Tại sao Prigozhin luôn bật lại tướng lính Nga và kể cả Putin

Mối quan hệ của nhà tài phiệt Nga Yevgeny Prigozhin với đồng minh lâu năm của ông là Tổng thống Putin dường như đã đạt đến điểm rạn nứt, với việc nhà cung cấp thực phẩm một thời phải dùng đến việc xuất bản các video tục tĩu trên mạng xã hội để tiếng nói của ông được lắng nghe trong cuộc chiến ở Ukraine.

• Yevgeny Prigozhin - được mệnh danh là "đầu bếp của Putin" - có mối quan hệ thân thiết với tổng thống Nga từ những năm 1990.
• Mối quan hệ giữa người đứng đầu Tập đoàn Wagner và Điện Kremlin ngày càng trở nên căng thẳng.
• Tuần trước, Prigozhin lần đầu tiên trực tiếp chỉ trích Putin về việc thiếu đạn dược cho các máy bay chiến đấu trong trận chiến giành Bakhmut, ở miền đông Ukraine.

Prigozhin, người có biệt danh "đầu bếp của Putin" nhờ các hợp đồng cung cấp thực phẩm với Điện Kremlin, đứng đầu lực lượng bán quân sự khét tiếng Tập đoàn Wagner . 

Ông ấy đã đổ các máy bay chiến đấu của mình trong nhiều tháng tới thành phố Bakhmut ở miền đông Ukraine cùng với quân đội thông thường như một phần trong nỗ lực của Moscow nhằm đảm bảo chiến thắng lớn đầu tiên trên chiến trường trong cuộc chiến kể từ mùa hè năm 2022.

Điện Kremlin coi ông ấy là người một công cụ quan trọng trong chiến tranh.

Nhưng những rạn nứt bắt đầu xuất hiện trong mối quan hệ của doanh nhân với Điện Kremlin khi ông tỏ ra ham muốn trong lĩnh vực chính trị, phát động các cuộc tấn công vào Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov. 

Những căng thẳng này đã tăng lên theo cấp số nhân khi Prigozhin đe dọa rút khỏi Bakhmut vào tuần trước vì thiếu đạn dược.

Trái, Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu lực lượng bán quân sự của Tập đoàn Wagner và phải, Tổng thống Nga Vladimir Putin.ẢNH MINH HỌA CỦA NEWSWEEK; HÌNH ẢNH NGUỒN CỦA MIKHAIL SVETLOV/GETTY; GETTY

Một Prigozhin tức giận đã trực tiếp nói với Putin trong lời kêu gọi của ông ta về việc cung cấp thêm đạn dược vào ngày 5 tháng 5, vài giờ sau khi xuất bản một đoạn clip có nội dung tục tĩu đứng trước hàng ghế mà ông ta tuyên bố là các chiến binh của ông ta đã thiệt mạng trong trận chiến ở Bakhmut. 

Trước đó, anh ta chỉ nhắm các cuộc tấn công của mình vào Shoigu và Gerasimov, đổ lỗi cho họ và việc họ không cung cấp thêm đạn dược cho cái chết của các chiến binh của anh ta.

Vài ngày sau, vào ngày 9 tháng 5, Ngày Chiến thắng —Lễ kỷ niệm hàng năm của Matxcơva về việc đánh bại Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai—Prigozhin lại phàn nàn về việc thiếu đạn dược, xuất bản các video ngay trước và ngay sau bài phát biểu của Putin tại Quảng trường Đỏ ở Mátxcơva. Prigozhin cho rằng các chiến binh của ông ta vẫn thiếu đạn dược và Tập đoàn Wagner không được phép rút lui, bị đe dọa phản bội nhà nước vì tội đào ngũ.

Prigozhin nói trong cuộc tấn công gay gắt của mình, các tướng lĩnh Nga là những kẻ phản bội. "Nếu hóa ra ông nội là một ***** e thực sự thì sao?" anh ấy nói thêm.

Vlad Mykhnenko, một chuyên gia về quá trình chuyển đổi hậu cộng sản ở Đông Âu và Liên Xô cũ tại Đại học Oxford của Anh, nói với Newsweek: "Rõ ràng, ông nội ám chỉ đến Putin" .

