Việc có tiền án có thể là một rào cản khi xin nhập quốc tịch Đức, nhưng không phải là dấu chấm hết. Luật pháp Đức quy định những trường hợp ngoại lệ cụ thể cho phép nhập tịch ngay cả khi bạn từng phạm lỗi.
Yêu cầu về lý lịch tư pháp trong luật quốc tịch Đức
Trở thành công dân Đức là một mục tiêu quan trọng đối với nhiều người nước ngoài sinh sống tại đây. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất có thể gặp phải chính là việc có tiền án. Theo Luật quốc tịch Đức (StAG), một điều kiện tiên quyết để được nhập tịch là người nộp đơn phải chứng minh sự tôn trọng đối với trật tự pháp luật của nước Đức. Do đó, việc không có án tích nghiêm trọng được xem là một yêu cầu cơ bản.
Cơ quan chức năng sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng hồ sơ lý lịch tư pháp của người nộp đơn để đảm bảo rằng họ sẽ là một thành viên tuân thủ pháp luật của xã hội. Quy định này nhằm bảo vệ các giá trị cốt lõi của quốc gia và đảm bảo sự hòa nhập thành công của các công dân mới.
Tuy nhiên, không phải mọi vi phạm pháp luật đều tự động dẫn đến việc đơn xin nhập tịch bị từ chối. Luật pháp cũng có những quy định linh hoạt cho các trường hợp án tích nhẹ.
Những trường hợp ngoại lệ đối với án tích nhẹ
Luật quốc tịch Đức nêu rõ một số trường hợp mà trong đó, án tích được xem là không ảnh hưởng đến quá trình xét duyệt nhập tịch. Đây là những vi phạm được coi là không quá nghiêm trọng và không cho thấy người đó có xu hướng coi thường pháp luật. Các trường hợp này bao gồm:
- Bị kết án tù dưới 3 tháng nhưng được cho hưởng án treo và đã hoàn thành thời gian thử thách mà không vi phạm.
- Bị phạt tiền dưới 90 ngày lương cơ bản (Tagessätze). Đây là hình thức phạt phổ biến ở Đức, được tính dựa trên thu nhập hàng ngày của người vi phạm.
- Chỉ nhận các biện pháp giáo dục hoặc xử phạt dành cho đối tượng thanh thiếu niên theo luật vị thành niên.
Ngoài ra, trong một số trường hợp nếu mức phạt vượt nhẹ các giới hạn trên, cơ quan quốc tịch vẫn có thể cân nhắc chấp thuận đơn. Quyết định này sẽ dựa trên một “tiên lượng xã hội tích cực”, nghĩa là họ đánh giá rằng người nộp đơn có khả năng hòa nhập tốt và sẽ không tái phạm trong tương lai.
Hiểu đúng về hồ sơ lý lịch tư pháp
Một hiểu lầm phổ biến là chỉ cần có một bản lý lịch tư pháp (Führungszeugnis) “sạch” là đủ điều kiện. Tuy nhiên, đây là một quan niệm chưa đầy đủ. Cơ quan nhập tịch có quyền truy cập vào Hồ sơ lý lịch tư pháp trung ương (Bundeszentralregister), một hệ thống cơ sở dữ liệu toàn diện hơn nhiều.
Một số án tích cũ, đặc biệt là các án đã được xóa khỏi bản Führungszeugnis thông thường, vẫn có thể được lưu trữ trong Bundeszentralregister. Do đó, cơ quan chức năng sẽ có một cái nhìn tổng thể và đầy đủ hơn về quá khứ pháp lý của người nộp đơn, và mọi án tích trong hồ sơ này đều sẽ được xem xét.
Những án tích tuyệt đối không được chấp nhận
Bên cạnh các quy định về mức độ của hình phạt, có những loại tội phạm mà nếu bị kết án, khả năng nhập tịch gần như bằng không, bất kể mức án là gì. Các hành vi này đi ngược lại hoàn toàn với các giá trị cốt lõi được quy định trong Hiến pháp Đức.
Cụ thể, nếu một người từng bị kết án vì các hành vi mang tính chống Do Thái, phân biệt chủng tộc, bài ngoại, hoặc các hành vi khác xúc phạm nhân phẩm con người, đơn xin nhập tịch của họ sẽ bị từ chối. Điều này khẳng định cam kết của nước Đức trong việc chống lại mọi hình thức thù hận và phân biệt đối xử.
Phán quyết của tòa án và vai trò của án tích nước ngoài
Án tích từ nước ngoài cũng sẽ được xem xét trong quá trình nhập tịch. Cơ quan Đức sẽ đánh giá xem hành vi đó có cấu thành tội phạm theo luật pháp Đức hay không và mức độ nghiêm trọng của nó. Vì vậy, việc khai báo trung thực mọi án tích, dù ở trong hay ngoài nước Đức, là vô cùng quan trọng.
Một phán quyết quan trọng của Tòa án hành chính liên bang Đức (BVerwG) vào ngày 20 tháng 3 năm 2012 đã làm rõ thêm về giới hạn của các án tích nhẹ. Trong vụ việc này, một công dân Iraq đã bị từ chối nhập tịch vì có án phạt tiền 120 ngày công, vượt quá giới hạn 90 ngày. Tòa án đã bác bỏ lập luận rằng mức vượt 30 ngày là “không đáng kể”, khẳng định rằng các giới hạn trong luật phải được áp dụng một cách nghiêm ngặt. Phán quyết này đã trở thành một tiền lệ quan trọng, nhấn mạnh rằng chỉ những trường hợp đặc biệt vì lợi ích công cộng mới có thể được xem xét nếu vượt quá giới hạn cho phép.
Lê Hải Yến ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC