Sự cố lắp đặt cảm biến gây tai nạn máy bay Superjet ở Nga

Ủy ban Hàng không Liên chính phủ (IAC) thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) vừa công bố báo cáo cuối cùng về vụ tai nạn máy bay Superjet xảy ra vào chiều ngày 12 tháng 7 năm 2024 gần Moskva. Vụ tai nạn kinh hoàng này đã cướp đi sinh mạng của cả 3 thành viên phi hành đoàn.

Suchoi Superjet của Gazpromavia cất cánh tại St. Petersburg © Patrick Zwerger

Chiếc Superjet gặp nạn

Chiếc Suchoi Superjet RRJ-95LR-100 mang số hiệu RA-89049 của Gazprom Avia LLC đã gặp nạn ngay sau khi cất cánh từ sân bay Lukhovitsy (Tretyakovo) trên đường tới Moskva-Vnukovo.

Đây là chuyến bay không chở khách, chỉ có phi hành đoàn trên máy bay để thực hiện chuyến bay trở về căn cứ sau khi được bảo dưỡng. Thảm kịch đã cướp đi sinh mạng của cả ba thành viên phi hành đoàn, gây chấn động dư luận và ngành hàng không Nga.

Lỗi lắp đặt cảm biến gây ra thảm họa

Theo kết quả điều tra của IAC, nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn là do lỗi lắp đặt cảm biến góc tấn (AOA) trong quá trình bảo dưỡng trước đó. Cụ thể, các cảm biến ở hai bên thân máy bay đã bị lắp ngược.

Báo cáo chỉ rõ, sự sai sót này không được phát hiện bởi các kỹ thuật viên bảo dưỡng vì các lỗ trên tấm che không khớp hoàn toàn, và mặt ngoài màu xám tráng men cùng mặt trong chỉ được sơn lót đã bị lắp đặt sai hướng. Việc này đã vi phạm nghiêm trọng các quy trình bảo dưỡng kỹ thuật.

Hậu quả là trong quá trình bay, các cảm biến cung cấp dữ liệu sai lệch về góc tấn, dẫn đến các thông số tốc độ mâu thuẫn và hiển thị không chính xác trên bảng điều khiển. Do đó, các hệ thống máy tính trên máy bay đã đồng thời kích hoạt các chương trình bảo vệ khẩn cấp, bao gồm hệ thống giảm tốc độ bằng cách bung phanh tốc độ và hệ thống hạ mũi máy bay để giảm góc tấn.

Phi hành đoàn dày dạn kinh nghiệm đã nỗ lực khắc phục tình trạng này nhưng không thể kiểm soát được tình hình khi máy tính liên tục can thiệp.

Hệ thống máy tính can thiệp quá mức dẫn đến mất kiểm soát

Báo cáo cuối cùng chỉ ra rằng việc kích hoạt đồng thời các chương trình bảo vệ khẩn cấp do góc tấn quá cao và tốc độ quá lớn đã gây ra tình trạng máy bay rơi vào trạng thái mất kiểm soát.

Phi hành đoàn đã vượt quá các giá trị tốc độ hiển thị do sự cố hệ thống gây ra. Máy bay không phản hồi bình thường với các thao tác điều khiển, dẫn đến góc tấn cực lớn không tương thích với tốc độ được hiển thị. Do tính chất bất thường và phạm vi rộng của sự cố này, đặc biệt là với cả hai cảm biến và bộ điều khiển DSU bị ảnh hưởng, nên hiện vẫn chưa có quy trình khẩn cấp nào được đề xuất cho trường hợp ngoại lệ này.

Nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn được xác định là do lỗi bảo dưỡng không tuân thủ quy trình.

Quy trình điều tra kỹ lưỡng

Cuộc điều tra được tiến hành rất kỹ lưỡng. Các mảnh vỡ của máy bay được sắp xếp trong một nhà chứa máy bay và một chiếc Superjet khác được sử dụng để thực hiện các thử nghiệm chi tiết về hệ thống điện tử trên máy bay với các cảm biến được lắp đặt sai.

Vụ tai nạn máy bay Superjet là một lời cảnh tỉnh nghiêm khắc về tầm quan trọng của việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình bảo dưỡng trong ngành hàng không. Sự thiếu sót nhỏ nhất cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

Nguyễn Cẩm Chi - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---