Siberia cầu cứu Moscow vì khủng hoảng xăng dầu giữa lúc Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu

Trong một lời thừa nhận hiếm hoi về những khó khăn đang bủa vây ngành năng lượng vốn từng là xương sống của nền kinh tế, chính quyền vùng Zabaykalsky Krai thuộc Siberia đã chính thức gửi báo cáo lên Moscow, nêu rõ khu vực này đang đối mặt với tình trạng "thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung xăng dầu". Lời kêu gọi khẩn thiết hỗ trợ đã được gửi đến Điện Kremlin.

Lời cầu cứu khẩn cấp từ Siberia

Thống đốc Aleksandr Osipov đã gửi một bức thư quan trọng tới Thủ tướng Mikhail Mishustin và Bộ Năng lượng Nga. Theo đó, ông cho biết toàn bộ vùng Zabaykalsky Krai gần như đã cạn kiệt hoàn toàn nguồn xăng RON 92, chỉ còn đủ lượng dự trữ cho các phương tiện công vụ và lực lượng ứng phó khẩn cấp.

Các chuỗi cửa hàng xăng dầu lớn như Kors và BRK đã buộc phải ngừng bán hàng hoàn toàn, đồng thời áp dụng hình thức tem phiếu cho cả xăng RON 95 và dầu diesel.

Nguyên nhân sâu xa của khủng hoảng

Tình trạng khan hiếm xăng dầu đã bắt đầu lan rộng trên khắp nước Nga từ khoảng tháng 8, trùng với thời điểm Ukraine triển khai chiến dịch sử dụng máy bay không người lái (UAV) tầm xa để tấn công các nhà máy lọc dầu và cơ sở hạ tầng năng lượng trọng yếu của Nga.

Tuy nhiên, giới truyền thông nhà nước Nga đã khéo léo né tránh đề cập đến nguyên nhân trực tiếp này, thay vào đó viện dẫn lý do "nhu cầu theo mùa" và "công tác bảo trì nhà máy".

Theo báo cáo từ hãng tin độc lập Astra, các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine đã khiến khoảng 40% công suất lọc dầu của Nga phải ngừng hoạt động. Con số này được cho là gấp đôi so với ước tính của các chuyên gia phương Tây.

Riêng từ cuối tháng 7 đến nay, phía Ukraine đã xác nhận thực hiện hơn 150 vụ tấn công nhắm vào các cơ sở năng lượng và kho chứa nhiên liệu của Nga.

Lời kêu gọi là một sự thừa nhận hiếm hoi rằng ngành năng lượng của Nga đang gặp khó khăn.

Tình hình lan rộng và giá cả leo thang

Không chỉ riêng Zabaykalsky Krai, các vùng xa xôi và hẻo lánh khác như Buryatia, Dagestan, vùng Viễn Đông và cả Crimea cũng lần lượt báo cáo về tình trạng cạn kiệt xăng, kèm theo đó là giá cả leo thang chóng mặt, có nơi tăng tới 30-50%.

Tại Murmansk, giá xăng RON 92 đã vọt lên mức 86 rúp/lít, tương đương khoảng 1,06 USD, cao hơn tới 40% so với mức giá của mùa hè. Một số khu vực như Irkutsk còn ghi nhận mức giá lên tới 100 rúp/lít (khoảng 1,23 USD).

Thông tin trái chiều từ truyền thông nhà nước

Trong khi đó, các hãng thông tấn nhà nước Nga như Lenta.Ru và TASS vẫn kiên trì khẳng định rằng "nguồn cung bị gián đoạn tạm thời do yếu tố kỹ thuật", hoàn toàn không nhắc đến vai trò của Ukraine hay các cuộc tấn công bằng UAV. Tuy nhiên, thực tế lại chứng minh điều ngược lại.

Ngay cả tại các vùng đất giàu dầu mỏ như Tyumen, hình ảnh hàng xe dài hàng cây số xếp hàng chờ đổ xăng đã trở nên quen thuộc.

Điểm yếu chí mạng của hệ thống năng lượng Nga

Cuộc khủng hoảng nhiên liệu lần này đã phơi bày một điểm yếu chí mạng trong hệ thống năng lượng của Nga: sự phụ thuộc quá lớn vào các nhà máy lọc dầu tập trung ở phía Tây.

Những cơ sở này giờ đây trở thành mục tiêu tấn công thường xuyên của Ukraine. Dù Điện Kremlin có cố gắng che đậy đến đâu, cuộc khủng hoảng xăng dầu này đã lan rộng đến gần như toàn bộ 11 múi giờ của Liên bang Nga.

Bộ trưởng Năng lượng Nga Sergey Tsivilyov cũng đã không đề cập đến các cuộc tấn công của Ukraine trong một chương trình phát sóng vào tháng 10, thay vào đó quy kết sự hạn chế nguồn cung cho nhu cầu theo mùa và việc bảo trì lọc dầu theo lịch trình.

Trong khi đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã gợi ý rằng Ukraine đang lên kế hoạch cho các cuộc tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Nga so với những gì đã thực hiện cho đến nay, đồng thời nhấn mạnh rằng ngành công nghiệp dầu mỏ của nước láng giềng "phải trả một cái giá xứng đáng cho chiến tranh — và sẽ còn trả nhiều hơn nữa."

Các biện pháp trừng phạt gần đây của Hoa Kỳ đối với Rosneft và Lukoil, những gã khổng lồ năng lượng của Nga góp phần tài trợ cho "cỗ máy chiến tranh" của Điện Kremlin, cũng được dự đoán sẽ ảnh hưởng đến sản xuất năng lượng.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent ước tính rằng các biện pháp trừng phạt có thể làm giảm doanh thu từ dầu mỏ của Moscow tới 30%.

Một phân tích chuyên sâu được đăng tải vào tháng 10 trên nền tảng tin tức Lenta.Ru do nhà nước bảo trợ đã xác định "tỷ giá hối đoái", "năng lực sản xuất suy giảm", "khó khăn về hậu cần" và "sự thổi phồng nhân tạo" là nguyên nhân của "sự gián đoạn".

Bài báo trích dẫn bốn quan chức chính phủ, phỏng vấn tám chuyên gia thị trường và viện dẫn số liệu thống kê từ ba cơ quan chính phủ trước khi kết luận rằng các vấn đề nhiên liệu của Nga là tạm thời nhưng, có lẽ, cần phải xây dựng thêm nhiều nhà máy lọc dầu ở Viễn Đông.

Nguyễn Thanh Bình - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

Theo Kyiv Post

---