Cuộc chiến trên bầu trời Ukraine ngày càng khốc liệt với hàng loạt drone và tên lửa Nga liên tục tấn công các cơ sở hạ tầng trọng yếu và khu dân cư. Lực lượng phòng không Ukraine đang cố gắng hết sức để đối phó, nhưng không phải lúc nào cũng thành công, dẫn đến những tổn thất nặng nề về người và của.
Hệ thống Skyranger 35 có thể chống lại cả drone và tên lửa hành trình.
Mới đây, tin vui đã đến với Ukraine khi tập đoàn quốc phòng Rheinmetall của Đức cam kết cung cấp hệ thống phòng không Skyranger 35. Đây được xem là một bước tiến quan trọng, mang đến hy vọng về một giải pháp hiệu quả và kinh tế hơn để đối phó với các cuộc tấn công bằng drone của Nga.
Tình hình phòng không ở Ukraine và các thách thức
Mỗi đêm, bầu trời Ukraine lại rung chuyển bởi tiếng gầm rú của hàng trăm tên lửa và drone Nga, gây ra những thiệt hại nặng nề cho các trạm biến áp, hệ thống cung cấp nước và các khu dân cư. Người dân Ukraine đang phải đối mặt với một cuộc chiến tranh không ngừng nghỉ trên không, cố gắng sử dụng mọi vũ khí sẵn có để phát hiện và tiêu diệt các mối đe dọa từ trên cao. Tuy nhiên, số lượng vũ khí phòng thủ hiện có là không đủ để chặn đứng toàn bộ các cuộc tấn công.
Vào sáng thứ Ba vừa qua, một vụ không kích của Nga đã khiến 20 người thiệt mạng khi họ đang xếp hàng chờ nhận lương hưu. Đêm thứ Tư, một chiếc drone Nga đã xâm nhập không phận NATO trên lãnh thổ Ba Lan, buộc Không quân Ba Lan phải triển khai tiêm kích F-35.
Lực lượng không quân Hà Lan và máy bay trinh sát của Ý đã nhanh chóng hỗ trợ, đồng thời radar của hệ thống phòng không Patriot của Đức cũng được huy động. Điều đáng nói là, quân đội của bốn quốc gia NATO, với những hệ thống vũ khí tối tân nhất, đã phải phối hợp với nhau chỉ để đối phó với 19 chiếc drone Kamikaze giá rẻ do Nga sản xuất hàng loạt. Rõ ràng, đây không phải là một giải pháp bền vững.
Hệ thống phòng không hiện tại của NATO ở châu Âu vẫn còn nhiều lỗ hổng, và Nga đã tận dụng triệt để điều này ngay từ những ngày đầu xâm lược Ukraine. Tình hình càng trở nên đáng lo ngại hơn khi Nga hiện nay có khả năng tự sản xuất hàng loạt drone chiến đấu kiểu Shahed, loại vũ khí mà trước đây họ phải nhập khẩu từ Iran.
Mỗi tuần, dân thường Ukraine lại phải gánh chịu những tổn thất nặng nề về tính mạng. Các hệ thống phòng không cũ kỹ từ thời Liên Xô ngày càng cạn kiệt đạn dược.
Trong khi đó, vũ khí hiện đại của phương Tây đang được chuyển giao với số lượng hạn chế, không đáp ứng đủ nhu cầu.
Các hệ thống như IRIS-T của Đức hay Patriot của Mỹ có khả năng tiêu diệt các mục tiêu ưu tiên như tên lửa Iskander hay tên lửa hành trình của Nga, nhưng chi phí cho mỗi quả đạn phòng không lại lên tới hàng triệu euro, khiến việc sử dụng chúng để chống lại các drone giá rẻ trở nên vô cùng tốn kém.
