Cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến bùng phát dịp cuối năm

Khi năm cũ sắp qua và Tết Nguyên đán đang đến gần, tình trạng lừa đảo trực tuyến lại bắt đầu nở rộ với quy mô rộng khắp. Nhiều nạn nhân đã rơi vào bẫy, dẫn đến thiệt hại từ vài triệu đồng đến hàng tỷ đồng chỉ trong thời gian ngắn.

Để giúp cộng đồng nâng cao tinh thần cảnh giác, bài viết này tổng hợp những phương thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay. Quý độc giả nên nắm rõ các thông tin này và chia sẻ rộng rãi cho người thân để chủ động phòng tránh.

Nhóm lừa đảo cài đặt ứng dụng mã độc nguy hiểm

Đây được xem là hình thức tấn công nguy hiểm nhất vì nó cho phép kẻ gian kiểm soát hoàn toàn thiết bị của nạn nhân. Chỉ cần cài đặt một ứng dụng lạ, toàn bộ số tiền trong tài khoản ngân hàng của bạn có thể biến mất trong tích tắc.

Kẻ xấu thường dàn dựng các kịch bản như sau để dụ dỗ người dùng:

• Yêu cầu cài đặt ứng dụng của Công an, Thuế, Điện lực hoặc Bảo hiểm xã hội để xác minh thông tin cá nhân.
• Mời gọi cài ứng dụng hoàn tiền mua sắm, nhận quà tặng Tết hoặc các gói hỗ trợ an sinh xã hội.
• Yêu cầu cài ứng dụng để xác thực tài khoản ngân hàng nhằm tránh việc bị khóa thẻ đột ngột.
• Gửi các đường link tải tệp tin APK (dành cho máy Android) và hướng dẫn nạn nhân cấp "quyền trợ năng" cho ứng dụng.

Hậu quả của việc này là toàn bộ mật khẩu và mã OTP sẽ bị kẻ gian thu thập. Chúng sẽ chiếm quyền điều khiển điện thoại từ xa và thực hiện các lệnh chuyển tiền mà chủ sở hữu không hề hay biết.

Hãy luôn ghi nhớ rằng các cơ quan như Ngân hàng, Công an, Thuế hay Điện lực không bao giờ yêu cầu người dân cài đặt ứng dụng qua các đường link lạ gửi qua tin nhắn.

Cạm bẫy từ việc quét mã QR không rõ nguồn gốc

Quét mã QR là một tiện ích thanh toán nhanh, nhưng hiện nay đang bị tội phạm lợi dụng để thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản. Chỉ một thao tác quét mã, bạn có thể vô tình ký một lệnh chuyển tiền cho kẻ xấu.

Các dạng lừa đảo quét mã QR phổ biến bao gồm:

• Quét mã để nhận tiền lì xì hoặc các chương trình khuyến mãi cuối năm.
• Quét mã để thanh toán các hóa đơn dịch vụ điện, nước giả mạo.
• Quét mã để xác nhận đơn hàng trên các sàn thương mại điện tử như Shopee hay Lazada.
• Quét mã tham gia các trò chơi trúng thưởng hoặc nhận quà tặng tri ân khách hàng.

Thực tế, các mã QR này thường dẫn người dùng tới những trang web giả mạo có giao diện giống hệt ngân hàng. Tại đây, thông tin đăng nhập và mật khẩu của bạn sẽ bị đánh cắp ngay khi vừa nhập vào.

Để an toàn, bạn chỉ nên quét mã QR tại những địa điểm uy tín mà bạn có thể xác minh trực tiếp. Tuyệt đối không quét các mã được gửi qua mạng xã hội từ người lạ.

Giả danh cán bộ cơ quan tư pháp để uy hiếp nạn nhân

Các đối tượng lừa đảo thường đóng vai cán bộ Công an, Tòa án hoặc Viện Kiểm sát để hù dọa người dân. Chúng lợi dụng sự thiếu hiểu biết về pháp luật và tâm lý lo sợ của nạn nhân để thực hiện hành vi phạm tội.

Kịch bản thường thấy là chúng thông báo nạn nhân đang liên quan đến một vụ án rửa tiền hoặc buôn lậu ma túy. Sau đó, chúng gửi các văn bản giả mạo như lệnh bắt tạm giam hay lệnh phong tỏa tài sản để uy hiếp.

Để tạo lòng tin, các đối tượng có thể thực hiện cuộc gọi video và mặc sắc phục ngành giả mạo trong bối cảnh văn phòng làm việc. Mục đích cuối cùng của chúng là yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào "tài khoản tạm giữ" để chứng minh sự trong sạch.

