Đối thủ của bà Merkel sẽ trở thành Thủ tướng Đức

Bị Angela Merkel gạt ra ngoài lề vào đầu những năm 2000, Friedrich Merz rời xa chính trường trong 20 năm cho đến khi bà tuyên bố nghỉ hưu vào năm 2018. Ảnh của ARD

Bị Angela Merkel gạt ra ngoài lề vào đầu những năm 2000, Friedrich Merz rời xa chính trường trong 20 năm cho đến khi bà tuyên bố nghỉ hưu vào năm 2018.

Ảnh của ARD

Sau hai năm dẫn đầu trong các cuộc thăm dò, Friedrich Merz được kỳ vọng sẽ trở thành thủ tướng Đức sau cuộc bầu cử của nước này vào cuối tháng này.

Các cử tri sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 23 tháng 2 sau khi liên minh trung tả của Olaf Scholz sụp đổ vào tháng 11.

Chiến thắng của Merz sẽ đưa nền chính trị Đức trở lại với khuynh hướng cánh hữu và chủ nghĩa bảo thủ truyền thống của Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo.

Đây sẽ là sự trở lại đáng chú ý của một người từng bị Angela Merkel đẩy sang một bên vào đầu những năm 2000 và đã không thể lãnh đạo đảng của mình hai lần.

Ông đã rời bỏ chính trường trong hai thập kỷ, làm việc trong khu vực tư nhân và đào tạo phi công.

Hiện đã 69 tuổi, ông dường như cuối cùng đã sẵn sàng trở thành nhà lãnh đạo của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Friedrich Merz sinh ra tại Brilon, Tây Đức, vào năm 1955 trong một gia đình Công giáo bảo thủ nổi tiếng.

Cha ông là một thẩm phán địa phương và là thành viên của Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), đảng mà ông quyết định gia nhập khi còn là một thiếu niên.

Sau một thời gian ngắn phục vụ trong quân đội, ông đã nhận được học bổng để học luật từ một tổ chức chính trị có liên hệ với CDU. Ở đó, ông đã gặp vợ mình là Charlotte, một sinh viên luật, hiện vẫn đang làm thẩm phán. Họ có ba người con.

Ông là luật sư trong phần lớn những năm 1980 trước khi theo đuổi sự nghiệp chính trị - và được bầu vào Nghị viện châu Âu năm 1989.

Bốn năm sau, khi vẫn ở độ tuổi giữa ba mươi, ông đã rời Brussels để đến Bundestag và được bầu làm đại biểu quốc hội Hochsauerlandkreis vào năm 1994.

Merz nhanh chóng thăng tiến trong đảng CDU và trở thành lãnh đạo đảng này trong quốc hội vào năm 2000.

Simon Green, giáo sư chính trị tại Đại học Salford, chia sẻ với Sky News: "Khi đó, ông là người đàn ông tương lai của nền chính trị Đức một người bảo thủ Công giáo điển hình của Tây Đức".

Nhưng Angela Merkel, lúc đó là lãnh đạo chung của đảng, đã chặn đường ông, và sau khi CDU thua cuộc bầu cử năm 2002, bà cũng thay thế ông làm lãnh đạo quốc hội.

Sebastien Maillard, cộng tác viên tại Chương trình Châu Âu của Chatham House, cho biết: "Ông ấy đại diện cho phe cánh hữu truyền thống hơn của đảng".

"Merkel là người rất trung dung và theo tiêu chuẩn của bà, ông ấy là một người thực sự bảo thủ đúng như những gì người ta mong đợi ở một đảng viên Dân chủ Thiên chúa giáo."

Sự cạnh tranh của họ càng sâu sắc hơn khi CDU trở lại nắm quyền vào năm 2005 và Merkel trở thành thủ tướng. Bốn năm sau, Merz từ chức đại biểu quốc hội và rời bỏ chính trường để theo đuổi luật doanh nghiệp.

Sau khi phục vụ trong hội đồng quản trị của nhiều ngân hàng đầu tư và được đào tạo như một phi công, Merz đã bất ngờ trở lại chính trường vào năm 2018 sau khi Angela Merkel tuyên bố bà sẽ không tái tranh cử.

Ông đã tham gia cuộc thi lãnh đạo CDU năm đó nhưng đã thua Annegret Kramp-Karrenbauer. Ông đã thua lần thứ hai trước Armin Laschet vào năm 2021.

Ông ấy đã bám trụ đến mức khi kỷ nguyên Merkel kết thúc, ông ấy đã ở đó chờ đợi", Giáo sư Green cho biết.

"Điều này thật kỳ lạ, bởi vì ở tuổi gần 70 - ông ấy khá già và không phải là người mà bạn có thể mô tả là người của tương lai."