Cuộc chạy đua với Nga và các giải pháp tìm kiếm
Runa, một người lính Ukraine từ năm 2018, đang háo hức chờ đợi cơ hội bảo vệ bầu trời quê hương mình khỏi máy bay không người lái của Nga. (Ảnh: IMAGO/ZUMA Press Wire)
Trong bối cảnh cuộc chạy đua vũ trang không ngừng nghỉ với Nga, việc tìm kiếm một giải pháp phòng không hiệu quả và kinh tế là vô cùng cấp thiết. Giá bán của một quả tên lửa Patriot tiên tiến có thể lên tới hơn bốn triệu euro, và với số lượng hạn chế, giá trị của nó càng trở nên quý giá.
Sử dụng một quả tên lửa đắt đỏ như vậy để tiêu diệt một trong số hàng trăm drone rẻ tiền là điều vừa vô nghĩa, vừa không mang lại hiệu quả kinh tế.
Các nhà nghiên cứu Ukraine đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp sáng tạo. Một trong những hướng đi được quan tâm là thiết bị gây nhiễu. Tuy nhiên, hiệu quả của chúng chỉ kéo dài cho đến khi Nga phát triển các mô-đun chống nhiễu. Hiện tại, drone Nga đã có khả năng chuyển đổi giữa nhiều hệ thống định vị, khiến chúng trở nên khó bị gây nhiễu hơn.
Một giải pháp khác là drone đánh chặn, có khả năng tự động tiêu diệt các khí tài bay của Nga. Tuy nhiên, ngay khi các kỹ sư Nga tích hợp tính năng né tránh vào drone, thì vũ khí đánh chặn của Ukraine lại mất đi hiệu quả.
Pháo phòng không tự hành Gepard của Đức, dù đã cũ kỹ, vẫn là một trong những vũ khí hiệu quả nhất trên bầu trời Ukraine trong suốt ba năm qua. Tuy nhiên, quân đội liên bang Đức đã loại biên Gepard từ 13 năm trước và ngừng sản xuất, khiến việc tìm kiếm phụ tùng thay thế trở nên vô cùng khó khăn.
Skyranger 35: "Gepard 2.0" và "đám mây sát thủ"
Mong ước về một phiên bản Gepard mới đã trở thành hiện thực khi tập đoàn Rheinmetall vừa công bố hợp đồng ký kết với Ukraine. Ngay trong năm nay, Ukraine sẽ được trang bị những chiếc Skyranger 35 đầu tiên, được nhiều người ví như "Gepard 2.0".
Tên gọi "2.0" là hoàn toàn xứng đáng. Nếu Gepard tạo ra một "bức màn sắt" trên bầu trời bằng cách bắn loạt đạn dày đặc, thì Skyranger hoạt động với độ chính xác cao hơn nhiều. Mỗi viên đạn của Skyranger đều được lập trình sẵn thông số nổ ngay từ khi rời nòng pháo.
Không "thông minh" nhưng cực kỳ chính xác
"Hệ thống cung cấp cho mỗi viên đạn các thông số quyết định và ấn định thời điểm nổ. Khả năng lập trình đạn dược là một lợi thế lớn của Skyranger", ông Gerhard Heiming, biên tập viên chuyên về xe chiến đấu của tạp chí Europäische Sicherheit und Technik, giải thích. Ngoài ra, hệ thống này còn có khả năng kết nối rất tốt với các hệ thống phòng không khác.
Mặc dù các viên đạn này không phải là "đạn thông minh" có khả năng tự tìm mục tiêu như drone, chúng thực hiện chính xác những gì đã được lập trình mà không cần tự điều chỉnh đường bay. Về bản chất, chúng là đạn "ngu" nhưng cực kỳ chính xác và quan trọng là có chi phí sản xuất rẻ. Rheinmetall không công bố giá chính thức, nhưng ước tính chi phí chỉ vài trăm euro mỗi viên, một lợi thế then chốt so với những quả tên lửa Patriot đắt đỏ.
Trong bối cảnh Nga liên tục tung ra hàng loạt drone giá rẻ tấn công Ukraine, việc sở hữu đạn phòng không rẻ và sản xuất hàng loạt chính là yếu tố quyết định.
Bản thân Skyranger 35, khác với Gepard, không phải là một xe tăng hoàn chỉnh mà là một tháp pháo được lắp đặt trên khung gầm xe tăng, tích hợp ăng-ten radar và một khẩu pháo. Ukraine sẽ nhận được hệ thống này được lắp trên các xe tăng Leopard I cũ. Tuy nhiên, nguồn gốc chính xác của các khung gầm Leopard này vẫn còn là một bí mật. Quân đội Đức cũng đã đặt hàng một hệ thống tương tự, Skyranger 30, có thể được lắp đặt trên xe bọc thép Boxer.
Với hệ thống radar và nhiều cảm biến tiên tiến, Skyranger có khả năng tự tạo ra bản đồ không gian trên không của mình, hoạt động hiệu quả bất kể ngày đêm hay điều kiện thời tiết.
Khi phát hiện mục tiêu, Skyranger thường bắn từ 2 đến 5 viên đạn. Chúng sẽ phát nổ đúng thời điểm đã được lập trình, ngay gần mục tiêu, giải phóng hàng trăm mảnh nhỏ. Điều này tạo ra một "đám mây sát thủ" đường kính khoảng một mét cho mỗi viên đạn. Nếu mục tiêu lọt vào phạm vi này, nó sẽ bị tiêu diệt.
Khi drone bị phát hiện, chúng không thể thoát
Loại đạn này không thể bị đánh lạc hướng. Drone cũng không thể né tránh vì đạn di chuyển quá nhanh. "Cách duy nhất để bảo vệ drone trước Skyranger là làm cho nó nhỏ và thiết kế hình dáng sao cho radar không thể phát hiện được", ông Heiming nói. "Nhưng một khi radar đã phát hiện, thì coi như drone đó đã kết thúc."
Khi Ukraine nhận được những chiếc Skyranger 35 lắp trên Leopard I trong năm nay, chúng sẽ ngay lập tức được đưa vào sử dụng chiến đấu. Lực lượng Ukraine vốn đã quen thuộc với hệ thống Skynex của Rheinmetall - một hệ thống phòng không sử dụng chính loại đạn này. Những người lính Ukraine đã quen với Skynex có thể nhanh chóng chuyển sang sử dụng Skyranger và kịp thời huấn luyện cho đồng đội.
Điểm khác biệt lớn giữa Skynex và Skyranger là khả năng cơ động. Skynex cần xe tải chở và phải hạ xuống đất mới có thể khai hỏa, trong khi Skyranger có thể bắn ngay cả khi đang di chuyển. Điều này cho phép nó được triển khai linh hoạt ở cả tiền tuyến lẫn trong nội địa, bảo vệ các hạ tầng trọng yếu hoặc các thành phố trước nguy cơ tấn công bằng drone và tên lửa hành trình.
Theo Rheinmetall, so với Gepard, Skyranger vượt trội hơn ba thế hệ. Ngoài quân đội liên bang Đức, Áo, Hà Lan, Đan Mạch và Hungary cũng đã đặt hàng hệ thống này. Nhiều quốc gia NATO khác cũng đang thể hiện sự quan tâm.
Vụ tấn công bằng drone của Nga vào Ba Lan tuần này một lần nữa khẳng định nhu cầu cấp thiết của các quốc gia châu Âu trong NATO về một hệ thống phòng thủ chống drone hiệu quả.
Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC biên dịch
Theo N-TV
TIN TỨC: THỜI SỰ THẾ GIỚI
-
Boris Johnson ví hội nghị thượng đỉnh Alaska là "tập phim kinh tởm nhất" trong lịch sử ngoại giao 17/08/2025
-
Trump, Zelenskyy và EU: Cuộc họp tại Washington và những bước đi ngoại giao phức tạp 19/08/2025
-
Làn sóng phẫn nộ của công chúng ở Nepal: Chuyện gì đang xảy ra? 10/09/2025
-
Donald Trump và những lời lẽ khoa trương đầy hoài nghi: Lịch sử lặp lại với bóng ma chiến tranh Việt Nam 21/08/2025