Châu Âu đề xuất đưa lực lượng sang Ukraine, tạo bước ngoặt tại Berlin, gây bất lợi cho Putin

Một diễn biến bất ngờ đã xảy ra tại Berlin khi các nhà đàm phán quan trọng của Tổng thống Mỹ Trump, Tổng thống Ukraine Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu đã xích lại gần nhau trong vòng vài giờ đồng hồ. Kết quả là những đề xuất chung cho một lệnh ngừng bắn ở Ukraine, với sự đóng góp tích cực từ Thủ tướng Đức Friedrich Merz.

Nụ cười rạng rỡ trên gương mặt Friedrich Merz khi ông chào đón Steve Witkoff và Jared Kushner trước Văn phòng Thủ tướng đã cho thấy một thành công mà thế giới chưa hay biết.

Dù ông Merz cũng chưa thể khẳng định về sự bền vững hay thành công của nó, nhưng tại Văn phòng Thủ tướng ở Berlin vào tối thứ Hai, hai nhà đàm phán chính sách đối ngoại hàng đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ đứng cạnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Cùng tham dự còn có mười nguyên thủ quốc gia châu Âu, Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Chủ tịch Ủy ban châu Âu. Quan trọng hơn, tất cả họ đều ủng hộ một tuyên bố chung với những đề xuất cụ thể về lệnh ngừng bắn tại Ukraine.

Thủ tướng đương nhiệm Dick Schoof chụp ảnh cùng các nhà lãnh đạo châu Âu khác trước một hội nghị thượng đỉnh về Ukraine. Tại cuộc họp, các nhà lãnh đạo hàng đầu của NATO và EU, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cũng như phái đoàn Hoa Kỳ bao gồm Jared Kushner (thứ hai từ phải) và Steve Witkoff (thứ ba từ phải) đã tham dự. Hoa Kỳ, Ukraine và các nước châu Âu khác đang thảo luận về nội dung kế hoạch hòa bình chung cho Ukraine.

Merz đứng cùng các nhà lãnh đạo

Thủ tướng Merz đứng cạnh ông Zelensky, ông Witkoff và ông Kushner, cùng với nhiều nguyên thủ quốc gia châu Âu khác (Ảnh: picture alliance / ANP).

"Lần đầu tiên, khả năng ngừng bắn trở nên khả thi", ông Merz phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Ukraine tại Văn phòng Thủ tướng. Cả hai lần đầu tiên đưa ra nhận định về các sự kiện diễn ra trong 24 giờ trước đó tại Berlin. Ông Zelensky bày tỏ sự hài lòng khi cuối cùng cũng đã có cơ hội trao đổi trực tiếp với các đặc phái viên của Tổng thống Trump là Witkoff và con rể Kushner. "Cảm ơn ông, Friedrich", ông Zelensky nói. Ông cũng dành nhiều lời cảm ơn cho Đức, người dân và chính phủ nước này trong ngày hôm đó.

Merz - Người kiến tạo cơ hội

Trong những ngày này, vai trò người kiến tạo cơ hội rõ ràng thuộc về ông Merz và chính phủ liên bang Đức. Theo mô tả của Tổng thống Ukraine tại Berlin, ông Witkoff, người tự hào về mối quan hệ tốt đẹp với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin, và ông Kushner đã không muốn đến Ukraine. Do đó, các cuộc gặp gỡ đã diễn ra tại trụ sở chính phủ Đức. Chính phủ liên bang đã tạo điều kiện cho việc liên lạc và đảm nhận công tác tổ chức. Tất cả những điều này hẳn đã tạo ra một động lực rất riêng kể từ khi các cuộc đàm phán bắt đầu vào Chủ Nhật.

Trong bức ảnh chụp cảnh bắt đầu đàm phán tại phòng họp nội các nhỏ của Văn phòng Thủ tướng vào Chủ Nhật, ông Merz và các cố vấn của ông vẫn ngồi cạnh ông Zelensky và đoàn đại biểu của ông.

Phía Mỹ ngồi đối diện họ. Mọi thứ có vẻ rất đối đầu, không giống như chỉ có những người ủng hộ tự do và chủ quyền của Ukraine ngồi trong phòng.

