VinFast đối mặt khoản bồi thường lên đến 1,5 tỷ USD nếu thua kiện tại Mỹ

Dựa trên những phân tích chuyên sâu về các vụ kiện pháp lý đang diễn ra tại thị trường Hoa Kỳ tính đến tháng 11 năm 2025, hãng xe điện VinFast đang đối mặt với một kịch bản tài chính đầy thách thức. Nếu toàn bộ năm vụ việc bao gồm bốn vụ kiện dân sự và một cuộc điều tra từ Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) đều không có lợi cho VinFast, tổng chi phí bồi thường và phạt có thể lên đến con số khổng lồ, dao động từ 800 triệu đến 1,5 tỷ USD.

Khoản tiền này tương đương khoảng 20.000 đến 38.000 tỷ đồng Việt Nam.

Các chuyên gia pháp lý và tài chính đã đưa ra ước tính trên dựa vào nhiều yếu tố phức tạp, bao gồm quy mô của các vụ kiện tập thể (class action), mức độ thiệt hại đối với giá trị cổ phiếu của công ty, phí bản quyền tiềm năng và chi phí liên quan đến việc thu hồi sản phẩm.

Mặc dù thực tế thường cho thấy các vụ kiện lớn thường kết thúc bằng thỏa thuận dàn xếp (settlement) với mức giảm từ 20-50% so với yêu cầu ban đầu, nhưng trong trường hợp xấu nhất là VinFast thua toàn bộ, đây sẽ là một đòn giáng mạnh mẽ vào nền tảng tài chính của hãng.

Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi VinFast đã báo lỗ 812 triệu USD chỉ riêng trong quý 2 năm 2025, cho thấy áp lực tài chính hiện hữu.

Chi tiết các vụ kiện và điều tra

1. Vụ kiện tập thể về tốc độ sạc chậm

Vụ kiện tập thể đầu tiên tập trung vào vấn đề tốc độ sạc chậm của các mẫu xe VinFast VF 8 Plus AWD. Theo ước tính, khoảng 3.000 đến 5.000 chiếc xe thuộc phiên bản này có thể bị ảnh hưởng bởi vấn đề này.

Các nguyên đơn đang tìm kiếm khoản bồi thường đáng kể, với tổng số tiền ước tính có thể từ 50 triệu đến 200 triệu USD.

Mẫu xe VinFast VF 8 đang đối mặt với một số thách thức pháp lý tại thị trường Mỹ.

Mỗi chủ sở hữu xe bị ảnh hưởng có thể nhận được khoản bồi thường cá nhân dao động từ 5.000 đến 20.000 USD. Khoản tiền này nhằm bù đắp cho chi phí sửa chữa, sự sụt giảm giá trị của chiếc xe, cũng như các thiệt hại về tinh thần do sự bất tiện và kỳ vọng không được đáp ứng.

Tiền lệ tương tự đã từng xảy ra với vụ kiện của Hyundai/Kia liên quan đến vấn đề pin chậm sạc, dẫn đến khoản bồi thường 100 triệu USD vào năm 2023. Hiện tại, vụ kiện của VinFast đang trong giai đoạn tạm dừng để chờ quyết định từ trọng tài.

2. Vụ kiện tập thể về gian lận chứng khoán

Đây là vụ kiện tập thể thứ hai, với mức độ ảnh hưởng rộng lớn hơn, nhắm vào hàng chục nghìn cổ đông của VinFast. Vụ kiện cáo buộc về gian lận chứng khoán đã gây ra thiệt hại đáng kể cho giá trị cổ phiếu của công ty, ước tính từ 1 tỷ đến 2 tỷ USD.

Cổ phiếu VFS đã ghi nhận mức sụt giảm nghiêm trọng, từ 37 USD xuống chỉ còn 5,64 USD, tương đương mức giảm 84% giá trị.

Nếu thua kiện, VinFast có thể phải đối mặt với khoản đền bù ước tính từ 200 triệu đến 500 triệu USD. Con số này thường chiếm khoảng 20-30% tổng thiệt hại, cộng thêm các khoản phạt bổ sung.

Các trường hợp tương tự trong ngành đã từng xảy ra, ví dụ như vụ kiện của hãng xe điện Lucid, nơi họ đã phải bồi thường 150 triệu USD. Một số nhà phân tích thậm chí còn dự đoán rằng, trong kịch bản xấu nhất, tổng số tiền VinFast phải đền bù có thể lên tới 1 tỷ USD nếu thua nặng và bị phạt ở mức cao nhất.

