Giấc mơ hàng không của Putin sụp đổ: Thực trạng ngành công nghiệp Nga

Những lời hứa hẹn đầy tham vọng của Putin về việc xây dựng một ngành hàng không "độc lập" hoàn toàn hóa ra chỉ là những lời nói suông. Sự thật phơi bày là ngành công nghiệp hàng không Nga không thể hoạt động hiệu quả mà không cần đến linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài.

Thất bại của chính sách thay thế nhập khẩu

Nga chính thức thừa nhận sự thất bại của chính sách thay thế nhập khẩu mà Điện Kremlin đã rầm rộ tuyên bố trong suốt thời gian chiến sự. Việc này đánh dấu một bước ngoặt đáng buồn, phơi bày những hạn chế nghiêm trọng trong năng lực sản xuất và công nghệ của quốc gia này.

Hình ảnh minh họa cho thấy thực trạng ngành công nghiệp Nga.

Tại diễn đàn Innoprom, ông Anatoly Gaidansky, Tổng giám đốc điều hành của Công ty Cổ phần Aerocomposite, đã thẳng thắn thừa nhận chất lượng ổ trục và linh kiện điện tử nội địa dành cho ngành hàng không Nga không đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật. "Ổ trục của chúng tôi thậm chí còn không đáp ứng được nhu cầu của ngành hàng không", ông Gaidansky cho biết.

Khả năng sản xuất hàng loạt đặt dấu hỏi lớn

Lời thừa nhận này không chỉ đặt ra nghi vấn về những ảo tưởng về ngành hàng không "không cần nhập khẩu" mà còn làm lung lay kế hoạch sản xuất hàng loạt máy bay mà Putin đã công bố năm 2023, với tham vọng sản xuất 1.000 chiếc vào năm 2030.

Thực tế khắc nghiệt hơn nhiều: phần lớn sản phẩm của ngành công nghiệp Nga hiện nay chỉ giống như phế liệu kim loại và hoàn toàn không thể thay thế các mẫu máy bay hiện đại của phương Tây.

Dự án LMS-901 Baikal: Một ví dụ điển hình cho sự trì trệ

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, các công ty phương Tây đã rút khỏi nhiều dự án hợp tác. Những nỗ lực thay thế bằng linh kiện nội địa hoặc từ các nước châu Á đã rơi vào bế tắc. Máy bay LMS-901 Baikal, từng được kỳ vọng sẽ thay thế huyền thoại An-2, là một ví dụ điển hình.

Dự án này đã bị đình trệ ở giai đoạn nguyên mẫu. Các mẫu máy bay đầu tiên được lắp ráp bằng động cơ Mỹ. Sau khi các nhà cung cấp nước ngoài rút lui, Baikal bị bỏ lại giữa chừng vì thiếu các bộ phận quan trọng.

Phó Thủ tướng Nga Yuri Trutnev đã thừa nhận dự án bị trì hoãn ít nhất đến năm 2026. Thậm chí ông còn tuyên bố vào tháng 5 năm 2025: "Công việc đã đi vào ngõ cụt."

"Thay thế nhập khẩu" trên giấy tờ

Kể từ khi bị áp đặt các lệnh trừng phạt đầu tiên vào năm 2014, Nga luôn tuyên bố về kế hoạch xây dựng một nền tảng công nghiệp độc lập. Tuy nhiên, kết quả thu được lại vô cùng khiêm tốn. Năm 2023, Nga chỉ mua được 2 máy bay nội địa, và con số này là 0 vào năm 2024. Tỷ lệ linh kiện điện tử và công nghệ cao nội địa vẫn rất thấp, và hầu hết các dự án vẫn phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu từ Trung Quốc.

Các chuyên gia chỉ ra rằng không một dây chuyền sản xuất phức tạp nào có thể hoạt động hiệu quả mà không có sự hỗ trợ công nghệ từ nước ngoài. Hơn nữa, chi phí cho các dự án "thay thế nhập khẩu" lại cao hơn nhiều so với dự kiến.

Ảo tưởng về sự độc lập và thực tế phũ phàng

Chuyên gia hàng không Andrei Menshenin nhấn mạnh: Ngay cả khi có thể thay thế được 99/100 linh kiện, chỉ cần một linh kiện còn lại không đáp ứng tiêu chuẩn cũng đủ để làm toàn bộ hệ thống bị tê liệt.

Ông cho rằng tất cả các chương trình của Nga đều vấp phải những trở ngại chung: thiếu nhân lực, công nghệ và kinh nghiệm thực tế trong sản xuất hàng loạt. "Máy bay dường như là cần thiết, nhưng nó không có cơ hội được sản xuất hàng loạt. Nó không khả thi như một dự án thương mại", chuyên gia này phân tích.

Trong khi Putin vẫn công khai tuyên bố về tham vọng chinh phục ngành hàng không toàn cầu, thì thực tế ngành công nghiệp Nga đang vật lộn để giải quyết những vấn đề cơ bản mà các quốc gia phát triển khác đã giải quyết được từ lâu.

"Thay thế nhập khẩu" ở Nga chỉ là một câu chuyện cổ tích tan vỡ khi đối mặt với thực tế: một quốc gia có kế hoạch sản xuất hàng nghìn máy bay lại không thể sản xuất được những linh kiện cơ bản như ổ trục vào năm 2025.

Thảm cảnh của ngành công nghiệp dầu mỏ

Không chỉ ngành hàng không, ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga cũng đang gặp nhiều khó khăn. Xuất khẩu giảm mạnh đang kéo theo sản lượng "vàng đen" ngày càng sụt giảm, làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế khó khăn của quốc gia này.

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---