Người dân cần lưu ý rằng các cơ quan tố tụng Việt Nam tuyệt đối không làm việc qua điện thoại, Zalo hay Telegram. Mọi yêu cầu làm việc đều phải có giấy mời hoặc giấy triệu tập gửi trực tiếp đến địa chỉ cư trú.

Chiêu trò hoàn thuế và trợ cấp khó khăn dịp Tết

Đánh vào tâm lý mong muốn có thêm thu nhập dịp cuối năm, kẻ gian thường tung ra các thông tin về việc hoàn thuế hoặc nhận trợ cấp. Đây là cái bẫy tinh vi đánh vào nhu cầu tài chính thực tế của nhiều người.

Các đối tượng thường gửi tin nhắn thông báo bạn thuộc diện được hoàn thuế thu nhập cá nhân hoặc nhận quà Tết từ chính phủ. Để nhận tiền, nạn nhân được yêu cầu truy cập vào một đường link và nhập mã OTP ngân hàng.

Bạn cần tỉnh táo nhận ra rằng không có tổ chức nào tự dưng trả lại tiền thông qua các đường link không chính thống. Mọi thủ tục hoàn thuế hay nhận trợ cấp đều phải thực hiện tại cơ quan chức năng hoặc qua các cổng thông tin điện tử của Chính phủ.

Lừa đảo mua sắm và đặt cọc hàng hóa trực tuyến

Nhu cầu mua sắm tăng cao vào dịp Tết là cơ hội để các nhóm lừa đảo bán hàng kém chất lượng hoặc chiếm đoạt tiền đặt cọc. Chúng thường lập các trang cá nhân giả mạo để rao bán những mặt hàng đang "hot".

Các mặt hàng thường được dùng làm mồi nhử bao gồm vé xe Tết giá rẻ, giỏ quà tặng sang trọng, cây cảnh hoặc đặc sản vùng miền. Sau khi khách hàng chuyển khoản đặt cọc, các đối tượng này sẽ lập tức chặn liên lạc và biến mất.

Một quy tắc vàng cần nhớ là nếu mức giá rẻ bất thường so với thị trường, đó chắc chắn là một cạm bẫy. Hãy chọn mua hàng tại các địa chỉ uy tín và hạn chế việc chuyển tiền trước khi nhận được hàng.

Cảnh báo tin nhắn giả mạo thông báo khóa tài khoản

Để tạo ra sự hoảng loạn, kẻ gian thường gửi tin nhắn thông báo tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản mạng xã hội của bạn sắp bị khóa. Chúng ép buộc nạn nhân phải hành động ngay lập tức trong vòng 30 phút để xác minh thông tin.

Trong trạng thái lo lắng, nhiều người đã truy cập vào đường link giả mạo và cung cấp toàn bộ thông tin bảo mật. Đây chính là cách nhanh nhất để kẻ xấu chiếm đoạt quyền truy cập tài khoản cá nhân của bạn.

Nếu nhận được những thông báo như vậy, bạn hãy bình tĩnh thoát ra và liên hệ trực tiếp với số tổng đài chính thức của đơn vị cung cấp dịch vụ. Tuyệt đối không thao tác theo các hướng dẫn trong tin nhắn lạ.

Năm nguyên tắc vàng để bảo vệ tài sản cá nhân

Để tự bảo vệ mình trước các làn sóng lừa đảo công nghệ, mỗi cá nhân cần ghi nhớ và thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc sau:

• Không bao giờ cài đặt các ứng dụng nằm ngoài cửa hàng chính thức như Google Play hay App Store.
• Tuyệt đối không quét các mã QR lạ hoặc truy cập vào các đường link không rõ nguồn gốc được gửi qua tin nhắn.
• Không cung cấp mã OTP, mật khẩu ngân hàng hoặc thông tin cá nhân cho bất kỳ ai, dưới bất kỳ hình thức nào.
• Không thực hiện các lệnh chuyển tiền theo yêu cầu của những người tự xưng là cán bộ cơ quan chức năng qua điện thoại.
• Nếu cảm thấy có dấu hiệu nghi ngờ, hãy dừng mọi giao dịch ngay lập tức và tham khảo ý kiến từ người thân hoặc cơ quan Công an gần nhất.

Sự bất cẩn trong vài giây có thể khiến bạn mất sạch thành quả lao động của cả một năm.

Hãy luôn giữ tinh thần tỉnh táo và chia sẻ những cảnh báo này để bảo vệ cộng đồng xung quanh bạn.

Vũ Bình Minh - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---