Kế hoạch kiểm soát tin nhắn của EU: tranh cãi gay gắt về quyền riêng tư và an ninh

Một đề xuất của Ủy ban châu Âu nhằm tự động quét tin nhắn cá nhân để chống lạm dụng trẻ em đang gây ra một cuộc tranh luận sâu sắc. Các nhà hoạt động và chuyên gia công nghệ cảnh báo kế hoạch này có thể phá vỡ mã hóa và chấm dứt quyền riêng tư kỹ thuật số tại châu Âu.

Đề xuất gây tranh cãi của Ủy ban châu Âu

Ủy ban châu Âu đã đưa ra một đề xuất lập pháp nhằm ngăn chặn và chống lại nạn lạm dụng tình dục trẻ em trên không gian mạng. Tuy nhiên, phương pháp được đề xuất, thường được gọi là "kiểm soát tin nhắn" (Chatkontrolle), đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối dữ dội từ các nhà hoạt động vì quyền riêng tư, chuyên gia công nghệ và một bộ phận lớn công chúng.

Kế hoạch yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ nhắn tin như WhatsApp, Signal và Messenger phải tự động quét tất cả tin nhắn, bao gồm cả hình ảnh và video, trên thiết bị của người dùng. Quá trình này sẽ diễn ra trước khi nội dung được mã hóa đầu cuối và gửi đi. Bất kỳ nội dung nào bị hệ thống AI đánh dấu là đáng ngờ sẽ được báo cáo cho một cơ quan mới của Liên minh châu Âu (EU) để xem xét thêm.

Mục tiêu của đề xuất là cao cả, nhưng các nhà phê bình cho rằng nó tạo ra một tiền lệ nguy hiểm cho việc giám sát hàng loạt, phá vỡ nguyên tắc bảo mật cốt lõi của truyền thông kỹ thuật số.

Lo ngại về một "Stasi 2.0" và sự kết thúc của quyền riêng tư

Những người phản đối đã gọi kế hoạch này là một hình thức "Stasi 2.0", ám chỉ cơ quan cảnh sát mật khét tiếng của Đông Đức cũ. Họ lập luận rằng việc chính phủ có khả năng truy cập vào thông tin liên lạc cá nhân của mọi công dân là một bước đi xâm phạm nghiêm trọng đến các quyền tự do dân chủ cơ bản. Một khi "cánh cửa hậu" này được mở ra, nó có thể dễ dàng bị lạm dụng cho các mục đích khác ngoài việc bảo vệ trẻ em.

Ông Rainer Wendt, chủ tịch Liên đoàn Cảnh sát Đức, đã đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ: "Kiểm soát tin nhắn là dấu chấm hết cho quyền riêng tư, tự do ngôn luận và dân chủ." Lập luận này được nhiều chuyên gia an ninh mạng ủng hộ, họ chỉ ra rằng việc làm suy yếu mã hóa đầu cuối sẽ không chỉ ảnh hưởng đến những kẻ phạm tội mà còn khiến dữ liệu của tất cả mọi người, từ nhà báo đến nhà hoạt động chính trị, trở nên dễ bị tổn thương trước tin tặc và các chế độ độc tài.

Nỗi sợ hãi không chỉ dừng lại ở việc giám sát hình ảnh. Nhiều người lo ngại rằng công nghệ này cuối cùng sẽ được mở rộng để quét cả tin nhắn văn bản, các cuộc gọi thoại và mọi hình thức liên lạc kỹ thuật số khác, tạo ra một hệ thống giám sát toàn diện.

Phản ứng quyết liệt từ các công ty công nghệ

Phản ứng từ ngành công nghệ cũng rất quyết liệt. Signal, một trong những ứng dụng nhắn tin được đánh giá cao nhất về tính bảo mật, đã tuyên bố rằng họ thà rút khỏi thị trường EU còn hơn là phá vỡ cam kết về quyền riêng tư của người dùng. Lập trường này nhấn mạnh sự mâu thuẫn cơ bản giữa yêu cầu của đề xuất và kiến trúc của các hệ thống mã hóa đầu cuối, vốn được thiết kế để không ai, kể cả nhà cung cấp dịch vụ, có thể đọc được nội dung tin nhắn.

Các chuyên gia cho rằng việc buộc các công ty cài đặt phần mềm quét trên thiết bị người dùng là một hình thức can thiệp chưa từng có. Điều này không chỉ vi phạm lòng tin của người dùng mà còn tạo ra những lỗ hổng bảo mật mới có thể bị khai thác.

Bài toán giữa an ninh và tự do

Cuộc tranh cãi về kế hoạch kiểm soát tin nhắn đặt châu Âu vào một ngã tư quan trọng, buộc phải lựa chọn giữa hai giá trị cốt lõi: bảo vệ những thành viên dễ bị tổn thương nhất trong xã hội và bảo vệ quyền tự do cá nhân của mọi công dân. Trong khi không ai phủ nhận tầm quan trọng của việc chống lại tội phạm lạm dụng trẻ em, câu hỏi lớn được đặt ra là liệu các biện pháp được đề xuất có tương xứng và có gây ra những thiệt hại không thể khắc phục cho nền dân chủ và quyền riêng tư hay không. Tương lai của giao tiếp kỹ thuật số ở châu Âu sẽ phụ thuộc vào câu trả lời cho bài toán khó khăn này.

Lê Hải Yến ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---