Tuy nhiên, hình ảnh có thể gây hiểu lầm. Vào trưa thứ Hai, thông tin đã lan truyền khắp giới chính trị Berlin rằng phía Mỹ đã mang đến nhiều hơn là chỉ lắng nghe các mối quan tâm của Kiev.

Dù vậy, điều đó cũng đã là rất nhiều, xét đến sự đồng thuận đáng ngạc nhiên giữa Washington và Moscow trong nhiều vấn đề.

"Thành tích xuất sắc của Merz": Năm bài học từ các cuộc đàm phán ở Berlin

Tác giả: Hubertus Volmer, Volker Petersen và Sebastian Huld

Và quả thực: Các đại diện Hoa Kỳ sẵn sàng đưa ra các đảm bảo an ninh cụ thể. Và đó là điều tối quan trọng đối với ông Zelensky, như ông giải thích tại Văn phòng Thủ tướng, đứng cạnh người bạn "Friedrich" của mình: "Trước khi chúng ta thực hiện bất kỳ bước đi nào trên chiến trường, chúng ta cần phải thấy rõ ràng các đảm bảo an ninh là gì."

Ông Merz cũng hoàn toàn đồng ý, như ông nhấn mạnh: "Chúng ta sẽ không lặp lại những sai lầm của Minsk ở điểm này", ông nói, ám chỉ thỏa thuận năm 2015 đã nhiều lần bị phá vỡ, được đặt tên theo thủ đô Belarus, nơi nó được ký kết dưới sự tham gia của Angela Merkel. Ông Merz muốn làm tốt hơn người tiền nhiệm.

Bundeswehr tham chiến tại Ukraine là một khả năng

Theo một tuyên bố được công bố vào tối cùng ngày bởi các nhà lãnh đạo châu Âu, Hoa Kỳ sẵn sàng dẫn đầu một "cơ chế giám sát và xác minh lệnh ngừng bắn". Ngoài ra, chính phủ Hoa Kỳ đã đồng ý hỗ trợ một "lực lượng đa quốc gia cho Ukraine" do châu Âu dẫn đầu. Nhiều quốc gia châu Âu tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Ukraine bằng lực lượng vũ trang của mình trên bộ, trên không và trên biển.

Nếu điều này xảy ra, Đức và Bundeswehr chắc chắn sẽ tham gia, ngay cả khi điều đó chưa chính thức vào tối hôm đó. Cả hai điểm đều có ý nghĩa sâu rộng và không hề được dự báo trước vào ngày hôm trước, ít nhất là không công khai.

"Nhìn có vẻ không tệ lắm", ông Zelensky nói vào buổi chiều, với giọng điệu hơi bí ẩn về những cam kết chưa được công bố từ Washington và châu Âu. Ông Merz mô tả đây là một "thỏa thuận thực sự sâu rộng và có giá trị, mà chúng ta chưa từng có trước đây". Có tin đồn về các đảm bảo an ninh tương tự như NATO.

Bởi vì rõ ràng là việc loại trừ Ukraine gia nhập NATO là một trong những điều kiện tiên quyết của mọi thỏa thuận đối với ông Putin.

Tuy nhiên, việc Điện Kremlin chấp nhận binh lính châu Âu hoặc Mỹ đứng về phía Ukraine dọc theo đường biên giới Nga-Ukraine, hoặc dọc theo một đường ngừng bắn, dường như cũng cực kỳ đáng ngờ. Vào tháng Hai, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã mô tả việc triển khai quân đội từ các nước NATO là "không thể chấp nhận được".

Một rào cản lớn hơn nữa là yêu cầu của Nga về việc chuyển giao hoàn toàn vùng Donbass, bao gồm cả những khu vực trong vùng Donetsk chưa bị Moscow chiếm đóng. Ông Zelensky mô tả vấn đề lãnh thổ ở Berlin là "rất khó khăn".

Ông Merz nhấn mạnh rằng chỉ Ukraine mới có thể quyết định về việc nhượng bộ lãnh thổ, và điều này có sự đồng thuận. Ông Zelensky nói: "Tôi không thấy rằng Hoa Kỳ yêu cầu bất cứ điều gì. Hoa Kỳ chỉ đóng vai trò trung gian, truyền đạt quan điểm giữa Moscow và Kiev."

