Trung Quốc lên tiếng về kiểm soát đất hiếm, cáo buộc Mỹ "gây hoảng loạn" nhưng vẫn mở cửa đàm phán

Trung Quốc cáo buộc Mỹ "gây hoảng loạn" về kiểm soát khoáng sản đất hiếm, nhưng vẫn sẵn sàng đàm phán thương mại

Phản ứng của Trung Quốc trước cáo buộc từ Mỹ

Ngày thứ Năm, Trung Quốc đã chính thức lên tiếng phản bác các cáo buộc từ phía Mỹ, cho rằng Washington đang cố tình tạo ra "sự hoảng loạn" xoay quanh các biện pháp kiểm soát đất hiếm của Bắc Kinh.

Dù vậy, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Hà Vĩnh Thiên (He Yongqian) cũng khẳng định nước này vẫn giữ thái độ sẵn sàng đàm phán thương mại nhằm tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp, vốn có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại mới giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc, Hà Vĩnh Thiên (He Yongqian), cho biết tại một cuộc họp báo

Tại một cuộc họp báo, ông Hà Vĩnh Thiên cho biết: "Cách diễn giải của Mỹ đã bóp méo và phóng đại các biện pháp của Trung Quốc, cố tình tạo ra sự hiểu lầm và hoảng loạn không cần thiết," theo ghi nhận của tờ Global Times.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi Bắc Kinh công bố các quy định kiểm soát xuất khẩu đất hiếm trên diện rộng vào tuần trước, ngay trước thềm cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc. Tổng thống Trump trước đó đã có những động thái cứng rắn, đe dọa áp mức thuế quan 100% đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1 tháng 11 hoặc sớm hơn.

Căng thẳng thương mại và lập trường của các bên

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã lên tiếng cáo buộc Trung Quốc tìm cách kiểm soát chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu trong một cuộc phỏng vấn với CNBC vào thứ Ba tuần trước.

Ông Greer nhấn mạnh rằng các hành động của Bắc Kinh sẽ là yếu tố quyết định liệu Mỹ có thực hiện các biện pháp thuế quan hay không. Tuy nhiên, ông cũng cho biết phía Mỹ vẫn mong muốn hợp tác với Bắc Kinh và duy trì lịch trình gặp mặt giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập tại Hàn Quốc trong tháng này. Đáp lại, ông Hà Vĩnh Thiên khẳng định Bắc Kinh luôn sẵn sàng đàm phán với Mỹ.

Trung Quốc biện minh cho các biện pháp kiểm soát

Bộ Thương mại Trung Quốc đã đưa ra lập luận rằng các hạn chế xuất khẩu đất hiếm của họ chủ yếu nhằm mục đích bảo vệ an ninh quốc gia, ngăn chặn việc sử dụng các khoáng sản này vào mục đích quân sự, đặc biệt là trong việc sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Ông Hà Vĩnh Thiên còn chỉ ra rằng chính Mỹ cũng đã áp đặt các biện pháp hạn chế đối với Trung Quốc trong lĩnh vực bán dẫn và quy định về nội dung nước ngoài, với mục tiêu loại bỏ Bắc Kinh khỏi chuỗi cung ứng tại Bắc Mỹ. "Những cáo buộc từ Mỹ cho thấy Mỹ đang chiếu hành vi của mình lên người khác," ông Hà nhận định.

Đất hiếm đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc sản xuất nam châm, vốn là linh kiện thiết yếu cho các hệ thống vũ khí hiện đại của Mỹ, bao gồm tiêm kích F-35, tên lửa hành trình Tomahawk và máy bay không người lái Predator. Ngoài ra, chúng còn được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm dân sự như robot, xe điện và ngành công nghiệp bán dẫn.

Chính sách công nghiệp và phản ứng của chính quyền Trump

Bắc Kinh hiện đang giữ vị thế chi phối trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu, trong khi Mỹ lại phụ thuộc đáng kể vào nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trước tình hình này, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang nỗ lực xây dựng một chuỗi cung ứng nội địa độc lập với Bắc Kinh.

Minh chứng cho điều này là việc Bộ Quốc phòng Mỹ đã ký kết một thỏa thuận với MP Materials, doanh nghiệp khai thác đất hiếm lớn nhất tại Mỹ, bao gồm các điều khoản về cổ phần, giá sàn và thỏa thuận mua bán.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã chia sẻ với CNBC vào thứ Tư rằng chính quyền Trump có thể sẽ xem xét đầu tư vào cổ phần của các công ty khác sau khi Trung Quốc công bố các hạn chế về đất hiếm. "Tôi sẽ không ngạc nhiên về điều đó," ông Bessent nói.

"Khi chúng ta chứng kiến những thông báo như tuần này từ Trung Quốc về đất hiếm, bạn nhận ra rằng chúng ta phải tự lực tự cường, hoặc ít nhất là có đủ khả năng với sự hỗ trợ của các đồng minh." Bộ trưởng Bessent cũng cáo buộc Trung Quốc đang lợi dụng thế mạnh trong hoạt động tinh chế và chế biến đất hiếm để hạ giá thành và loại bỏ các đối thủ cạnh tranh quốc tế.

Ông cho biết chính quyền Trump sẽ áp dụng giá sàn trong nhiều ngành công nghiệp nhằm đối phó với tình trạng thao túng thị trường của Trung Quốc.

"Khi đối mặt với một nền kinh tế phi thị trường như Trung Quốc, chúng ta buộc phải thực thi chính sách công nghiệp," ông Bessent phát biểu tại Diễn đàn Invest in America của CNBC ở Washington D.C.

Chính sách công nghiệp được hiểu là sự can thiệp có chủ đích của chính phủ vào hoạt động kinh tế nhằm thúc đẩy sự phát triển của các ngành nghề trọng yếu, thay vì hoàn toàn dựa vào cơ chế thị trường tự điều chỉnh.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---