3. Vụ kiện vi phạm bản quyền từ ArcelorMittal

Vụ kiện thứ ba là cáo buộc vi phạm bản quyền từ tập đoàn thép khổng lồ ArcelorMittal. Vụ việc này tiềm năng ảnh hưởng đến mẫu xe VF 8 và có thể mở rộng sang các mẫu xe khác trong danh mục sản phẩm của VinFast như VF 3, VF 6, VF 7 và VF 9. Nếu phán quyết bất lợi, VinFast có thể phải chi trả khoản đền bù ước tính từ 50 triệu đến 150 triệu USD.

Khoản tiền này bao gồm phí bản quyền sử dụng công nghệ mà không được cấp phép, các thiệt hại kinh doanh phát sinh, và thậm chí có thể dẫn đến lệnh cấm nhập khẩu sản phẩm vào thị trường Mỹ.

Các vụ kiện vi phạm bản quyền thường rất phức tạp và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, mặc dù không phải lúc nào cũng ở quy mô như vụ Apple kiện Samsung với khoản bồi thường lên tới 1 tỷ USD.

Hiện tại, vụ việc của VinFast đang được điều tra song song tại Ủy ban Thương mại Quốc tế (ITC), một cơ quan có thẩm quyền về các tranh chấp thương mại liên quan đến nhập khẩu.

4. Vụ kiện tranh chấp tiền thuê mặt bằng với SPG Center

Vụ kiện thứ tư là một tranh chấp nhỏ hơn về tài chính, liên quan đến việc không trả tiền thuê mặt bằng. Cụ thể, VinFast bị kiện vì khoản nợ gốc 356.000 USD, phát sinh từ 12 tháng thuê showroom tại Palo Alto.

Tổng số tiền đền bù ước tính cho vụ việc này là khoảng 500.000 USD, bao gồm cả khoản nợ gốc, tiền lãi phát sinh và các khoản phạt bổ sung.

So với các vụ kiện khác, đây được xem là vụ việc có quy mô nhỏ nhất và khả năng đạt được thỏa thuận dàn xếp tương đối dễ dàng hơn, nhằm tránh kéo dài các thủ tục pháp lý không cần thiết.

5. Cuộc điều tra của NHTSA về an toàn hệ thống hỗ trợ giữ làn đường (LKA)

Cuộc điều tra thứ năm liên quan đến vấn đề an toàn, do Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) tiến hành. Vụ việc tập trung vào hệ thống hỗ trợ giữ làn đường (LKA) trên khoảng 3.118 xe VinFast VF 8 phiên bản 2023-2024.

Cuộc điều tra này đã dẫn đến việc thu hồi tổng cộng 6.314 xe vào tháng 10 năm 2025.

Ước tính chi phí liên quan đến vụ việc này có thể từ 20 triệu đến 100 triệu USD, bao gồm chi phí sửa chữa, thu hồi xe và khả năng bồi thường cho nạn nhân nếu có bằng chứng chứng minh lỗi LKA gây ra các tai nạn nghiêm trọng, điển hình như vụ tai nạn chết người xảy ra tại California vào tháng 4 năm 2024.

Mặc dù vụ việc đã tạm thời được đóng lại, nhưng NHTSA có thể mở lại điều tra bất cứ lúc nào, điều này có thể dẫn đến một vụ kiện tập thể mới.

Vụ điều tra sơ bộ bị tạm dừng

Vụ điều tra sơ bộ (Preliminary Evaluation PE24025) của NHTSA về hệ thống LKA trên các mẫu xe VinFast VF 8 đời 2023-2024 đã được đóng tạm thời vào tháng 10 năm 2025.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là đây không phải là việc hủy bỏ hoàn toàn cuộc điều tra, mà chỉ là tạm dừng.

Lý do chính là VinFast đã chủ động thực hiện một chiến dịch thu hồi an toàn (Recall No. 25V-559) để khắc phục các lỗi được phát hiện. Tuy nhiên, NHTSA vẫn giữ quyền mở lại vụ việc nếu nhận được thêm các khiếu nại mới hoặc phát hiện dữ liệu thực tế cho thấy vấn đề chưa được giải quyết triệt để.

Nguyên nhân chính dẫn đến việc tạm dừng điều tra

Lỗi được xác định: Hệ thống LKA của VinFast VF 8 được phát hiện gặp vấn đề trong việc phát hiện làn đường một cách chính xác. Điều này dẫn đến các hiện tượng bất thường như rung lắc vô lăng một cách vô lý, xe chuyển hướng đột ngột (thường là "ôm" sát lề đường), và gây khó khăn cho tài xế khi muốn can thiệp thủ công để điều khiển xe. Các phát hiện này dựa trên 14 khiếu nại từ chủ sở hữu xe. Mặc dù không có tai nạn hoặc thương vong trực tiếp được liên kết với lỗi LKA trong các khiếu nại này, nhưng đã có một vụ tai nạn chết người ở California vào tháng 4 năm 2024 mà NHTSA không liên kết trực tiếp với lỗi LKA.