Lúc thì là cường quốc bảo vệ tiềm năng, lúc thì là trung gian, vào thứ Hai trước Tuần Lễ Giáng Sinh này, vẫn chưa rõ mối quan hệ hiện tại của chính phủ Hoa Kỳ với Ukraine là gì.

Chỉ có một điều dường như chắc chắn: Họ không hoàn toàn đứng về phía ông Putin trong việc thúc đẩy bằng mọi giá một lệnh ngừng bắn và các cơ hội kinh doanh, đồng thời giữ châu Âu tránh xa các cuộc đàm phán. Gần đây, ấn tượng về một "thỏa thuận" giữa Putin và Trump, bỏ qua châu Âu và đặc biệt là chính phủ Ukraine, đã xuất hiện, mang lại ít hy vọng về một nền hòa bình xứng đáng cho Ukraine.

"Phẩm giá" là một từ mà ông Zelensky đã lặp đi lặp lại cả tại Văn phòng Thủ tướng lẫn trước đó tại Diễn đàn Kinh tế Đức-Ukraine. "Giữ gìn phẩm giá của Ukraine là điều quan trọng ở đây", ông Zelensky nói, khi quân đội của ông đã liên tục phải rút lui trong nhiều tháng, với tổn thất nặng nề.

Merz gây áp lực lên châu Âu

Dù thành công của các cuộc đàm phán ở Berlin có lớn đến đâu, thì việc nó có dẫn đến những tiến bộ cụ thể, thậm chí là một lệnh ngừng bắn lâu dài và sớm hay không vẫn còn rất đáng ngờ. Ông Merz biết điều đó và tuyên bố: "Vì vậy, chúng tôi, những người châu Âu, sẽ tiếp tục gây áp lực lên Nga."

Tại hội nghị thượng đỉnh của các nguyên thủ quốc gia châu Âu vào thứ Năm tại Brussels, ông muốn đạt được sự đồng thuận về việc sử dụng khoảng 210 tỷ Euro tài sản của Nga đang bị đóng băng tại EU – phần lớn trong số đó ở Bỉ. Theo báo cáo, chính phủ các nước Bỉ, Ý, Malta và Bulgaria đã bày tỏ những nghi ngờ mạnh mẽ. Với các chính phủ Slovakia và Hungary, sự bất đồng trong việc hỗ trợ Ukraine vốn đã tồn tại.

Ông Merz tuyên bố tại Berlin rằng, bằng quyết định đa số, "tài sản nhà nước Nga sẽ bị đóng băng vĩnh viễn". Bước đi này được coi là cơ sở pháp lý cho kế hoạch sử dụng tài sản của Nga để cấp tín dụng cho Ukraine.

Ông Merz cho biết, mục tiêu là "làm cho số tiền này có thể sử dụng được để hỗ trợ Ukraine ít nhất trong hai năm tới, nếu điều đó là cần thiết".

Nếu không đạt được thỏa thuận về vấn đề này, châu Âu sẽ chứng tỏ "sự bất lực" của mình trước thế giới khi nói đến việc bảo vệ lợi ích của chính mình. Đó là những lời lẽ mạnh mẽ mà ông Merz mang đến Brussels, sẵn sàng cho một cuộc đối đầu mà kết quả được kỳ vọng sẽ gây ấn tượng với ông Putin. Ông Merz sẽ phải giải thích kế hoạch của mình trước Bundestag vào thứ Tư, khi ông đưa ra một tuyên bố của chính phủ.

Tất nhiên, ông ấy sẽ không có lời cuối cùng trong phiên họp toàn thể của Bundestag.

Ông ấy cũng không có nó tại Văn phòng Thủ tướng. Khi được hỏi liệu một lệnh ngừng bắn trước Giáng sinh có khả thi hay không, Thủ tướng đã kêu gọi ông Putin ít nhất hãy cho người dân Ukraine sự yên bình trong dịp Giáng sinh. "Có lẽ giới lãnh đạo Nga còn chút lương tâm", ông Merz nói. Khi đó, ông Zelensky, người đã chuẩn bị ra về, quay lại và nói vào chiếc micro vẫn còn mở: "Không còn chút nào đâu. Nhưng mọi thứ đều có thể xảy ra."

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC biên dịch

Theo: ntv

---