Nhiều người tiêu dùng tại Đức thường gặp phải tình huống máy thu hồi chai tự động từ chối sản phẩm. Lý do nằm ở sự khác biệt cơ bản giữa chai tái sử dụng và chai dùng một lần, cùng với các quy định riêng của hệ thống Pfand.

Phân biệt chai tái sử dụng (Mehrweg) và chai dùng một lần (Einweg)
Hệ thống thu hồi và tái chế chai lọ, hay còn gọi là Pfand, của Đức đôi khi gây ra thắc mắc cho người tiêu dùng. Một trong những tình huống phổ biến nhất là khi máy tự động từ chối nhận lại một chai nhựa với thông báo “chai không thuộc danh mục”. Để hiểu rõ nguyên nhân, trước hết cần phân biệt hai loại chai chính trong hệ thống này.
Chai tái sử dụng, hay Mehrweg, được thiết kế để có thể sử dụng lại nhiều lần. Chúng thường được làm từ thủy tinh hoặc nhựa cứng và bền hơn. Theo Hiệp hội Hệ thống Chai Nhựa Đức (DPG), một chai thủy tinh có thể được làm đầy lại tới 50 lần, trong khi chai nhựa cứng tái sử dụng được ít nhất 15 lần.
Ngược lại, chai dùng một lần, hay Einweg, thường được làm từ nhựa mỏng hơn. Sau khi người tiêu dùng trả lại, chúng sẽ được nghiền nát và tái chế thành vật liệu mới. Để nhận biết, các chai này phải được dán nhãn rõ ràng với ký hiệu của DPG hoặc dòng chữ “Einwegpfand 0,25 Euro”.
Quy định thu nhận chai nhựa tại siêu thị
Luật bao bì của Đức quy định rõ về trách nhiệm nhận lại chai của các cửa hàng. Các siêu thị có diện tích bán hàng trên 200 mét vuông bắt buộc phải nhận lại tất cả các loại chai dùng một lần (Einweg), miễn là chúng được làm từ vật liệu mà siêu thị đó cũng có bán. Ví dụ, nếu một siêu thị bán chai nhựa PET, họ phải nhận lại tất cả chai PET dùng một lần, không phân biệt thương hiệu.
Tuy nhiên, các cửa hàng nhỏ hơn chỉ có nghĩa vụ nhận lại chai của những thương hiệu mà họ kinh doanh. Đối với chai tái sử dụng (Mehrweg), quy định còn linh hoạt hơn. Các cửa hàng không bắt buộc phải nhận lại những chai tái sử dụng không thuộc danh mục sản phẩm của mình.
Lý do chính cho việc này là vấn đề hậu cần. Một nhân viên siêu thị giải thích rằng việc nhận lại những chai từ các nhà sản xuất mà họ không hợp tác sẽ gây ra chi phí lưu kho và xử lý. Họ không thể trả lại chúng cho nhà cung cấp tương ứng và cuối cùng sẽ phải tự mình thải bỏ.
Vai trò của chai "pool" trong hệ thống tái chế
Để đơn giản hóa quy trình, một số nhà sản xuất sử dụng chung một loại chai tiêu chuẩn được gọi là chai “pool”. Đây là những chai tái sử dụng có cùng hình dạng và kích thước, được nhiều công ty cùng sử dụng. Điều này giúp các siêu thị và người tiêu dùng thuận tiện hơn rất nhiều.
Theo Hiệp hội Genossenschaft Deutscher Brunnen eG (GDB), hệ thống chai “pool” giúp giảm đáng kể chi phí và công sức phân loại chai rỗng. Nhờ đó, người tiêu dùng có thể trả lại loại chai này ở hầu hết các siêu thị hay cửa hàng đồ uống, ngoại trừ các chuỗi siêu thị giá rẻ thường chỉ kinh doanh chai dùng một lần.
Việc hiểu rõ các quy tắc này không chỉ giúp người tiêu dùng tránh được phiền toái khi trả chai mà còn góp phần vào sự vận hành hiệu quả của một trong những hệ thống tái chế thành công nhất thế giới, giúp bảo vệ môi trường một cách thiết thực.
Phạm Hương ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