Giải pháp từ VinFast: Để chủ động giải quyết vấn đề, vào ngày 27 tháng 8 năm 2025, VinFast đã phát hành một chiến dịch thu hồi tự nguyện cho 6.314 xe VF 8 được sản xuất từ năm 2023 đến 2025. Hãng đã cam kết cung cấp bản cập nhật phần mềm miễn phí qua giao thức OTA (over-the-air) bắt đầu từ ngày 31 tháng 10 năm 2025. Bản cập nhật này bao gồm nhiều cải tiến quan trọng:

• Giảm thiểu tình trạng rung lắc vô lăng khi hệ thống LKA được kích hoạt.
• Cải thiện đáng kể khả năng can thiệp thủ công của tài xế (overriding) để dễ dàng hơn.
• Tối ưu hóa quá trình chuyển tiếp giữa chế độ lái tự động và thủ công nhằm tránh các hành vi bất ngờ từ xe.

Quyết định của NHTSA: Sau khi xem xét và xác nhận rằng chiến dịch thu hồi của VinFast đã giải quyết được các vấn đề an toàn đã được nêu, Văn phòng Điều tra Lỗi (ODI) của NHTSA đã quyết định đóng tạm thời vụ việc. Đây là một quy trình tiêu chuẩn trong đó NHTSA tạm dừng điều tra khi nhà sản xuất chủ động đưa ra các biện pháp khắc phục kịp thời, giúp tránh kéo dài một cuộc điều tra không cần thiết.

Tác động và triển vọng

Chi phí cho VinFast: Mặc dù VinFast sẽ phải chịu một khoản chi phí đáng kể, ước tính từ 20 triệu đến 100 triệu USD, cho việc sửa chữa và thông báo cho chủ xe, nhưng việc chủ động thu hồi đã giúp hãng tránh được các khoản phạt lớn hơn từ NHTSA.

Rủi ro tiềm ẩn: Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn hiện hữu. Nếu số lượng khiếu nại từ người dùng tăng lên đáng kể (hiện chỉ có 14 khiếu nại), NHTSA hoàn toàn có thể mở lại cuộc điều tra. Điều này có thể dẫn đến một chiến dịch thu hồi rộng lớn hơn hoặc thậm chí là một vụ kiện tập thể mới, gây thêm áp lực pháp lý và tài chính cho VinFast.

Bối cảnh chung: Vấn đề về hệ thống LKA chỉ là một trong số nhiều thách thức về an toàn mà mẫu xe VF 8 đã gặp phải (ví dụ như lỗi túi khí trung tâm). Những sự việc này phản ánh rõ nét những khó khăn mà một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực xe điện như VinFast phải đối mặt khi mở rộng hoạt động sang thị trường cạnh tranh và đầy quy định như Hoa Kỳ.

Tổng kết và tác động tiềm ẩn

Tính toán tổng thể cho thấy, nếu VinFast thất bại trong tất cả các vụ kiện và điều tra, tổng chi phí thấp nhất có thể lên tới 320 triệu USD, và cao nhất là 1,006 tỷ USD.

Tuy nhiên, nếu tính thêm các khoản phạt cao và các yếu tố mở rộng (ví dụ như lệnh cấm bán xe tại thị trường Mỹ), con số này có thể vọt lên từ 800 triệu đến 1,5 tỷ USD.

VinFast đã liên tục phủ nhận mọi cáo buộc và tuyên bố sẽ kháng cáo (quá trình này có thể kéo dài từ 2 đến 3 năm). Tuy nhiên, một thất bại toàn diện sẽ giáng một đòn mạnh vào chiến lược mở rộng sang thị trường Mỹ, cụ thể là kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất tại North Carolina có thể bị trì hoãn đến năm 2028.

Những thách thức pháp lý này không chỉ ảnh hưởng đến tài chính mà còn có thể tác động tiêu cực đến hình ảnh và niềm tin của người tiêu dùng đối với thương hiệu VinFast tại thị trường quốc tế đầy cạnh tranh.

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

Nguồn: Báo cáo của NHTSA và các trang thông tin uy tín như CarComplaints.com EV.MAGAZINE, tháng 10-11/2025.

---