Đền Hùng nằm trên đất của Vua Hùng, không phải đất của lãnh đạo và nhân dân tỉnh Phú Thọ

Việc tỉnh Phú Thọ bày tỏ ý định xây dựng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Đền Hùng đang gây ra những làn sóng tranh luận gay gắt trong dư luận xã hội. Điều này đặt ra những câu hỏi quan trọng về trách nhiệm quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đặc biệt là liệu công trình này có tuân thủ các quy định của Luật Di sản văn hóa và liệu đã nhận được sự cho phép cần thiết hay chưa.

Đề xuất xây dựng tượng đài Bác Hồ tại Đền Hùng, được mô tả như một biểu tượng hòa quyện giữa cội nguồn dân tộc và thời đại.

Phản ứng trước đề xuất xây dựng tượng đài

Trong bối cảnh các nhà khoa học và đông đảo người dân bày tỏ quan điểm phản biện, một bài báo trên Báo Phú Thọ lại quy kết những ý kiến này là mang tính "phản động, thù địch", sử dụng không gian mạng để "bóp méo chủ trương nhân văn" và "gây hoang mang dư luận".

Cách tiếp cận này gây quan ngại sâu sắc, bởi lẽ nó thiếu đi sự cầu thị cần thiết khi đối mặt với một vấn đề nhạy cảm liên quan đến di sản quốc gia thiêng liêng.

Đền Hùng: Di sản chung của toàn dân tộc

Cần khẳng định rõ rằng, Đền Hùng không thuộc về riêng tỉnh Phú Thọ mà là biểu tượng tâm linh cốt lõi của toàn thể dân tộc Việt Nam. Đền Hùng tọa lạc trên mảnh đất lịch sử gắn liền với các Vua Hùng dựng nước, chứ không phải là tài sản riêng của bất kỳ cá nhân hay tập thể lãnh đạo nào của tỉnh Phú Thọ.

Thực chất, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ đang đứng trên đất của Vua Hùng, chứ không phải ngược lại, để rồi đưa ra những "quyết tâm chính trị" nhằm thay đổi bản chất một di tích quốc gia đặc biệt như Đền Hùng như thể đó là tài sản cá nhân.

Hành động này, nếu được thực hiện, có thể bị coi là sai trái về mặt pháp lý, trái với đạo lý truyền thống và đi ngược lại với những giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc, thậm chí có thể xâm phạm đến không gian linh thiêng đã được bao thế hệ tôn kính.

Đạo lý và thứ tự tôn kính tiền nhân

Lịch sử dân tộc được xây dựng qua từng thế hệ, và mỗi vị vua, mỗi thời kỳ đều có vai trò và đóng góp quan trọng trong tiến trình phát triển chung. Không thể vì sự ra đời của thế hệ sau mà phủ nhận công lao của thế hệ trước.

Quy luật này cũng tương tự như trong phạm vi gia đình, dòng tộc, nơi có sự phân cấp rõ ràng từ Viễn tổ, Cao tổ, Kế cao tổ cho đến Cận tổ. Việc đặt Cận tổ ngang hàng với Viễn tổ mà bỏ qua các bậc trung gian là đi ngược lại hoàn toàn với đạo lý và văn hóa ứng xử truyền thống của người Việt.

Đồng thuận xây dựng tượng đài Bác Hồ, nhưng cần đúng nơi, đúng chỗ

Bản thân việc xây dựng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh không phải là điều đáng phản đối. Trên thực tế, nhiều tỉnh thành, huyện thị trên cả nước đều đã có những công trình ý nghĩa này.

Nếu tỉnh Phú Thọ có mong muốn, hoàn toàn có thể xây dựng tượng đài Bác Hồ ở từng thôn, làng, xã, hoặc các địa điểm khác để phục vụ công tác giáo dục và tuyên truyền.

Tuy nhiên, việc đặt tượng đài ngay trong khuôn viên Đền Hùng lại là một vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng. Ít nhất, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ nên lắng nghe và tiếp thu các ý kiến phản biện, thay vì chỉ dựa vào "quyết tâm chính trị" mà bỏ qua tiếng nói của dư luận.

"Hòa quyện" không đồng nghĩa với "lấn át"

Lý lẽ cho rằng "Tượng đài Bác Hồ tại Đền Hùng là biểu tượng hòa quyện giữa cội nguồn dân tộc và thời đại Hồ Chí Minh" cần được xem xét một cách thấu đáo.

Nếu áp dụng logic này, liệu các thế hệ sau có thể xây dựng tượng đài lãnh tụ của thời đại họ tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh với mục đích "hòa quyện giữa cội nguồn và thời đại mới" hay không? Tương tự, nếu các triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần… đều xây dựng tượng đài các vị vua của mỗi thời kỳ tại Đền Hùng, liệu ngày nay còn không gian để đặt tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đây nữa?

Chắc chắn, những kịch bản này sẽ không được đa số chấp nhận.

Tóm lại, Đền Hùng là nơi thờ tự Quốc Tổ, là biểu tượng thiêng liêng và bất khả xâm phạm của dân tộc. Mọi sự can thiệp vào không gian tâm linh này đòi hỏi sự thận trọng tối đa, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật và tôn trọng sâu sắc đạo lý, văn hóa truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt Nam.

Nguyễn Xuân Văn

---