Đức chọn tăng trưởng: Tín hiệu quan trọng cho kinh tế châu Âu

Trong một bước ngoặt lớn đối với chính sách tài khóa, Đức – quốc gia nổi tiếng với việc duy trì kỷ luật ngân sách nghiêm ngặt – đang chuẩn bị tăng mạnh chi tiêu công. Động thái này có thể mang lại những tác động sâu rộng cho thị trường tài chính và nền kinh tế châu Âu.

ảnh: Bayerischer Rundfunk

Những điểm chính:

• Chính phủ liên minh mới của Đức đồng ý nới lỏng giới hạn ngân sách để tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng và quốc phòng.
• Bundestag sẽ xem xét các cải cách nhằm thúc đẩy đầu tư và giảm sự phụ thuộc vào nhu cầu bên ngoài.
• Gói chi tiêu này được kỳ vọng sẽ kích thích kinh tế đủ mạnh để ngăn chặn nguy cơ suy thoái.
• Đức đang phát đi tín hiệu về một sự thay đổi lớn trong quan điểm tài khóa của toàn bộ EU.
• Sự điều chỉnh này có thể giúp thu hẹp khoảng cách nhu cầu giữa châu Âu và Hoa Kỳ, từ đó giảm thặng dư thương mại của EU – điều có thể làm hài lòng Donald Trump.

Việc Đức thay đổi chính sách tài khóa có thể tạo ra động lực tăng trưởng mới cho EU, kéo theo sự gia tăng của thị trường chứng khoán châu Âu và đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ khu vực này lên cao hơn.

Sự thay đổi mang tính lịch sử trong chính sách tài khóa Đức

Vào ngày thứ Ba, các nhà lãnh đạo của liên minh cầm quyền tương lai ở Đức đã tuyên bố đồng thuận về việc nới lỏng các ràng buộc ngân sách trong hiến pháp nhằm tăng chi tiêu chính phủ cho cơ sở hạ tầng và quốc phòng.

Mặc dù thỏa thuận liên minh vẫn đang trong quá trình đàm phán, các đảng CDU/CSU và SPD đã đề xuất lập tức thông qua luật cho phép chi tiêu thêm vào quốc phòng và thành lập quỹ đầu tư hạ tầng ngoài ngân sách trị giá 500 tỷ euro.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa kế hoạch này, cần phải sửa đổi hiến pháp, điều chỉ có thể thực hiện với sự ủng hộ của hai phần ba đại biểu tại Bundestag và Bundesrat.

Sau cuộc bầu cử liên bang ngày 23/2, CDU/CSU, SPD và Đảng Xanh sẽ thiếu bảy ghế để đạt được đa số theo quy định hiến pháp tại Bundestag mới. Để khắc phục, họ dự định thông qua kế hoạch này ngay tại Bundestag sắp mãn nhiệm, nơi các đảng này vẫn đang nắm đa số.

Ảnh hưởng đến chính sách tài khóa của EU

Kế hoạch tài chính của Đức có thể trở thành động lực để thay đổi quan điểm tài khóa chung của EU. Vào cùng ngày thứ Ba, Ủy ban châu Âu đã kích hoạt điều khoản đặc biệt trong Hiệp ước Ổn định và Tăng trưởng của EU, loại trừ chi tiêu quốc phòng khỏi các tính toán thâm hụt. Đồng thời, EU công bố một quỹ tài chính trị giá 150 tỷ euro nhằm hỗ trợ các quốc gia thành viên chi tiêu cho quốc phòng.

Nếu Đức chính thức thay đổi lập trường tài chính, khả năng cao EU sẽ tiến thêm một bước trong việc mở rộng chi tiêu chung. Một tiền lệ tương tự từng diễn ra trong đại dịch Covid-19, khi EU ban đầu thành lập Quỹ SURE trị giá 100 tỷ euro để hỗ trợ các nước thành viên. Sau đó, với sự tham gia của Đức, EU tiếp tục triển khai quỹ Next Generation EU trị giá 800 tỷ euro.

Dự thảo Ngân sách Liên bang Đức năm 2025 (tạm thời)

Danh sách các khoản mục ngân sách cùng với tỷ lệ phần trăm tương ứng:

• Lao động và xã hội: 36,7%
• Quốc phòng: 10,9%
• Cơ sở hạ tầng giao thông: 10,2%
• Lãi suất: 6,8%
• Giáo dục và nghiên cứu: 4,6%
• Sức khỏe: 3,4%
• Khác: 27,4%

Tác động đến kinh tế và thị trường tài chính

Việc Đức thay đổi chính sách tài khóa có thể giúp cải thiện cân bằng thương mại giữa EU và Hoa Kỳ, điều mà chính quyền Donald Trump nhiều lần phàn nàn. Nếu Đức và EU đẩy mạnh chi tiêu trong nước, điều này sẽ giúp thu hẹp khoảng cách nhu cầu giữa hai khu vực, từ đó giảm áp lực từ các biện pháp thuế quan của Hoa Kỳ.

Đối với nhà đầu tư, tín hiệu từ Đức mang đến nhiều tác động tích cực. Nguy cơ giảm phát đã ám ảnh kinh tế EU trong suốt những năm 2010, nhưng việc Đức mở rộng chi tiêu có thể giúp đảo ngược xu hướng này. Ngoài ra, gói kích thích của Đức có thể tạo ra động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy cổ phiếu giá trị châu Âu, đẩy lợi suất trái phiếu chính phủ lên cao hơn và hỗ trợ đồng euro so với đồng đô la Mỹ.

Tóm lại, Đức đang đứng trước một quyết định quan trọng có thể làm thay đổi không chỉ nền kinh tế của nước này mà còn cả chính sách tài khóa của toàn bộ châu Âu.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---