“Kinh tế đang sụp đổ”: Putin dẫn nước Nga vào con đường Liên Xô

Tổng sản phẩm quốc nội của Nga đang tăng trưởng - cũng nhờ tăng chi tiêu quân sự. Điều đó không bền vững. Chiến tranh kết thúc cũng có nghĩa là nền kinh tế Nga sụp đổ,  Liên Xô đã thất bại chính vì điều này

GDP của Nga cũng ngày càng tăng nhờ chi tiêu quân sự ngày càng tăng. Không thể nói chuyện về tính bền vững ở đây. © Mikhail Metzel/imago/Symbolbild

Moscow - Tổng thống Nga Vladimir Putin đang chuẩn bị cho đất nước của mình một cuộc chiến lâu dài ở Ukraine - và đã biến Nga thành một nền kinh tế chiến tranh. Gần đây nhất, người đứng đầu Điện Kremlin đã ra lệnh tăng 70% chi tiêu quân sự của Nga, như Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg xác nhận hôm Chủ nhật (11/2).

Điều này đang mang lại kết quả trên chiến trường: Trong khi Kyiv đang thiếu đạn dược thì Moscow đã giành lại ưu thế về pháo binh. Nhưng sự phụ thuộc vào đầu tư quân sự đang trở thành một vấn đề đối với nền kinh tế Nga. Một chuyên gia cho rằng Moscow đang lặp lại những sai lầm trong quá khứ.

Chiến tranh Ukraine góp phần tăng trưởng kinh tế Nga thông qua chi tiêu quân sự cao hơn

Khoảng 40% doanh thu của chính phủ Nga đến từ việc bán dầu và khí đốt. Mới đây, Điện Kremlin đã phải nhận tổn thất đáng kể từ nguồn thu này. Giá dầu thô của Nga đã giảm khoảng 40% vào năm 2023 so với năm trước.

Ngoài ra, Liên minh châu Âu (EU) hiện đang lên kế hoạch cho gói trừng phạt thứ 13 chống lại Moscow và đặc biệt nhắm vào các công ty góp phần tăng cường quân sự và công nghệ của Nga hoặc phát triển lĩnh vực quốc phòng và an ninh của nước này.

Tuy nhiên, các công ty phương Tây vẫn hoạt động ở Nga và đang đổ rất nhiều tiền vào kho bạc nhà nước của Putin. Ngoài ra, ông chủ Điện Kremlin rõ ràng đã tìm mọi cách để lách các lệnh trừng phạt của EU. Ví dụ, thông qua các tuyến thương mại đặc biệt đối với kim cương thô của Nga hoặc thông qua việc nhập khẩu chất bán dẫn từ các thiết bị gia dụng bị trừng phạt từ các nước đồng minh.

Nền kinh tế Nga hiện tại hoạt động không tệ, ngược lại: sau khi suy giảm trong năm đầu tiên của chiến tranh, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) gần đây đã tăng trở lại: tăng trưởng là 3,6% vào năm 2023, theo cơ quan thống kê Nga.

Rosstat đã công bố vào thứ Tư tuần trước. Các chuyên gia cho rằng điều này chủ yếu là do chính phủ tăng chi tiêu cho vũ khí và quân sự. Theo ISW, Nga hiện chi 40% tổng sản phẩm quốc nội cho cuộc chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, điều này không bền vững.

Bất chấp tăng trưởng trong năm 2023: Kinh tế Nga gặp nhiều vấn đề:

Thị trường lao động Nga đang gặp khó khăn: thiếu nhân sự. Trong 5 năm qua, mức lương trung bình đã tăng gấp đôi. Công ty tư vấn quản lý Moscow Ykov and Partners gần đây đã tính toán rằng thâm hụt lao động sẽ ở mức từ 2 đến 4 triệu người vào năm 2030. Các tác giả của nghiên cứu cảnh báo, tình trạng thiếu lao động ở mức độ này gây ra rủi ro cho toàn bộ nền kinh tế, công ty và xã hội

. Báo cáo của Ykov tiếp tục cho biết, việc thiếu nhân viên có thể làm giảm mức tăng trưởng GDP tiềm năng từ 1 đến 2% mỗi năm và làm tăng tỷ lệ lạm phát lên 10%.

Lạm phát ở Nga đã ở mức 7,4% vào năm 2023, một mức tương đối cao. Đối với người dân, giá cả tăng đồng nghĩa với việc giảm sức mua. Do đó, ngân hàng trung ương Nga đã ấn định lãi suất chủ chốt ở mức 16% vào tháng 12 năm ngoái, qua đó đôi khi giảm bớt sự mất giá mạnh mẽ của đồng rúp. Maxim Oreshkin, cố vấn kinh tế của Tổng thống Vladimir Putin, năm ngoái nhấn mạnh rằng Điện Kremlin muốn thấy đồng rúp mạnh. Do đồng tiền quốc gia giảm giá vào năm 2023, hàng nhập khẩu đã trở nên đắt hơn.

Tại sao tăng trưởng kinh tế Nga không bền vững

Bất chấp tình hình tương đối tích cực hiện nay, nền kinh tế Nga vẫn phải đối mặt với những thách thức dài hạn. Các nhà quan sát nói về một “chu kỳ quá nóng”. Theo đó, sự phụ thuộc của nền kinh tế vào đầu tư quân sự sẽ càng trở nên trầm trọng hơn trong năm nay.

Michael Rochlitz, giáo sư kinh tế Nga tại Đại học Oxford, tin rằng Moscow đang lặp lại những sai lầm trong quá khứ. Liên Xô xây dựng các bộ và tạo ra hàng nghìn công việc hành chính. Chuyên gia này nói với n-tv: “Có nhiều người phụ thuộc vào ngành công nghiệp chiến tranh”.

Các nhóm vận động hành lang này hiện đang được xây dựng lại thông qua sự hỗ trợ lớn cho ngành công nghiệp chiến tranh. Vì sợ bị thất nghiệp, những người này sẽ chống lại việc kết thúc chiến tranh. Đó là lý do vì sao tăng trưởng kinh tế dựa vào chiến tranh là không bền vững.

Rochlitz tiếp tục: “Cuối cùng, Liên Xô đã thất bại chính vì điều này”.

Nền kinh tế Nga “sẽ sụp đổ nếu chiến tranh kết thúc”, chuyên gia này nói trong một cuộc phỏng vấn với n-tv. Trong khi đó, chính quyền Nga kỳ vọng nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng vào năm 2024 - mặc dù chậm hơn năm ngoái.

Theo MERKUR

---