Ca sỹ Trung Quốc bị tố cáo về video tại Nhà hát Mariupol của Ukraine bị ném bom

Ca sỹ Vương Phương đã bị chỉ trích sau khi cô biểu diễn "Ka-chu-sa", một ca khúc yêu nước thời Liên Xô, tại tàn tích của một nhà hát ở Mariupol.

Ca sỹ Trung Quốc đứng trên ban công bên trong một nhà hát bị đánh bom ở thành phố Mariupol của Ukraine, nơi xảy ra vụ tấn công chết người năm ngoái của lực lượng Nga. Nhìn vào camera, cô hát một đoạn trong ca khúc yêu nước thời Liên Xô "Ka-chu-sa" và giơ hai tay lên trời một cách đắc thắng.

Đoạn video của ca sỹ Vương Phương (Wang Fang, 王芳 - ND), một nghệ sỹ 38 tuổi biểu diễn các bài hát yêu nước và kinh kịch Trung Quốc, đã được lan truyền rộng rãi trên mạng trong những ngày gần đây, gây phẫn nộ ở Ukraine và nước ngoài. Cô xuất hiện ở Mariupol vào tuần trước trong khuôn khổ chuyến thăm của một nhóm nhỏ các nhân vật văn hóa và truyền thông Trung Quốc.

Thị trưởng lưu vong của Mariupol, Vadym Boychenko, cho biết nhà hát, nơi bị tấn công bởi một cuộc không kích của Nga trong khi dân thường trú ẩn ở đó, là "biểu tượng thương tâm, biểu tượng của tội ác chiến tranh của Nga" và không nên được sử dụng để giải trí.

"Mọi người đã chết ở đó, trong số đó có trẻ em," ông nói trong một tuyên bố. "Biến nhà hát thành một địa điểm du lịch và hát trên hài cốt của người chết là sự lạnh lùng đê tiện (cynicism) và thiếu tôn trọng đáng kinh ngạc đối với ký ức về những thường dân đã chết."

Bộ ngoại giao Ukraine gọi buổi biểu diễn là "một ví dụ về sự tha hóa đạo đức hoàn toàn" và nói rằng cô Vương và những du khách Trung Quốc khác đã vào thành phố một cách bất hợp pháp.

Oleg Nikolenko, phát ngôn viên của Bộ, cho biết trong một bài đăng trên Facebook: "Ukraine tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc và mong đợi những lời giải thích từ phía Trung Quốc về mục đích lưu trú của công dân Trung Quốc tại Mariupol."

Các quan chức Trung Quốc đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Câu chuyện này đặt ra thách thức đối với Bắc Kinh, vốn đã tìm cách công khai thể hiện mình là một nhà môi giới trung lập kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine, đồng thời cung cấp hỗ trợ ngoại giao, văn hóa và kinh tế cho Nga, một đồng minh lâu năm. Đoạn video của cô Vương và các bài báo về nó đã nhanh chóng bị xóa khỏi mạng Trung Quốc.

Elizabeth Wishnick, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm phân tích hải quân ở Virginia, người nghiên cứu về chính sách đối ngoại của Trung Quốc, cho biết chính quyền Bắc Kinh có thể lo ngại về "tính vô cảm" (tone deafness) của video.

"Đó là một màn trình diễn gây choáng váng," bà nói. "Loại diễn viên đóng thế này đặt Trung Quốc vào tình thế khó khăn và làm hoen ố cái gọi là hình ảnh trung lập cũng như sự ủng hộ chủ quyền của nước này."

Nhà hát kịch hàn lâm tỉnh ở Mariupol đã bị phá hủy vào năm 2022 giữa lúc quân Nga bao vây thành phố kéo dài hàng tuần. Hàng trăm người đã trú ẩn trong nhà hát trong thời gian bị bao vây, và trước cuộc tấn công, từ TRẺ EM đã được viết như một lời cảnh báo bằng chữ lớn màu trắng ngoài sân. Ước tính số người chết trong vụ tấn công nhà hát rất khác nhau, từ ít nhất hàng chục đến hàng trăm.