Mối quan hệ của Putin và Prigozhin bắt đầu từ những năm 1990, khi Prigozhin làm việc cho Điện Kremlin với các công ty cung cấp thực phẩm của ông. Ông thăng tiến nhanh chóng trong xã hội Nga, tích lũy được khối tài sản khổng lồ và nổi lên vào năm ngoái với tư cách là nhân vật chủ chốt trong cuộc chiến do nhà lãnh đạo Nga bắt đầu.

Tatiana Stanovaya, thành viên cao cấp tại Trung tâm Á-Âu Carnegie Russia và là người sáng lập R.Politik. Thực tế của Chính trị Nga, một công ty phân tích chính trị, cho biết chuỗi video gần đây của Prigozhin cho thấy Prigozhin không có liên hệ trực tiếp với Putin.

"Cách duy nhất để thể hiện sự bất đồng, không đồng tình, tức giận của anh ấy là công khai. Đó là lý do tại sao anh ấy phải đăng rất nhiều video cho thấy anh ấy quyết liệt như thế nào và mọi thứ đã đi sai hướng như thế nào, anh ấy khó khăn như thế nào và những người của anh ấy," cô nói với Newsweek.

Tham vọng của Prigozhin

Nhóm Wagner chỉ được Điện Kremlin đưa vào cuộc chiến sau khi Nga chịu "thất bại nhục nhã trong trận chiến ở Kiev vào mùa xuân năm 2022", sau đó Prigozhin và các chiến binh của ông ta được chính phủ Nga hỗ trợ đầy đủ để tuyển mộ các tù nhân trong điều kiện an ninh tối đa. Mykhnenko cho biết: nhà tù, xe tăng, máy bay, trực thăng chiến đấu, pháo hạng nặng và nguồn cung cấp đạn dược không giới hạn.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi cơ sở Điện Kremlin cảm thấy Prigozhin có tham vọng lớn hơn và ông ta được coi là trở nên nguy hiểm hơn về mặt chính trị.

"Hoạt động chính của Prigozhin trong cuộc xung đột này luôn cố gắng tận dụng chiến tranh và tích lũy thêm tài sản và nguồn lực ở chính nước Nga—để có được một chức vụ chính thức trong chính phủ, hoặc một vai trò lãnh đạo chính trị lớn, tức là chuyển tài sản quân sự của mình thành tài sản kinh tế và chính trị hữu hình bên trong nước Nga," Mykhnenko nói.

Điện Kremlin bắt đầu "quản lý anh ta" và "giảm thiểu ảnh hưởng quá mức của anh ta".

Ông nói: “Quyết định của Putin phục hồi [Valery] Gerasimov và các tướng lĩnh khác, những người mà Prigozhin đã công khai chống lại, với tư cách là chỉ huy trưởng của cuộc chiến tranh của Nga ở Ukraine vào cuối năm 2022 là sự khởi đầu cho sự kết thúc của Prigozhin”.

Stanovaya cho biết Prigozhin đã quyết định rằng anh ta giỏi hơn nhà nước và anh ta có thể thách thức và thay thế nó.

"Putin, người phải giải quyết rất nhiều lời phàn nàn về Prigozhin, chỉ phản ứng và cân bằng lại tình hình theo hướng có lợi cho các dịch vụ an ninh, ông ấy đã cố gắng đạt được sự thống nhất như vậy", cô nói, chỉ ra những tuyên bố của Prigozhin rằng ông đã bị chặn khỏi tuyển dụng cho Tập đoàn Wagner từ nhà tù s.

"[Tuyển tù nhân] là một vấn đề nhiều hơn với các cơ quan an ninh, những người thực sự phẫn nộ với cách làm này. Đối với họ, điều đó là không thể chấp nhận được, và theo thời gian, họ đã tìm ra cách thuyết phục Putin dừng việc đó lại", Stanovaya nói, đề cập đến Tòa án Liên bang Dịch vụ, Bộ Tư pháp, Văn phòng Tổng Công tố và Dịch vụ An ninh Liên bang (FSB).

Stanovaya một mặt cho biết, các quan chức Nga "thực sự sợ hãi" Prigozhin và tin rằng ông ta là mối đe dọa đối với nhà nước, chế độ của Putin và sự ổn định của Nga.

