Chi phí viện dưỡng lão tại Đức: Khi nào con cái phải chịu trách nhiệm tài chính?

Khi cha mẹ đến tuổi cần sự chăm sóc chuyên nghiệp tại viện dưỡng lão, nhiều người con không khỏi lo lắng về gánh nặng tài chính có thể phát sinh. Đây là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự thấu hiểu về các quy định pháp luật tại Đức.

Bài viết sau đây sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về chi phí chăm sóc dài hạn, vai trò của bảo hiểm xã hội, và khi nào con cái thực sự phải đứng ra chi trả.

Mức chi phí thực tế tại viện dưỡng lão Đức

Chi phí cho một suất chăm sóc nội trú tại viện dưỡng lão ở Đức là một con số không hề nhỏ, có thể dao động đáng kể từ 3.500 đến gần 5.000 euro mỗi tháng.

Mức giá này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cấp độ chăm sóc (Pflegegrad) được chỉ định cho người cao tuổi, cũng như tiêu chuẩn về cơ sở vật chất và dịch vụ của từng viện dưỡng lão.

Người cao tuổi sẽ phải tự thanh toán một khoản chi phí cố định gọi là khoản đóng góp cá nhân theo quy định chung (EEE).

Ngoài ra, họ còn phải chi trả cho các dịch vụ ăn ở, chi phí đầu tư cơ sở vật chất của viện và các khoản phụ phí khác.

Vai trò của bảo hiểm chăm sóc và các khoản trợ cấp

Mặc dù hệ thống bảo hiểm chăm sóc dài hạn (Pflegeversicherung) của Đức có hỗ trợ một phần chi phí, nhưng khoản tiền này thường không đủ để trang trải toàn bộ hóa đơn hàng tháng. Dưới đây là một ví dụ minh họa về mức chênh lệch giữa chi phí thực tế và khoản tiền bảo hiểm chi trả:

Cấp độ chăm sóc (Pflegegrad) Chi phí trung bình mỗi tháng Bảo hiểm chi trả

2	3.553 €	770 €
5	4.788 €	2.005 €

Phần chi phí chênh lệch còn lại, người cao tuổi phải sử dụng lương hưu và tài sản cá nhân để chi trả. Trong trường hợp không đủ khả năng, họ có thể nộp đơn xin trợ cấp chăm sóc (Hilfe zur Pflege) từ Sở xã hội (Sozialamt).

Điều kiện để được nhận trợ cấp xã hội

Để được xét duyệt nhận trợ cấp chăm sóc từ Sở xã hội, người cao tuổi phải đáp ứng một số điều kiện nghiêm ngặt. Về cơ bản, họ phải chứng minh rằng lương hưu và các tài sản tích lũy không đủ để trang trải chi phí.

• Trước hết, người nộp đơn phải sử dụng gần như toàn bộ tài sản của mình, bao gồm cả tiền tiết kiệm. Pháp luật cho phép giữ lại một khoản "dự phòng thiết yếu" (Schonvermögen) trị giá 10.000 euro cho người độc thân và 20.000 euro cho các cặp vợ chồng.

• Nếu người cao tuổi sở hữu bất động sản nhưng không còn sinh sống ở đó, họ thường sẽ được yêu cầu bán tài sản này để lấy tiền chi trả chi phí chăm sóc. Quy định này có ngoại lệ nếu người vợ hoặc chồng vẫn đang sinh sống trong ngôi nhà đó.

Một lưu ý quan trọng là khoản trợ cấp này chỉ có hiệu lực kể từ tháng nộp đơn và không được áp dụng truy lĩnh cho các chi phí phát sinh trước đó.

Nghĩa vụ tài chính của con cái được quy định thế nào?

Đây là điểm mấu chốt gây lo ngại cho nhiều gia đình. Tuy nhiên, kể từ khi Đạo luật Hỗ trợ người thân (Angehörigen-Entlastungsgesetz) có hiệu lực vào năm 2020, gánh nặng này đã được giảm bớt đáng kể.

Theo đó, chỉ những người con có tổng thu nhập hàng năm trước thuế (Bruttoeinkommen) vượt quá 100.000 euro mới có thể bị Sở xã hội yêu cầu tham gia đóng góp chi phí chăm sóc cho cha mẹ.

Nếu thu nhập của bạn thấp hơn ngưỡng này, bạn hoàn toàn không cần lo lắng về việc phải chi trả cho viện dưỡng lão của cha mẹ.

Trường hợp gia đình có nhiều con

Nếu một gia đình có nhiều người con và tất cả đều có thu nhập vượt ngưỡng 100.000 euro/năm, trách nhiệm tài chính sẽ được chia sẻ giữa tất cả những người con đủ điều kiện, dựa trên khả năng tài chính của mỗi người.

Trong trường hợp chỉ có một người con có thu nhập vượt mức quy định, thì chỉ duy nhất người đó phải chịu trách nhiệm đóng góp. Người này sẽ không phải gánh vác phần chi phí thay cho các anh chị em có thu nhập thấp hơn.

Các trường hợp đặc biệt được miễn trừ trách nhiệm

Pháp luật cũng quy định một số trường hợp đặc biệt mà người con có thể được miễn trừ nghĩa vụ tài chính, ngay cả khi thu nhập vượt ngưỡng 100.000 euro. Tuy nhiên, đây là những tình huống rất hiếm và cần có bằng chứng xác đáng:

• Người con từng là nạn nhân của các hành vi ngược đãi, bạo hành nghiêm trọng từ cha mẹ trong quá khứ.

• Cha mẹ đã cố tình từ bỏ trách nhiệm cấp dưỡng, nuôi nấng khi con cái còn nhỏ và hoàn toàn cắt đứt liên lạc.

Việc chứng minh các lý do này là vô cùng phức tạp và quyết định cuối cùng sẽ thuộc về tòa án dựa trên các bằng chứng được cung cấp.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---