Lễ kỷ niệm 35 năm Thống nhất Đức: Cựu Thủ tướng Merkel gây tranh cãi trước bài phát biểu của Thủ tướng Merz

Nước Đức kỷ niệm 35 năm ngày thống nhất tại Saarbrücken với sự chú ý đổ dồn vào bài phát biểu của Thủ tướng Friedrich Merz. Tuy nhiên, một bình luận bất ngờ từ cựu Thủ tướng Angela Merkel về danh sách khách mời đã làm dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi.

Bối cảnh lễ kỷ niệm tại Saarbrücken

Hôm nay, ngày 3 tháng 10, nước Đức chính thức kỷ niệm 35 năm Ngày Thống nhất, một cột mốc lịch sử đánh dấu sự sụp đổ của bức tường Berlin và sự tái hợp của hai miền Đông-Tây. Lễ kỷ niệm cấp quốc gia năm nay được tổ chức tại Saarbrücken, thủ phủ của bang Saarland, một khu vực mang tính biểu tượng cao với lịch sử gắn liền với mối quan hệ Pháp-Đức. Toàn bộ giới chính trị và công chúng đều đang hướng sự chú ý về bài phát biểu quan trọng của Thủ tướng đương nhiệm Friedrich Merz, thuộc đảng Liên minh Dân chủ Kitô giáo (CDU).

Bài diễn văn của ông được kỳ vọng sẽ không chỉ là một sự nhìn lại quá khứ mà còn đưa ra định hướng cho tương lai của nước Đức trong bối cảnh châu Âu và thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự kiện diễn ra trong một không khí trang trọng, với sự tham dự của các quan chức cấp cao trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, không khí trước buổi lễ đã trở nên sôi động hơn bởi một diễn biến bất ngờ đến từ một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong nền chính trị Đức.

Bình luận bất ngờ của bà Angela Merkel

Ngay trước thềm sự kiện, cựu Thủ tướng Angela Merkel, người đã lãnh đạo nước Đức trong 16 năm, đã gây ra một cuộc tranh luận đáng chú ý. Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình công cộng ZDF, bà Merkel đã đưa ra nhận xét về danh sách diễn giả tại buổi lễ. Bà bày tỏ sự trân trọng đối với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người được mời phát biểu sau Thủ tướng Merz, nhưng cũng không giấu được sự băn khoăn của mình.

Bà Merkel nói: "Có lẽ nên mời một ai đó đến từ Đông Đức hoặc Đông Âu, thay vì ông Macron". Phát biểu này ngay lập tức được lan truyền rộng rãi và được diễn giải theo nhiều cách khác nhau. Một số người cho rằng đây là một lời phê bình tinh tế đối với ban tổ chức, hàm ý rằng sau 35 năm, tiếng nói và góc nhìn của người dân Đông Đức và các quốc gia láng giềng ở Đông Âu vẫn chưa được coi trọng đúng mức trong các sự kiện mang tính biểu tượng quốc gia.

Lời bình luận của bà cũng phản ánh một thực tế dai dẳng trong xã hội Đức: quá trình "thống nhất nội tại" (innere Einheit) vẫn chưa hoàn tất. Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, sự khác biệt về kinh tế, văn hóa và tâm lý giữa miền Đông và miền Tây vẫn còn tồn tại. Việc mời một đại diện từ khu vực này có thể được xem là một cử chỉ mạnh mẽ của sự công nhận và hòa hợp.

Ý nghĩa đằng sau lời mời Tổng thống Macron

Mặt khác, việc mời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại Saarbrücken lại mang một ý nghĩa địa chính trị sâu sắc. Bang Saarland có một lịch sử đặc biệt, từng nằm dưới sự quản lý của Pháp sau Chiến tranh thế giới thứ hai trước khi tái gia nhập Cộng hòa Liên bang Đức. Do đó, sự hiện diện của một nhà lãnh đạo Pháp tại đây là biểu tượng cho sự hòa giải và tình hữu nghị Pháp-Đức, vốn được coi là trục xương sống của Liên minh châu Âu.

