Hội nghị Florida giữa Trump và Zelenskyy: 90% thỏa thuận nhưng chưa có hòa bình

Trong những giờ khắc quyết định đối với vận mệnh của đất nước, Tổng thống Ukraine Zelenskyy đã có mặt tại phòng ăn của khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida. Đằng sau những cánh cửa đóng kín, ông và đoàn đại biểu của mình đang nỗ lực đàm phán với hy vọng tìm thấy một tia sáng cho tương lai của đất nước. Tại đây, câu hỏi lớn nhất được đặt ra là liệu cuộc chiến sẽ tiếp tục kéo dài hay một triển vọng hòa bình thực sự đang dần hiện hữu.

Cuộc gặp gỡ giữa Trump và Zelenskyy tại Florida đã kết thúc với kịch bản không nằm ngoài dự đoán của giới quan sát. Đó là một bữa trưa thân mật, những cuộc đối thoại được mô tả là "tích cực" và các tuyên bố ngoại giao được trau chuốt kỹ lưỡng.

Công chúng một lần nữa được nghe những câu từ quen thuộc như "chúng tôi đã rất gần một thỏa thuận" hay "mọi thứ đang tiến triển tốt đẹp".

Đoàn đại biểu của Tổng thống Ukraine Zelenskyy (thứ 3 từ trái sang) đang đàm phán tại phòng ăn của Mar-a-Lago. Phía đối diện là Jared Kushner, Steve Witkoff, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth.

Kết quả thực chất đằng sau những lời ngoại giao

Dù bầu không khí có vẻ nồng ấm, nhưng kết quả thực tế của cuộc gặp vẫn còn nhiều khoảng trống lớn.

Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có một văn bản chính thức nào về việc chấm dứt chiến tranh được ký kết. Các cam kết an ninh mang tính ràng buộc pháp lý cho Ukraine vẫn còn bỏ ngỏ, và không có tiến triển cụ thể nào về vấn đề lãnh thổ được công bố.

Các bên tuyên bố rằng 90% nội dung thỏa thuận đã được hoàn tất và chỉ còn vài điểm nhỏ chưa thống nhất. Tuy nhiên, trong ngoại giao quốc tế, 10% còn lại thường mới là phần quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của toàn bộ tiến trình. Những "điểm nhỏ" này thực chất là những vấn đề cốt tử mà không bên nào dễ dàng nhượng bộ.

Các vấn đề chưa có lời giải bao gồm:

• Nga có thực sự rút quân khỏi các vùng lãnh thổ đang kiểm soát của Ukraine hay không?
• Ukraine sẽ được bảo đảm an ninh bằng cơ chế pháp lý quốc tế hay chỉ bằng những lời hứa hẹn suông?
• Cơ chế nào sẽ được thiết lập để xác định trách nhiệm nếu Nga tái xâm lược trong tương lai?

Nếu không có câu trả lời thỏa đáng cho những câu hỏi này, mọi thỏa thuận chỉ đơn thuần là một quãng nghỉ tạm thời trước khi bạo lực bùng phát trở lại. Một nền hòa bình bền vững cần nhiều hơn là những tuyên bố lạc quan trên truyền thông.

Phong cách đàm phán của Tổng thống Donald Trump

Tổng thống Donald Trump xuất hiện với phong cách cá nhân đậm nét, tự đặt mình vào vai trò người điều phối và trọng tài tối cao. Ông thể hiện quan điểm rằng nếu không có sự đồng ý của ông, mọi thỏa thuận đều trở nên vô ích.

Cách tiếp cận này tập trung vào quyền lực cá nhân và sự quyết đoán, tạo ra hình ảnh một nhà lãnh đạo mạnh mẽ nhưng lại thiếu đi nền tảng cho một nền hòa bình tập thể bền vững.

Cái bắt tay đầu tiên giữa ông Zelenskyy và Tổng thống Trump trước cổng Mar-a-Lago.

Về phía ông Zelenskyy, nhà lãnh đạo Ukraine vẫn duy trì thái độ lịch sự, kiềm chế và kiên nhẫn trong suốt các cuộc gặp. Đây không phải là biểu hiện của sự yếu thế, mà là một chiến lược ngoại giao sắc sảo nhằm giữ vững chính nghĩa.

Ông không muốn tạo bất kỳ cái cớ nào để dư luận thế giới đổ lỗi cho Ukraine là bên từ chối các nỗ lực hòa bình.

Áp lực ngày càng lớn đối với Ukraine

Tổng thống Zelenskyy hiểu rõ rằng áp lực từ Washington đang đè nặng lên vai mình hơn bao giờ hết. Nếu một kế hoạch hòa bình không được thông qua, Tổng thống Trump có thể sẽ mất kiên nhẫn và gây sức ép lên Ukraine về nhiều mặt. Điều này bao gồm việc cắt giảm viện trợ tài chính, quân sự và tạo áp lực chính trị để yêu cầu Ukraine có những thay đổi về nhân sự lãnh đạo.

Ông Zelenskyy nhận thức sâu sắc rằng một thỏa thuận không có bảo đảm an ninh thực chất chỉ là "giấy nghỉ giải lao" cho phía Nga. Việc nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy sự ổn định tạm thời là con đường ngắn nhất dẫn đến một cuộc xung đột quy mô lớn hơn trong tương lai. Ukraine cần những giải pháp mang tính dài hạn chứ không phải những phương án giải quyết nhanh chóng nhưng thiếu an toàn.

Tương lai của ông Zelenskyy và vai trò của châu Âu

Nếu một kế hoạch hòa bình thành công, ông Zelenskyy sẽ đi vào lịch sử như một người hùng đã ngăn chặn được kế hoạch thôn tính Ukraine của Nga. Ông đã bảo vệ được thủ đô Kyiv và ngăn cản việc thiết lập một chính quyền bù nhìn sau hơn ba năm xung đột khốc liệt.

Tuy nhiên, cái giá phải trả có thể là việc phải chấp nhận mất đi một phần lãnh thổ trên thực tế cho Nga.

Mặt khác, nếu không chấp nhận các điều kiện mà phía Mỹ và Nga đưa ra, ông Zelenskyy sẽ tiếp tục giữ vững lập trường không đầu hàng. Cuộc chiến khi đó chắc chắn sẽ còn kéo dài với nhiều tổn thất và khó khăn chồng chất. Đây là một sự lựa chọn nghiệt ngã giữa việc giữ gìn toàn vẹn lãnh thổ và việc chấm dứt đổ máu cho nhân dân.

Dù không trực tiếp ngồi trong phòng họp tại Florida, châu Âu vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng thông qua các nguồn viện trợ và kế hoạch an ninh dài hạn.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz và các nhà lãnh đạo châu Âu khác vẫn đang theo dõi sát sao mọi động thái tại Mỹ. Chính sự hiện diện của châu Âu đã khiến những giải pháp mang tính cá nhân khó có thể trở thành kết quả cuối cùng mà không có sự đồng thuận rộng rãi.

Vì vậy, hội nghị tại Florida không hẳn là một thất bại, nhưng chắc chắn cũng chưa phải là một bước ngoặt lịch sử.

Đó chỉ là một trạm dừng chân trên hành trình ngoại giao phức tạp, nơi các bên nói nhiều về tiến triển nhưng vẫn né tránh những vấn đề cốt lõi. Cuộc chiến này sẽ không kết thúc bằng những bữa trưa vui vẻ, mà chỉ kết thúc khi 10% bất đồng còn lại được giải quyết bằng luật pháp và trách nhiệm thực thụ.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---