"Nhưng mặt khác, với cuộc chiến này, dường như theo thời gian, ngày càng khó đoán hơn và có thể sẽ thất bại đối với Nga, ông ấy nói những điều có vẻ đúng? Về lâu dài, ông ấy có thể trở nên hấp dẫn hơn, nghĩa là mọi người bắt đầu nghĩ rằng có lẽ anh ta không quá sai lầm về tình hình."

Prigozhin gần đây cũng đã nhắm vào Điện Kremlin vì đã "tạo ra các PMC mới" thay vì giao "200.000 binh sĩ, như tôi đã yêu cầu" dưới sự chỉ huy của Tập đoàn Wagner.

“Họ đang cố gắng bằng cách nào đó làm loãng Wagner PMC để nó không phải là một lực lượng lớn có thể đóng một số vai trò trong chính trị trong nước,” ông nói vào cuối tháng trước trên kênh Telegram của mình.

Mykhnenko cho biết các chiến binh và người hướng dẫn giàu kinh nghiệm nhất của Tập đoàn Wagner đã bị dụ đến các tổ chức bán quân sự khác do chính phủ Nga tài trợ, "do đó, Wagner bị ăn thịt".

Số phận của Prigozhin

Stanovaya cho biết Tập đoàn Wagner có khả năng sẽ rút khỏi Bakhmut.

"Điều đó sẽ phù hợp với Putin và bộ tổng tham mưu - họ đã chán ngấy ông ta rồi. Và nếu chúng ta xét theo logic quân sự, quân đội không thực sự cần Wagner khi họ thực sự kiệt sức và nhuệ khí xuống rất thấp. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đó là vấn đề thời gian khi nào anh ấy sẽ phải rút lui."

Đầu tháng này, các báo cáo xuất hiện rằng Tướng Roman Gavrilov, cựu Phó Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga và Tướng Mikhail Mizintsev, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đã gia nhập Tập đoàn Wagner sau khi họ bị sa thải khỏi cơ quan dân sự chưa được xác nhận.

Mykhnenko nói: "Prigozhin chắc hẳn đã nghĩ rằng những hành động này sẽ củng cố vị thế quyền lực của Wagner trong bộ máy quan liêu của Nga. Tuy nhiên, nó có thể chỉ là khúc dạo đầu hoặc sự khởi đầu của việc 'tiếp quản thù địch' Wagner bởi Điện Kremlin," Mykhnenko nói.

Ông tiếp tục: “Mizintsev có thể đã được cấy ghép nhằm mục đích nắm quyền kiểm soát,” đồng thời lưu ý rằng vào ngày 5 tháng 5, Tướng (Đã nghỉ hưu) Viktor Sobolev—hiện là thành viên của Duma Quốc gia (quốc hội có đóng dấu cao su của Nga)—cho biết tất cả các "tiểu đoàn tình nguyện" và Wagner nên được chính thức bổ nhiệm lại cho Bộ Quốc phòng Nga "để ngăn chặn mọi vấn đề về cung cấp đạn dược."

Cuối cùng, Prigozhin đã "làm quá sức mình" và "cuộc sống vật chất của anh ấy sẽ sớm kết thúc một cách đột ngột và vô tình," Mykhnenko gợi ý.

"Tiền của tôi đổ vào việc Prigozhin được tìm thấy đã chết trong một vụ 'tự sát' do nhà nước Nga dàn dựng, với một khẩu súng lục trên tay và một lá thư tuyệt mệnh lố bịch," ông nói. "Moscow cũng có thể cung cấp cho Ukraine vị trí địa lý chính xác của Prigozhin trong phạm vi tên lửa HIMARS 70 km để kết liễu anh ta và cung cấp một sự thúc đẩy tuyển dụng tuyên truyền 'anh hùng' cho Wagner 'mới'."

Mykhnenko nói thêm: "Lựa chọn thực tế duy nhất khác là cho phép Prigozhin trở về Nga, trước khi bị nổ tung trong một vụ đánh bom xe như [Daria] Dugina và [Zakhar] Prilepin."

Theo Newsweek 

---