Houthi tuyên bố tham chiến sau khi Mỹ không kích Iran

Lực lượng Houthi ở Yemen thông báo tham chiến, sát cánh cùng Iran chống lại Mỹ và Israel trong khu vực. "Yemen chính thức tham chiến chống lại Mỹ và Israel. Hãy giữ tàu của các người tránh xa vùng biển của chúng tôi", tướng Yahya Saree, phát ngôn viên lực lượng vũ trang Houthi ở Yemen, thông báo ngày 22/6.

Thông báo được đưa vài giờ sau khi Mỹ không kích ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran rạng sáng 22/6 trong chiến dịch "Búa Đêm". Quân đội Israel sau đó tiếp tục tấn công hàng chục mục tiêu Iran, trong đó có các bệ phóng tên lửa.

Houthi là thành viên trong "Trục Kháng chiến", gồm các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn để đối phó ảnh hưởng của Mỹ và Israel tại Trung Đông.

Giới chức Mỹ và Israel chưa bình luận về tuyên bố "tham chiến" của Houthi. Lực lượng này một ngày trước cảnh báo sẽ nối lại các đợt tấn công tàu Mỹ trên Biển Đỏ nếu Washington tham gia không kích cùng Tel Aviv.

Yahya Saree, phát ngôn viên lực lượng Houthi ở Yemen, ngày 20/5. Ảnh: AFP

Kể từ khi xung đột Israel - Hamas bùng phát hồi tháng 10/2023, Houthi đã thực hiện hàng loạt cuộc tấn công vào tàu thương mại và chiến hạm trên Biển Đỏ.

Chiến dịch đã gây áp lực lớn, khi tàu chiến Mỹ liên tục nằm trong tầm hỏa lực của Houthi. Nhóm này chưa bao giờ đánh trúng tàu chiến Mỹ, nhưng Lầu Năm Góc hồi tháng 1 lo ngại kịch bản tên lửa Houthi làm hư hại chiến hạm của họ "chỉ còn là vấn đề thời gian".

Mỹ và đồng minh đáp trả bằng những chiến dịch không kích dữ dội nhằm làm suy yếu năng lực quân sự của nhóm vũ trang Yemen, nhưng không đạt hiệu quả. Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng 5 bất ngờ tuyên bố đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Houthi. Theo đó, Washington ngừng oanh tạc Houthi và nhóm vũ trang sẽ ngừng tập kích tàu chiến Mỹ ở Biển Đỏ.

Việc Houthi tuyên bố tham chiến chống lại Mỹ và Israel có thể làm phức tạp thêm xung đột ở Trung Đông. Ngoài Houthi, các nhóm khác trong "Trục Kháng chiến" chưa đưa ra tuyên bố tương tự.

Houthi hình thành từ những năm 1990, có tên gọi chính thức là Ansar Allah (Những người ủng hộ Thánh Allah). Họ khởi nguồn là một phong trào phục hưng văn hóa của giáo phái Hồi giáo Zaydi. Tính đến năm 2022, khoảng 35% dân số Yemen là tín đồ của giáo phái này.

Với sự hậu thuẫn của Iran, Houthi năm 2011 phát động chiến dịch chống lại chính quyền của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi, người được Arab Saudi ủng hộ, mở đầu cuộc nội chiến đẫm máu vẫn tiếp diễn đến tận ngày nay ở Yemen.

Nhóm này sau đó liên minh với lực lượng của cựu tổng thống Ali Abdullah Saleh, kiểm soát thủ đô Sanaa và nhiều tỉnh ở miền bắc Yemen, buộc tổng thống Hadi phải trốn ra nước ngoài sống lưu vong.

Houthi sở hữu sức mạnh quân sự đáng gờm, với khoảng 350.000 tay súng cùng kho vũ khí đa dạng, từ tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình đến máy bay không người lái (UAV), theo báo cáo của Liên Hợp Quốc. Trong số những loại vũ khí uy lực nhất của nhóm có tên lửa đạn đạo Typhoon, được coi là bản sao chép của tên lửa Qadr do Iran phát triển, có tầm bắn 1.600-1.900 km.

Nhóm chưa bao giờ có ý định che giấu sức mạnh quân sự của mình mà thường xuyên phô diễn các loại vũ khí trong kho thông qua những buổi diễu binh trên đường phố.

Fabian Hintz, chuyên gia về tên lửa tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), trụ sở tại London, Anh, cho hay kho vũ khí Houthi được cho là chứa cả UAV Shahed-136 nổi tiếng của Iran với tầm hoạt động khoảng 2.000 km.

Tháng 12/2024, Houthi tuyên bố phóng một tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Palestine-2 nhằm vào mục tiêu quân sự ở Tel Aviv. Quả đạn xuyên thủng lưới phòng không đa tầng của Israel, rơi xuống khu dân cư gần Tel Aviv, khiến 16 người bị thương và gây thiệt hại vật chất.

Đức Trung (Theo Tehran Times, Al Jazeera)

---