
Trong những tháng gần đây, Đức đang tăng cường kiểm tra công dân Việt Nam tại cửa khẩu, đặc biệt với những người sở hữu visa quốc gia (Visa D) để làm việc và học nghề. Đây không phải tin đồn hay chiêu trò gây hoang mang, mà là hệ quả trực tiếp của tình trạng lạm dụng visa trong nhiều năm qua.
Tại sao Đức siết chặt kiểm tra người Việt?
Từ góc độ pháp lý, Đức không thiếu lao động mà thiếu lao động tuân thủ đúng luật pháp. Trong vài năm trở lại đây, cơ quan chức năng Đức ghi nhận nhiều trường hợp vi phạm nghiêm trọng.
Hồ sơ xin visa khai báo không trung thực là vấn đề phổ biến nhất. Nhiều người sang Đức không làm đúng công việc đã khai báo trong hồ sơ, thậm chí rơi vào tình trạng làm việc chui, làm quá giờ hoặc bị bóc lột.
Một số trường hợp biến mất khỏi nơi làm việc đã đăng ký, di chuyển sang các nước Schengen khác mà không có giấy tờ hợp pháp. Điều này khiến nhà nước Đức đánh giá đây không còn là vấn đề cá nhân, mà là rủi ro an sinh xã hội, rủi ro buôn người và mất kiểm soát thị trường lao động.
Khi một quốc gia pháp quyền phát hiện hệ thống bị lợi dụng, phản ứng tất yếu là siết chặt từ cửa biên giới. Đức đã thực hiện kiểm soát biên giới tăng cường tại tất cả các cửa khẩu từ tháng 9/2024 và dự kiến kéo dài đến tháng 3/2026.
Visa hợp pháp không đồng nghĩa được nhập cảnh
Nhiều người Việt không hiểu rằng visa chỉ là điều kiện cần, không phải điều kiện đủ để nhập cảnh Đức. Theo luật cư trú Đức (Aufenthaltsgesetz) và quy định Schengen, nhân viên biên giới có toàn quyền hỏi lại toàn bộ mục đích nhập cảnh.
Họ có quyền đối chiếu lời khai với hồ sơ visa đã nộp. Quan trọng nhất, họ có quyền từ chối nhập cảnh ngay cả khi visa còn hiệu lực. Nếu câu trả lời của bạn không thuyết phục, visa không thể cứu được bạn.
Những dấu hiệu khiến bạn bị kiểm tra kỹ
Đức không kiểm tra ngẫu nhiên mà đánh giá rủi ro theo mẫu hành vi cụ thể. Những trường hợp sau thường bị hỏi rất chi tiết.
Không hiểu rõ mình sang làm nghề gì, ở đâu, cho công ty nào. Trả lời mơ hồ về người liên hệ hoặc doanh nghiệp tuyển dụng. Không giao tiếp được tiếng Đức dù đã có chứng chỉ ngôn ngữ.
Doanh nghiệp mời quá nhiều lao động nhưng quy mô nhỏ bé. Độ tuổi còn trẻ nhưng chưa có lịch sử du lịch rõ ràng. Những điều này không phải tội phạm, nhưng là tín hiệu cảnh báo trong nghiệp vụ kiểm soát biên giới.
Đức có mở cửa cho lao động nước ngoài không?
Câu trả lời là có, nhưng là mở cửa có điều kiện. Luật nhập cư lao động mới của Đức (Fachkräfteeinwanderungsgesetz) thực sự tạo điều kiện cho người lao động ngoài EU vào làm việc dễ hơn.
Luật công nhận kỹ năng thực tế, không chỉ bằng cấp.
Tạo cơ hội cho người có tay nghề chuyên môn. Tuy nhiên, luật này chỉ bảo vệ người đi đúng luật, không bảo vệ hồ sơ gian dối, môi giới mập mờ hay hình thức học giả – làm thật.
Điều gì xảy ra nếu bị nghi ngờ tại sân bay?
Nếu nhân viên biên giới phát hiện lời khai mâu thuẫn, không chứng minh được mục đích nhập cảnh hoặc không phù hợp với hồ sơ visa, họ có thể tạm giữ để xác minh.
Trong trường hợp xấu nhất, họ có quyền từ chối nhập cảnh, hủy visa, buộc quay về nước xuất phát và ghi nhận lịch sử xấu cho những lần xin visa sau. Đây là quy trình hoàn toàn hợp pháp theo luật Schengen, không cần qua tòa án.
Lời khuyên cho người Việt chuẩn bị sang Đức
Nếu bạn thật sự muốn sang Đức bền vững và lâu dài, hãy nhớ những điều sau.
Hồ sơ phải đúng sự thật tuyệt đối, không được khai báo sai bất kỳ thông tin nào. Phải hiểu rõ công việc, nơi làm việc và người tuyển dụng. Tiếng Đức phải sử dụng được trong giao tiếp thực tế, không chỉ để thi lấy chứng chỉ.
Tránh xa các môi giới thu tiền mập mờ, hứa hẹn "bao qua sân bay". Chuẩn bị tâm thế rằng bạn đang bước vào một quốc gia pháp quyền với hệ thống kiểm soát chặt chẽ.
Đức không đóng cửa với người Việt, nhưng Đức đang đóng cửa với sự gian dối.
Ai đi đúng luật thì cửa vẫn mở, ai đi bằng đường tắt sẽ phải trả giá rất đắt. Sang Đức bây giờ không chỉ cần visa, mà cần kiến thức pháp lý và sự trung thực.
Vũ Bình Minh - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
