Cải cách Bürgergeld tại Đức: những thách thức tiềm ẩn đằng sau quy định mới

Chính phủ Đức đang siết chặt các quy định đối với người nhận trợ cấp Bürgergeld không hợp tác. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo về những rào cản pháp lý và thực tiễn có thể làm suy yếu hiệu quả của cuộc cải cách này.

Sau một thời gian dài tranh luận căng thẳng, liên minh cầm quyền tại Đức bao gồm CDU, CSU và SPD đã đi đến một thỏa thuận quan trọng về việc cải cách hệ thống trợ cấp xã hội Bürgergeld. Trọng tâm của gói cải cách này là việc siết chặt các quy định đối với những người nhận trợ cấp bị cho là thiếu hợp tác. Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Friedrich Merz kỳ vọng những thay đổi này sẽ khuyến khích người dân tích cực tìm kiếm việc làm và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Theo đề xuất mới, những cá nhân từ chối hợp tác hoặc bỏ lỡ các cuộc hẹn với trung tâm việc làm (Jobcenter) mà không có lý do chính đáng có thể phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc. Đáng chú ý, việc bỏ lỡ ba cuộc hẹn có thể dẫn đến việc bị cắt toàn bộ tiền trợ cấp trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý và xã hội đã nhanh chóng chỉ ra ba thách thức lớn có thể làm suy yếu hiệu quả của cuộc cải tổ này.

Thách thức thứ nhất: khả năng hoàn trả trợ cấp

Một trong những vấn đề phức tạp nhất của quy định mới là cơ chế "hoàn tiền ngược". Mặc dù trung tâm việc làm có quyền tạm dừng chi trả trợ cấp đối với những trường hợp vi phạm, quy định này vẫn tồn tại một kẽ hở đáng kể. Nếu người nhận trợ cấp sau đó cung cấp được giấy tờ y tế hợp lệ để chứng minh cho sự vắng mặt của mình, họ không chỉ được khôi phục trợ cấp mà còn có thể được nhận lại toàn bộ số tiền đã bị giữ lại.

Điều này tạo ra một tình huống phức tạp về mặt hành chính và làm giảm tính răn đe của biện pháp trừng phạt. Các nhà phê bình cho rằng quy định này có thể bị lạm dụng, khiến cho nỗ lực siết chặt kỷ luật trở nên kém hiệu quả. Việc xác minh tính hợp lệ của các giấy tờ y tế cũng sẽ đặt thêm gánh nặng lên các nhân viên tại trung tâm việc làm.

Thách thức thứ hai: rào cản từ Tòa án Hiến pháp

Trở ngại lớn thứ hai đến từ chính nền tảng pháp lý của Đức. Tòa án Hiến pháp Liên bang Đức đã nhiều lần khẳng định nguyên tắc rằng mọi công dân đều phải được đảm bảo một mức sống tối thiểu (Existenzminimum). Việc cắt giảm hoàn toàn trợ cấp, dù chỉ là tạm thời, có thể bị xem là vi phạm nguyên tắc hiến định này.

Các phán quyết trước đây của tòa án đã đặt ra những giới hạn rất chặt chẽ đối với việc cắt giảm trợ cấp xã hội. Theo đó, chỉ những trường hợp cố tình từ chối một công việc phù hợp mà không có lý do chính đáng mới có thể bị cắt giảm trợ cấp ở một mức độ nhất định, nhưng không phải là toàn bộ. Do đó, kế hoạch cắt 100% trợ cấp có nguy cơ cao bị Tòa án Hiến pháp bác bỏ nếu bị kiện.

Thách thức thứ ba: quy định về tài sản tiết kiệm

Một điểm gây tranh cãi khác trong gói cải cách là yêu cầu người thất nghiệp dài hạn phải sử dụng một phần tài sản tiết kiệm của mình trước khi được nhận trợ cấp Bürgergeld. Mục tiêu là đảm bảo rằng trợ cấp của nhà nước chỉ dành cho những người thực sự cần thiết. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ mức tài sản được phép giữ lại và mức "bắt buộc phải chi tiêu trước" vẫn chưa được xác định một cách rõ ràng.

Sự thiếu minh bạch này gây ra lo ngại và bất an cho những người lao động đã dành dụm trong nhiều năm. Nó cũng tạo ra một thách thức lớn cho các cơ quan quản lý trong việc áp dụng quy định một cách công bằng và nhất quán trên toàn quốc. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có hướng dẫn cụ thể, quy định này có thể dẫn đến sự tùy tiện và bất bình đẳng.

Thủ tướng Friedrich Merz và liên minh cầm quyền đặt mục tiêu đưa gói luật mới được Quốc hội thông qua vào đầu năm 2026. Mặc dù quyết tâm chính trị là rất lớn, con đường cải tổ hệ thống Bürgergeld rõ ràng vẫn còn đầy chông gai với nhiều rào cản pháp lý và thực tiễn cần phải vượt qua. Sự thành công của cuộc cải cách này sẽ phụ thuộc vào việc chính phủ giải quyết các thách thức trên một cách thấu đáo và hợp hiến.

Thu Phương ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---