Hệ thống hưu trí của Đức cung cấp nhiều loại hình lương hưu tuổi già khác nhau, phù hợp với từng hoàn cảnh cá nhân. Việc hiểu rõ các quy định về độ tuổi và thời gian đóng bảo hiểm là chìa khóa để lập kế hoạch nghỉ hưu hiệu quả.
Tổng quan về hệ thống hưu trí tại Đức
Hệ thống bảo hiểm hưu trí theo luật định (gesetzliche Rentenversicherung) là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội của Đức. Nó đảm bảo sự ổn định tài chính cho người lao động khi về già, trong trường hợp mất khả năng lao động hoặc sau khi qua đời cho thân nhân. Để nhận được lương hưu, người lao động cần đáp ứng hai điều kiện chính: đạt đến độ tuổi nghỉ hưu quy định và hoàn thành thời gian chờ, tức là thời gian đóng bảo hiểm tối thiểu.
Hệ thống này được thiết kế linh hoạt với nhiều loại hình lương hưu tuổi già khác nhau, cho phép người lao động lựa chọn phương án phù hợp nhất với quá trình làm việc và tình trạng sức khỏe của mình. Dưới đây là các loại hình lương hưu tuổi già phổ biến nhất tại Đức.
Lương hưu tuổi già theo luật định (Regelaltersrente)
Đây là loại hình lương hưu tiêu chuẩn và phổ biến nhất. Điều kiện để nhận loại lương hưu này là đã hoàn thành thời gian chờ tối thiểu 5 năm đóng bảo hiểm. Độ tuổi nghỉ hưu tiêu chuẩn đang trong quá trình điều chỉnh tăng dần.
Đối với những người sinh từ năm 1964 trở đi, tuổi nghỉ hưu theo luật định là 67 tuổi. Đối với các thế hệ sinh trước đó, độ tuổi này thấp hơn và tăng dần theo từng năm sinh. Đây là lựa chọn cơ bản cho tất cả những ai đã tham gia hệ thống bảo hiểm hưu trí Đức.
Lương hưu cho người có thời gian đóng bảo hiểm dài (Altersrente für langjährig Versicherte)
Những người đã có ít nhất 35 năm đóng góp vào quỹ bảo hiểm hưu trí có thể lựa chọn nghỉ hưu sớm hơn. Họ có thể bắt đầu nhận lương hưu từ năm 63 tuổi. Tuy nhiên, việc nghỉ hưu sớm này sẽ đi kèm với một khoản khấu trừ vĩnh viễn.
Mức khấu trừ được tính là 0,3% cho mỗi tháng nghỉ hưu trước tuổi quy định. Ví dụ, nếu một người nghỉ hưu sớm hơn 2 năm (24 tháng), lương hưu của họ sẽ bị giảm vĩnh viễn 7,2%. Mức giảm trừ tối đa có thể lên tới 14,4% nếu nghỉ hưu ở tuổi 63.
Lương hưu cho người có thời gian đóng bảo hiểm đặc biệt dài (Altersrente für besonders langjährig Versicherte)
Loại hình này dành cho những người đã có một quá trình làm việc và đóng góp đặc biệt lâu dài, với tối thiểu 45 năm tham gia bảo hiểm. Ưu điểm lớn nhất của hình thức này là người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn tuổi tiêu chuẩn mà không bị trừ bất kỳ khoản nào vào lương hưu.
Độ tuổi để nhận lương hưu không khấu trừ này cũng đang được nâng dần. Đối với những người sinh trước năm 1953, họ có thể nghỉ hưu từ 63 tuổi. Với các thế hệ sau, độ tuổi này sẽ tăng dần lên 65 tuổi. Đây được xem là sự ghi nhận xứng đáng cho những cống hiến lâu dài.
Lương hưu cho người khuyết tật nặng (Altersrente für schwerbehinderte Menschen)
Pháp luật Đức cũng có những quy định riêng để hỗ trợ người khuyết tật nặng. Những người được công nhận có mức độ khuyết tật từ 50 trở lên và đã đóng bảo hiểm ít nhất 35 năm có thể nghỉ hưu sớm hơn. Tương tự như lương hưu cho người có thời gian đóng dài, việc nghỉ hưu sớm này cũng có thể bị khấu trừ.
Độ tuổi nghỉ hưu không bị khấu trừ cho nhóm đối tượng này đang được nâng dần từ 61 lên 62 tuổi. Đây là một chính sách nhân văn, giúp những người gặp khó khăn về sức khỏe có thể nghỉ ngơi sớm hơn mà vẫn đảm bảo được cuộc sống.
Những lưu ý quan trọng
Khi lập kế hoạch hưu trí tại Đức, có một số điểm quan trọng cần ghi nhớ. Đầu tiên, một khi bạn đã quyết định và bắt đầu nhận một loại lương hưu tuổi già, bạn sẽ không thể chuyển sang một loại hình khác sau đó. Vì vậy, việc tìm hiểu kỹ và cân nhắc cẩn thận trước khi đưa ra quyết định là vô cùng cần thiết.
Thứ hai, mức lương hưu công không phải lúc nào cũng đủ để duy trì mức sống như khi còn đi làm. Do đó, việc có thêm các kế hoạch hưu trí tư nhân hoặc do doanh nghiệp hỗ trợ (betriebliche Altersvorsorge) là rất phổ biến và được khuyến khích ở Đức.
Vũ Bình Minh ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC