Tòa án Mỹ tuyên bố phần lớn thuế quan của Trump là bất hợp pháp

Một tòa phúc thẩm tại Mỹ đã tuyên bố phần lớn các khoản thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt là bất hợp pháp, qua đó vô hiệu hóa một công cụ kinh tế chủ chốt của chính quyền.

Theo phán quyết, dù luật pháp cho phép Tổng thống có quyền hạn đáng kể để ứng phó với tình trạng khẩn cấp quốc gia đã được tuyên bố, nhưng không có điều khoản nào cho phép áp đặt thuế quan, phí hoặc các khoản thu tương tự, cũng như thẩm quyền thu thuế.

Tòa án cho phép các khoản thuế quan này được duy trì cho đến ngày 14 tháng 10 nhằm tạo cơ hội cho việc kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã phản ứng gay gắt trước quyết định này, khẳng định trên mạng xã hội Truth Social rằng "Tất cả các khoản thuế quan vẫn tiếp tục có hiệu lực".

Các khoản thuế quan được ban hành dựa trên các cơ sở pháp lý khác, chẳng hạn như phí đánh vào nhập khẩu thép và nhôm, sẽ không bị ảnh hưởng bởi phán quyết này.

Nguồn gốc pháp lý của các khoản thuế quan

Ông Trump đã viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để biện minh cho việc áp đặt thuế quan. Đạo luật này trao quyền cho Tổng thống để phản ứng với các mối đe dọa "bất thường và ngoại lệ" trong tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, vấn đề áp đặt thuế quan không được đề cập rõ ràng trong đạo luật này.

Tòa án nhận định rằng "rất khó có khả năng Quốc hội, khi thông qua IEEPA, có ý định đi chệch khỏi thông lệ trước đây và trao cho Tổng thống quyền áp đặt thuế quan không giới hạn".

Bối cảnh và các vụ kiện liên quan

Vào tháng 4, ông Trump đã ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia do thâm hụt thương mại của Mỹ. Ông biện minh cho việc áp đặt thuế quan đối với Trung Quốc, Canada và Mexico vào tháng 2 là do các quốc gia này chưa thực hiện đủ các biện pháp ngăn chặn tình trạng buôn lậu Fentanyl.

Trước đó, vào ngày 28 tháng 5, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ tại New York cũng đã đưa ra phán quyết chống lại chính sách thuế quan của ông Trump. Hội đồng gồm ba thẩm phán này có cả một thẩm phán được chính ông Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên. Một tòa án khác tại Washington cũng đã phán quyết rằng luật IEEPA không cho phép áp đặt thuế quan.

Ít nhất tám vụ kiện đã được đệ trình chống lại các mức thuế mà ông Trump áp đặt. Các nguyên đơn bao gồm năm doanh nghiệp nhỏ của Mỹ và mười hai tiểu bang do Đảng Dân chủ điều hành. Họ lập luận rằng Hiến pháp trao quyền thu thuế và phí cho Quốc hội chứ không phải Tổng thống.

Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---