Nhà thầu quân sự hàng đầu của Nga tự thiêu tại Quảng trường Đỏ vì áp lực sản xuất

Khi xe tăng Nga tiến vào Ukraine năm 2022, doanh nghiệp của ông Vladimir Arsenyev ngập trong các đơn đặt hàng quốc phòng. Tuy nhiên, những hợp đồng mà ông giành được hóa ra lại là "chén thuốc độc". Đây là lần đầu tiên vị giám đốc này lên tiếng công khai về những khó khăn mà mình gặp phải.

Nhà thầu quân sự hàng đầu của Nga tự thiêu ở Quảng trường Đỏ (ảnh chụp màn hình Telegram).

Ông đã phải tăng tốc sản xuất với tốc độ chóng mặt để đáp ứng yêu cầu từ phía chính phủ. Tất cả các đơn hàng phải được giao đúng hạn với mức giá do Bộ Quốc phòng Nga ấn định từ trước. Điều này đã tạo ra một gánh nặng tài chính và vận hành khổng lồ lên doanh nghiệp nhỏ của ông.

Hình ảnh các xe tăng và xe bọc thép của Nga bị phá hủy tại làng Dmytrivka, phía tây Kyiv, Ukraine hồi năm 2022

Áp lực từ những bản hợp đồng quốc phòng

Cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine ban đầu được kỳ vọng sẽ mở ra một cơ hội lớn cho Vladimir Arsenyev. Nhà khoa học 75 tuổi này đứng đầu Viện Nghiên cứu Khoa học Trung ương Volna tại Moscow. Công ty của ông chuyên sản xuất các linh kiện thiết yếu cho thiết bị liên lạc dùng trong kíp lái xe tăng.

Tuy nhiên, kỳ vọng về lợi nhuận nhanh chóng tan biến trước thực tế khắc nghiệt của thời chiến. Chính phủ Nga đã áp dụng những biện pháp quản lý cực kỳ cứng rắn để đảm bảo nguồn cung vũ khí. Các nhà sản xuất quốc phòng phải đối mặt với những điều kiện sau:

• Phải hoàn thành đơn hàng đúng thời hạn tuyệt đối dưới mọi hoàn cảnh.
• Chấp nhận mức giá cố định thường không bù đắp được chi phí sản xuất thực tế.
• Đối mặt với án tù nếu không thực hiện đúng các nghĩa vụ đã ký kết trong hợp đồng.

Gợi lại bóng ma của nhà độc tài Joseph Stalin, chính quyền hiện tại không chấp nhận bất kỳ lý do thất bại nào. Áp lực này đã khiến nhiều giám đốc doanh nghiệp rơi vào tình trạng kiệt quệ. Đến mùa xuân năm 2023, nhà máy của Arsenyev bắt đầu bị chậm tiến độ sản xuất nghiêm trọng.

Sự rạn nứt bên trong nội bộ doanh nghiệp

Khi tiến độ sản xuất không đảm bảo, các giám đốc cấp cao của công ty bắt đầu nảy sinh mâu thuẫn và đấu đá lẫn nhau. Hồ sơ tòa án và các cuộc phỏng vấn cho thấy sự căng thẳng tột độ bên trong nội bộ Volna. Sergei Mosiyenko, một cổ đông thiểu số, đã báo cáo vụ chậm trễ với cơ quan chức năng.

Ông Mosiyenko cho rằng việc báo cáo là cần thiết vì Bộ Quốc phòng là khách hàng tối cao. Trong bối cảnh chiến tranh, quan điểm của các cổ đông là khách hàng luôn luôn đúng. Tuy nhiên, vị giám đốc nhà máy lại cảm thấy bị bỏ rơi khi các quan chức mà ông cầu cứu đều phớt lờ.

Khi công ty đang đứng bên bờ vực phá sản và cá nhân đối mặt với rủi ro pháp lý, Arsenyev đã đưa ra quyết định cực đoan. Ngày 26 tháng 7 năm 2024, ông đi bộ vào Quảng trường Đỏ ở Moscow. Ngay phía ngoài Điện Kremlin, gần lăng Vladimir Lenin, ông đã đổ xăng lên người và tự thiêu.

Hình ảnh những chiếc xe tăng Nga bị phá hủy gần làng Bohorodychne thuộc vùng Donetsk, Ukraine năm 2024

Hệ thống quản trị bằng nỗi sợ hãi

Arsenyev may mắn sống sót nhưng phải nằm viện nhiều tuần với những vết bỏng rất nặng trên cơ thể. Trả lời phỏng vấn từ giường bệnh, ông phủ nhận việc các hợp đồng của mình gặp rắc rối về năng lực. Ông cáo buộc những kẻ muốn hãm hại mình đã gửi các khiếu nại vô căn cứ để triệt hạ ông.

Ông đặt câu hỏi về việc tại sao một công ty vẫn nhận được đơn hàng tăng dần lại có thể đang chết dần. Điều này cho thấy có những vấn đề khuất tất trong cách vận hành của hệ thống quốc phòng. Điện Kremlin và Bộ Quốc phòng Nga hiện vẫn giữ im lặng trước những câu hỏi chi tiết về vụ việc này.

Khó khăn tại công ty Volna không phải là trường hợp cá biệt trong nền công nghiệp quốc phòng Nga hiện nay. Theo các tài liệu từ tòa án Moscow, đã có ít nhất 34 người bị cáo buộc hình sự liên quan đến đơn hàng quốc phòng. Trong số đó bao gồm:

1. Ít nhất 11 giám đốc điều hành các công ty sản xuất.
2. Ít nhất 2 quản lý cấp cao tại các nhà máy trọng điểm.
3. Nhiều nhân viên kỹ thuật liên quan đến chuỗi cung ứng.

Người tự thiêu là Vladimir Arsenyev, khoảng 75 tuổi, lãnh đạo một công ty sản xuất linh kiện liên lạc cho xe tăng và các thiết bị quân sự

Nguy cơ sụp đổ của cỗ máy chiến tranh

Hành động của Vladimir Arsenyev không chỉ là một sự phản kháng tuyệt vọng của cá nhân. Nó phản ánh một sự bế tắc sâu sắc trong cấu trúc quản lý kinh tế thời chiến của Nga. Khi người đứng đầu một mắt xích hậu phương phải chọn cách tự sát, điều đó cho thấy hệ thống đã khóa mọi lối thoát.

Nga đang mắc kẹt giữa nhu cầu vũ khí khổng lồ ngoài tiền tuyến và năng lực kinh tế nội địa đang quá tải. Các chỉ tiêu sản xuất phi thực tế cùng sự đứt gãy chuỗi cung ứng đang đẩy các quản lý vào đường cùng. Việc quản trị bằng nỗi sợ hãi khiến sai sót không còn là vấn đề kỹ thuật mà trở thành tội hình sự.

Nhiều chuyên gia nhận định đây là dấu hiệu cho thấy cỗ máy chiến tranh đang vận hành vượt quá giới hạn chịu đựng. Khi áp lực dội ngược từ tiền tuyến về nhà máy, những người đứng đầu cơ sở sản xuất sẽ là những người gánh chịu đầu tiên. Bi kịch của Arsenyev chính là hồi chuông cảnh báo cho một hệ thống đang dần rạn nứt từ bên trong.

Thành Lộc - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---