Nghịch lý ngân sách Đức: hào phóng với an sinh xã hội nhưng thắt chặt chi tiêu cho giáo dục

Đức đang dẫn đầu châu Âu về chi tiêu cho an sinh xã hội, vượt qua cả các quốc gia phúc lợi Bắc Âu. Tuy nhiên, một báo cáo mới cho thấy nước này lại xếp cuối bảng trong việc đầu tư cho giáo dục, dấy lên lo ngại về tương lai kinh tế.

Vị trí dẫn đầu châu Âu về chi tiêu xã hội

Theo một nghiên cứu gần đây của Viện Kinh tế Đức (IW), Đức đã trở thành quốc gia chi tiêu nhiều nhất cho hệ thống an sinh xã hội trong toàn bộ Liên minh châu Âu. Báo cáo chỉ ra rằng có tới 41% tổng chi ngân sách của chính phủ Đức được phân bổ cho các chương trình xã hội, một con số đáng chú ý khi so sánh với mức trung bình của EU là 39%.

Điều này có nghĩa là Đức thậm chí còn vượt qua cả các quốc gia Bắc Âu và Áo, vốn nổi tiếng với các mô hình nhà nước phúc lợi mạnh mẽ, với tỷ lệ chi tiêu của nhóm này là 40%. Sự đầu tư lớn này phản ánh cam kết của Đức đối với việc bảo vệ công dân trước những rủi ro trong cuộc sống và đảm bảo một mạng lưới an toàn xã hội vững chắc.

Phân tích sâu hơn vào cơ cấu chi tiêu cho thấy gần một nửa trong số đó được dành cho lương hưu và các chương trình đảm bảo an sinh tuổi già. Đây là một khoản chi tất yếu trong bối cảnh dân số Đức đang già hóa nhanh chóng. Bên cạnh đó, khoảng 16% được dùng cho hệ thống y tế, đưa Đức vào nhóm các quốc gia có mức chi cho y tế cao nhất châu Âu, cùng với các nước Benelux và Bắc Âu.

Khoản đầu tư khiêm tốn cho giáo dục

Tuy nhiên, bức tranh ngân sách của Đức lại cho thấy một sự tương phản rõ rệt khi xét đến lĩnh vực giáo dục. Báo cáo của IW cũng nhấn mạnh rằng Đức là quốc gia tiết kiệm nhất trong việc đầu tư cho tương lai tri thức. Chỉ có 9,3% ngân sách nhà nước được dành cho giáo dục, con số thấp nhất trong bảng xếp hạng các nước được so sánh.

Sự chênh lệch này trở nên đặc biệt đáng lo ngại khi đặt cạnh các quốc gia láng giềng. Ví dụ, Áo và Thụy Sĩ chi tiêu cho lĩnh vực giáo dục nhiều hơn Đức gần 50%. Khoảng cách này đặt ra câu hỏi về các ưu tiên chiến lược của chính phủ và những tác động lâu dài đối với khả năng cạnh tranh của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Thách thức giữa hiện tại và tương lai

Sự mất cân bằng giữa chi tiêu cho an sinh xã hội và giáo dục đang làm dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại Đức. Các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng việc cắt giảm đầu tư vào giáo dục có thể dẫn đến những hệ lụy tiêu cực trong dài hạn. Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, giảm khả năng đổi mới sáng tạo và suy yếu vị thế cạnh tranh toàn cầu là những rủi ro hiện hữu.

Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng với các cuộc cách mạng công nghệ, đầu tư vào giáo dục được coi là chìa khóa để đảm bảo sự thịnh vượng trong tương lai. Các nhà hoạch định chính sách tại Đức đang đối mặt với một bài toán khó: làm thế nào để cân bằng giữa việc chăm sóc cho một thế hệ dân số già ngày càng tăng và việc đầu tư đầy đủ cho thế hệ trẻ, những người sẽ định hình tương lai của đất nước.

Cuộc thảo luận này chắc chắn sẽ tiếp tục là một chủ đề nóng trên chính trường Đức trong thời gian tới, khi chính phủ của Thủ tướng Friedrich Merz phải tìm ra giải pháp bền vững để hài hòa các mục tiêu ngân sách, vừa đảm bảo an sinh xã hội, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua giáo dục và đổi mới.

Nguyễn Thanh Bình ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---