Nhưng ông nói thêm rằng hành trình dài đến với quyền lực này đã trở thành nét đặc trưng của ông.

"Bạn không thể tách biệt con người hiện tại của anh ấy với sự thật rằng anh ấy đã sống gần 20 năm trong giá lạnh", ông nói.

Về mặt kinh tế, Merz khác biệt so với cả Merkel và Scholz

"Ông ấy có tư tưởng tự do về kinh tế hơn nhiều so với những gì người Đức thường thấy", Dan Hough, giáo sư chính trị tại Đại học Sussex, cho biết.

Làm việc trong khu vực tư nhân hơn hai thập kỷ, ông ủng hộ doanh nghiệp và muốn giải quyết tình trạng nền kinh tế đang suy thoái của Đức bằng cách tăng chi tiêu.

Ông đã trở thành tiêu điểm vào đầu những năm 2000 khi đề xuất cắt giảm các quy định về thuế của Đức để có thể in lên mặt sau của một chiếc đế lót ly bia.

Lãnh đạo CDU đã ám chỉ rằng ông có thể thay đổi "phanh nợ" của Đức một giới hạn vay nợ của chính phủ được đưa ra để ứng phó với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

"Khoản nợ phanh gần như là một giáo điều mà các chính trị gia Đức thuộc một loại nào đó sẽ tiếp tục lặp lại", Giáo sư Hough cho biết. "Nhưng nó không phù hợp với phần còn lại của chương trình nghị sự của Merz".

Ngoài biên giới, Merz cũng muốn tăng viện trợ cho Ukraine, cam kết phóng nhiều tên lửa hơn vào lãnh thổ Nga trong chuyến đi gần đây tới Kyiv.

"Ông ấy muốn chi nhiều tiền cho quân đội và đầu tư vào kinh doanh", Giáo sư Hough nói thêm.

"Ông ấy chưa nói về việc xóa bỏ rào cản nợ - nhưng có khả năng tìm ra cách giải quyết. Và chúng ta vẫn chưa biết điều đó sẽ như thế nào.

Một lĩnh vực khác mà ông có thể làm phật ý là khí hậu. Ông chỉ trích quyết định đóng cửa một loạt nhà máy điện hạt nhân của chính phủ trước, cho thấy khả năng thay đổi chính sách.

Ngược lại, quan điểm của ông về quan hệ EU và Hoa Kỳ phù hợp với truyền thống ủng hộ châu Âu và chủ nghĩa Đại Tây Dương của CDU bất chấp sự bất ổn tiềm tàng do Nhà Trắng của Donald Trump gây ra

Ngoài suy thoái kinh tế, Đức, giống như hầu hết các nước Tây Âu, còn đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng di cư.

Một số vụ tấn công do người di cư thực hiện, vụ gần đây nhất xảy ra vào ngày 13 tháng 2 được cho là do một người xin tị nạn Afghanistan thực hiện, đã gây áp lực lên cách tiếp cận tự do mà Đức đã theo đuổi kể từ Thế chiến thứ hai.

Sự phản đối của Merz đối với vấn đề này lần đầu tiên xuất hiện trong giai đoạn đầu sự nghiệp chính trị của ông khi ông đề xuất rằng những người nhập cư nên hòa nhập nhiều hơn.

Trong những tuần gần đây, ông đã gây ra một phản ứng dữ dội khi đảng cực hữu Sự lựa chọn thay thế cho nước Đức (AfD) ủng hộ nỗ lực của ông về chính sách nhập cư chặt chẽ hơn - vi phạm điều cấm kỵ sau chiến tranh của đất nước là không hợp tác với phe cực hữu.

Sự việc này gây nên sự náo động, bao gồm cả việc một người sống sót sau cuộc diệt chủng Holocaust trả lại huân chương của mình .

Vậy ông sẽ tiếp cận vấn đề nhập cư trong chính phủ như thế nào?

"Rõ ràng là Merz muốn làm gì - vì ông ấy đã đưa ra điều đó trong luật đó", Giáo sư Green cho biết. "Nhưng tất cả phụ thuộc vào việc ông ấy sẽ thành lập chính phủ tiếp theo với ai".

Hệ thống bỏ phiếu của Đức có nghĩa là các đảng cầm quyền gần như luôn được hỗ trợ như một phần của liên minh, điều này hạn chế quyền lập pháp của họ - đặc biệt là về các vấn đề gây tranh cãi.

Giáo sư Hough cho biết: "Ông ấy sẽ phải chờ xem diễn biến tình hình thế nào - và điều đó sẽ quyết định ông sẽ làm gì đối với các chính sách cụ thể, chẳng hạn như vấn đề di cư, và cách ông xử lý AfD."

---