Sau màn trình diễn của mình, cô Vương và những du khách Trung Quốc khác đã gặp Denis Pushilin, người đứng đầu nước Cộng hòa nhân dân Donetsk theo chủ nghĩa ly khai tự xưng, Pushilin cho biết trong một bài đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram. Ông khen ngợi màn trình diễn của cô Vương và cho biết nhà hát "đang được khôi phục nhờ St Petersburg".

Nhóm khách cũng đã gặp quan chức hàng đầu do Nga bổ nhiệm ở Krym, Sergei Aksyonov, người đã nói trong một bài đăng trên Telegram rằng họ đã thảo luận về "hợp tác trong lĩnh vực du lịch". Aksyonov dẫn lời tổng thống Nga, Vladimir V. Putin, nói: "Trung Quốc là một quốc gia anh em với Nga."

Cô Vương chưa bình luận gì về chuyện này. Nhưng chồng cô, Chu Tiểu Bình, một nhà văn dân tộc chủ nghĩa vang danh đang ở Moskva, đã bảo vệ cô. Trong một bài đăng sau đó đã bị xóa, ông mô tả cô Vương là "ca sỹ dân gian Trung Quốc không có bản sắc chính trị" và nói rằng cô đã thúc đẩy hòa bình.

"Cá nhân tôi khen ngợi vợ tôi vì sức mạnh, lòng dũng cảm và quyết tâm của cô ấy," ông viết.

Ông Chu, thành viên nhóm cố vấn chính trị cho chính phủ Trung Quốc, người đã được lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc, Tập Cận Bình, khen ngợi vì đã thể hiện "năng lượng tích cực" trong các bài viết của mình, trong đó có nhiều bài chỉ trích Hoa Kỳ, cho biết ông đã không đến Mariupol để "tránh những tranh cãi thừa".

Cô Vương, người được đào tạo tại Nhạc viện Thẩm Dương ở miền Đông Bắc Trung Quốc, đã trở nên nổi tiếng sau khi giành chiến thắng trong một cuộc thi năm 2012 quảng bá "những ca khúc đỏ" tức âm nhạc yêu nước của Cộng sản. Cô được biết đến với việc trình diễn các tác phẩm như "Thánh ca các anh hùng" và "Giấc mơ Trung Hoa tươi đẹp", và cô đã biểu diễn trên truyền hình nhà nước, thường trong trang phục kiểu quân đội.

"Ka-chu-sa", bài hát cô biểu diễn ở Mariupol, là một bản ballad yêu nước nổi tiếng ở Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Cô hát bản dịch tiếng Hoa của bài hát, kể về một người phụ nữ bên bờ sông hát tặng người lính phương xa. "Ka-chu-sa" là dạng rút gọn của tên Ekaterina (Katerina, Catherine) trong tiếng Nga; một bệ phóng tên lửa của Liên Xô được đặt tên theo ca khúc này.

Phản ứng dữ dội trên mạng quốc tế đối với cô Vương đã trở nên nóng bỏng, nhiều người cho rằng cô nên bị cấm lên sân khấu. Cuộc tranh cãi cũng đã ảnh hưởng đến những nghệ sỹ biểu diễn khác trong ngành.

Một giọng nữ cao nổi tiếng khác của Trung Quốc, Dĩnh Phương (thật ra là Phương Dĩnh, Fang Ying, 方颖 - ND), người thường xuyên đến các nhà hát opera lớn, nói rằng cô đã nhận được những tin nhắn phân biệt chủng tộc và bạo lực vì mọi người nhầm cô với cô Vương.

Cô Phương đã ra tuyên bố tố cáo những tin nhắn này. Cô nói: "Tôi không và sẽ không tha thứ cho sự phân biệt chủng tộc, sự căm ghét và bắt nạt mù quáng".

New York Times

---