Trong bối cảnh châu Âu đang đối mặt với các cuộc khủng hoảng từ an ninh đến kinh tế, việc tái khẳng định mối quan hệ đoàn kết giữa Berlin và Paris là một thông điệp quan trọng gửi đến toàn thế giới. Những người ủng hộ quyết định này cho rằng, lễ thống nhất Đức không chỉ là câu chuyện của riêng nước Đức mà còn là một sự kiện có tầm ảnh hưởng đến toàn bộ châu Âu. Sự tham gia của ông Macron nhấn mạnh vai trò của một nước Đức thống nhất và vững mạnh trong việc duy trì sự ổn định và thịnh vượng của lục địa.

Bối cảnh chính trị và chuyến thăm Hungary

Lời phê bình của bà Merkel càng trở nên phức tạp hơn khi đặt trong bối cảnh các hoạt động gần đây của bà. Không lâu trước đây, bà đã có chuyến thăm tới Budapest để quảng bá cho cuốn hồi ký "Freiheit" (Tự do). Tại đây, bà đã được Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, một nhân vật thường xuyên có quan điểm chỉ trích các chính sách của EU, tiếp đón hết sức nồng hậu.

Ông Orbán thậm chí còn đăng một bức ảnh chung với lời bình luận: "Một khi đã là Thủ tướng, thì mãi mãi là Thủ tướng". Sự tương tác thân mật này giữa bà Merkel và ông Orbán đã làm dấy lên nhiều câu hỏi trong giới quan sát chính trị. Lời đề nghị của bà về việc mời một diễn giả từ Đông Âu có thể được xem như một sự tiếp nối của việc bà đang thể hiện sự quan tâm và kết nối nhiều hơn với các quốc gia thuộc khối Visegrád, những nước thường có tiếng nói khác biệt trong EU.

Kỳ vọng vào bài phát biểu của Thủ tướng Merz

Giữa những cuộc tranh luận này, áp lực đối với Thủ tướng Friedrich Merz càng tăng lên. Dư luận đang chờ đợi xem liệu ông sẽ mang đến một "Ruck-Rede" – một bài phát biểu có sức lay động, thúc đẩy sự thay đổi, giống như bài diễn văn lịch sử của cố Tổng thống Roman Herzog vào năm 1997. Một bài phát biểu như vậy sẽ cần phải giải quyết thẳng thắn những vấn đề gai góc mà nước Đức đang phải đối mặt, từ kinh tế trì trệ, quá trình chuyển đổi năng lượng đến sự phân hóa xã hội.

Tuy nhiên, cũng có khả năng ông Merz sẽ chọn một cách tiếp cận ôn hòa hơn. Tuần trước, ông đã nhấn mạnh về một thông điệp lạc quan, ví von tình hình đất nước như "cốc nước nửa đầy". Một bài phát biểu theo hướng này sẽ tập trung vào những thành tựu đã đạt được trong 35 năm qua và kêu gọi sự đoàn kết, lạc quan để vượt qua khó khăn. Sự lựa chọn của ông sẽ là một chỉ dấu quan trọng về phong cách lãnh đạo và định hướng chính sách của chính phủ trong thời gian tới.

35 năm thống nhất: thành tựu và thách thức còn lại

Nhìn lại chặng đường 35 năm, nước Đức đã đạt được những thành tựu phi thường. Việc tái thiết kinh tế ở các bang miền Đông, xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại và hội nhập hàng triệu công dân vào một hệ thống chính trị-xã hội duy nhất là một kỳ công. Nước Đức thống nhất đã trở thành một cường quốc kinh tế và là một trụ cột quan trọng của sự ổn định ở châu Âu.

Tuy nhiên, những thách thức vẫn còn đó. Chênh lệch về thu nhập, tỷ lệ thất nghiệp và cơ hội việc làm giữa Đông và Tây vẫn chưa được san lấp hoàn toàn. Về mặt xã hội, vẫn còn những định kiến và sự khác biệt trong nhận thức chính trị, thể hiện qua kết quả bầu cử ở các khu vực khác nhau. Do đó, thông điệp từ Saarbrücken năm nay không chỉ là sự hoài niệm về quá khứ mà còn là lời kêu gọi cho những nỗ lực tiếp theo để hoàn thành quá trình thống nhất một cách trọn vẹn, cả về vật chất lẫn tinh thần.

Vũ Bình Minh ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---