Châu Âu đối mặt nghi ngại về vai trò địa chính trị, Mỹ thúc giục tái cân bằng chiến lược

Chiến lược an ninh quốc gia mới được Nhà Trắng công bố tuần trước đã gây ra những luồng ý kiến trái chiều tại châu Âu, khi tài liệu này đưa ra cảnh báo về nguy cơ khu vực đối mặt với việc bị "xóa sổ nền văn minh". Quan trọng hơn, nó đặt ra câu hỏi về mức độ tin cậy của các quốc gia châu Âu trên cương vị là những đối tác địa chính trị của Hoa Kỳ.

Tài liệu chỉ trích nặng nề giới lãnh đạo châu Âu với những nhận định về sự "yếu kém" của họ, đồng thời lên án các quan điểm về vấn đề nhập cư, dân chủ và tự do ngôn luận. Bên cạnh đó, nó cũng nhấn mạnh vào sự suy giảm liên tục về sức mạnh kinh tế và quân sự của lục địa này.

"Không rõ liệu một số quốc gia châu Âu có nền kinh tế và quân đội đủ mạnh để duy trì vai trò đồng minh đáng tin cậy hay không," tài liệu nhận định, đồng thời chỉ ra rằng khu vực này đang thiếu đi sự tự tin vốn có.

Đáng chú ý, văn kiện này còn kêu gọi Mỹ nỗ lực tái thiết lập "ổn định chiến lược" với Nga, bất chấp những diễn biến phức tạp của cuộc chiến tại Ukraine.

Cựu Giám đốc CIA, tướng bốn sao David Petraeus​. - ảnh CBNC

Đánh thức châu Âu về trách nhiệm an ninh và quốc phòng

Cựu Giám đốc CIA, tướng bốn sao David Petraeus, đã bày tỏ quan điểm cho rằng việc Mỹ chủ động "đánh thức" châu Âu về tầm quan trọng của an ninh và quốc phòng là một bước đi cần thiết.

Ông nhận định: "Chiến lược này, theo một cách nào đó, có thể được xem là nhắm vào châu Âu, nhưng thực tế là một số quốc gia châu Âu thực sự cần được thúc giục. Tôi đã chứng kiến bốn đời tổng thống Mỹ nỗ lực thuyết phục họ làm nhiều hơn cho quốc phòng của chính mình, và giờ đây, điều đó mới thực sự bắt đầu diễn ra."

Tướng Petraeus cũng nhấn mạnh vai trò của Tổng thống Donald Trump trong việc thúc đẩy các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng.

Ông cho biết: "Tổng thống Donald Trump đã rất, rất quyết liệt trong việc thúc ép các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng, và điều này đã dẫn đến việc các thành viên NATO đồng ý nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào đầu năm nay, sau một thời gian dài chịu áp lực từ chính quyền Trump."

Những nỗ lực ngoại giao và bế tắc trong chiến tranh Ukraine

Trong bối cảnh ngoại giao, các nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn. Gần đây, Hoa Kỳ đã tổ chức các cuộc gặp gỡ với đại diện của Nga và Ukraine để thảo luận về các đề xuất hòa bình.

Tuy nhiên, cả hai bên cùng với các đồng minh châu Âu đều đưa ra những kế hoạch trái ngược nhau và vạch ra nhiều "vạch đỏ" khác nhau. Những trở ngại lớn nhất hiện nay bao gồm sự bất đồng về các biện pháp đảm bảo an ninh cho Ukraine sau chiến tranh và yêu cầu của Nga về việc Kyiv phải nhượng lại vùng Donbas.

Theo các nguồn tin, Washington đang nỗ lực thúc giục cả hai bên đạt được một thỏa thuận trước dịp Giáng sinh, nhưng nhiều chuyên gia vẫn bày tỏ sự hoài nghi về khả năng này.

Tướng Petraeus nhận định rằng Nga khó có thể nhượng bộ, bởi Tổng thống Putin vẫn kiên trì theo đuổi các mục tiêu tối đa về lãnh thổ, thay đổi chính quyền ở Kyiv và thực hiện việc "phi quân sự hóa" Ukraine, qua đó loại bỏ cơ hội gia nhập NATO của quốc gia này. Ông kết luận: "Putin sẽ không nhúc nhích."

Nguồn tài chính cho Ukraine và những lo ngại về tài sản Nga

Về mặt tài chính, các đồng minh của Ukraine tại châu Âu đang tích cực tìm kiếm các phương án để tiếp tục hỗ trợ chiến tranh và chuẩn bị cho công cuộc tái thiết sau chiến tranh, với ước tính chi phí lên tới hơn 500 tỷ USD theo Liên Hợp Quốc, cùng với khoản đền bù dự kiến từ Nga.

Liên minh châu Âu (EU) được cho là đã gần đạt được thỏa thuận về việc huy động phần lớn trong số 210 tỷ euro tài sản của Nga đang bị phong tỏa tại các ngân hàng châu Âu.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những lo ngại về các hệ lụy pháp lý tiềm ẩn và khả năng Nga có thể có những hành động trả đũa. Người đứng đầu Hội đồng An ninh Nga đã đưa ra cảnh báo rằng việc sử dụng tài sản của Nga có thể bị xem là lý do chính đáng để phát động chiến tranh.

Tướng Petraeus nhận định rằng nếu EU có thể triển khai thành công nguồn tài sản này, đó sẽ là một "bước ngoặt" quan trọng, giúp Ukraine giải quyết các vấn đề tài chính và kinh tế trong vài năm tới.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---