Quốc hội Đức thông qua luật cải cách, nam giới 18 tuổi phải kiểm tra nghĩa vụ quân sự

Quốc hội Đức (Bundestag) đã chính thức thông qua một cuộc cải cách quan trọng về luật nghĩa vụ quân sự, đánh dấu một bước thay đổi lớn trong chính sách quốc phòng của nước này. Trong phiên bỏ phiếu vào thứ Sáu, đa số các nhà lập pháp đã ủng hộ quy định mới.

Theo đó, từ năm 2026, Đức sẽ tái áp dụng chế độ kiểm tra sức khỏe quân dịch và yêu cầu điền bản câu hỏi bắt buộc đối với thanh niên nam, trong khi việc nhập ngũ vẫn mang tính tự nguyện.

Theo thông báo của Phó Chủ tịch Quốc hội Omid Nouripour (thuộc đảng Xanh), đã có 323 phiếu thuận, 272 phiếu chống và một phiếu trắng cho gói cải cách này.

Toàn cảnh một phiên họp tại tòa nhà Quốc hội Đức (Reichstag) ở Berlin. - WDR

Danh sách chi tiết về lá phiếu của từng nghị sĩ sẽ được công bố sau đó. Để đạo luật có thể chính thức có hiệu lực theo kế hoạch vào ngày 1 tháng 1, dự luật cần phải nhận được sự chấp thuận cuối cùng từ Hội đồng Liên bang (Bundesrat). Cơ quan này dự kiến sẽ có phiên họp cuối cùng trong năm vào ngày 19 tháng 12 tới.

Trong suốt thời gian diễn ra cuộc bỏ phiếu, một nhóm thanh niên đã tổ chức biểu tình ôn hòa bên ngoài tòa nhà Quốc hội để phản đối việc tái áp dụng nghĩa vụ quân sự dưới mọi hình thức.

Trọng tâm của cuộc cải cách này là việc thiết lập lại hệ thống đăng ký nghĩa vụ quân sự, giới thiệu quy trình kiểm tra sức khỏe bắt buộc cho tất cả nam giới 18 tuổi và đặt ra các mục tiêu cụ thể để mở rộng quy mô quân đội.

Chính phủ Đức cho rằng, để đảm bảo an ninh quốc gia và các cam kết với đồng minh, quân đội cần có quân số 460.000 người, bao gồm cả lực lượng dự bị. Phần lớn lực lượng này sẽ không tại ngũ trong thời bình nhưng phải luôn ở trạng thái sẵn sàng để có thể huy động nhanh chóng từ lực lượng dự bị khi cần thiết.

Phát biểu tại Quốc hội, Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius (thuộc đảng SPD) tái khẳng định niềm tin vào sự thành công của mô hình dựa trên tinh thần tự nguyện. Ông nhấn mạnh: "Ý thức trách nhiệm vẫn luôn tồn tại trong xã hội."

Lộ trình triển khai nghĩa vụ quân sự mới

Đạo luật mới quy định việc kiểm tra sức khỏe bắt buộc sẽ áp dụng cho nam giới sinh từ năm 2008 trở đi. Bước đầu tiên trong quy trình là gửi các bản câu hỏi đến những người đủ điều kiện, dự kiến bắt đầu từ giữa tháng 1, ngay sau khi những ứng viên đầu tiên tròn 18 tuổi. Nam giới bắt buộc phải hoàn thành bản câu hỏi này, trong khi nữ giới có thể tham gia trên cơ sở tự nguyện. Nội dung câu hỏi sẽ thu thập thông tin cá nhân, tình trạng sức khỏe và mức độ sẵn sàng phục vụ trong quân đội.

Về mặt pháp lý, quy trình kiểm tra sức khỏe trên toàn quốc sẽ bắt đầu ngay khi luật có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai sẽ được điều chỉnh để phù hợp với năng lực của các trung tâm kiểm tra, vốn đang trong giai đoạn xây dựng và hoàn thiện. Mục tiêu đã được công bố là thành lập 24 trung tâm trên cả nước, dù địa điểm cụ thể vẫn chưa được quyết định.

"Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng các cấu trúc mới, hiện đại," một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng cho biết. Dự kiến từ giữa năm 2027, hệ thống sẽ đủ khả năng kiểm tra toàn bộ thanh niên trong một năm sinh. Cho đến lúc đó, một lượng hồ sơ tồn đọng có thể sẽ hình thành và cần được xử lý dần.

Quy trình kiểm tra sức khỏe quân dịch diễn ra như thế nào?

Cuộc kiểm tra sức khỏe, hay còn gọi là "kiểm tra khả năng phục vụ", nhằm xác định xem một cá nhân phù hợp với những vai trò nào trong quân đội.

Quá trình này cũng đánh giá khả năng thực hiện nghĩa vụ quân sự nói chung. Về cơ bản, quy trình này không thay đổi so với quy trình hiện đang được áp dụng cho những người tình nguyện nhập ngũ.

Trước khi khám sức khỏe, ứng viên sẽ phải điền một bản câu hỏi y tế ("Anamnesebogen") về các bệnh tật và tiền sử bệnh án, tương tự như khi đi khám bác sĩ thông thường.

Các kết quả kiểm tra – đặc biệt là thị lực, xét nghiệm nước tiểu, đo chiều cao, cân nặng, kiểm tra hệ vận động và các chỉ số gắng sức – sẽ được tổng hợp để đưa ra kết luận cuối cùng. Bộ Quốc phòng giải thích rằng quá trình này cũng sẽ xem xét đến sự phù hợp về mặt cá nhân và phẩm chất đạo đức của ứng viên.

Các cấp độ đánh giá sức khỏe và khả năng phục vụ

Các cấp độ sức khỏe được quy định trong Luật Nghĩa vụ quân sự và bao gồm các mức cơ bản: "đủ khả năng phục vụ", "tạm thời không đủ khả năng phục vụ" và "không đủ khả năng phục vụ". Các mức này được chia nhỏ hơn thành các "cấp độ sử dụng" như sau:

1. Đủ khả năng phục vụ và có thể đảm nhiệm mọi nhiệm vụ.
2. Đủ khả năng phục vụ và có thể đảm nhiệm nhiệm vụ với một số hạn chế.
3. Đủ khả năng phục vụ và có thể đảm nhiệm nhiệm vụ với những hạn chế đáng kể.
4. Tạm thời không đủ khả năng phục vụ.
5. Không đủ khả năng phục vụ.

Chế độ đãi ngộ và quyền lợi

Những người tình nguyện phục vụ trong quân đội sẽ nhận được mức lương khoảng 2.600 euro brutto (trước thuế) mỗi tháng.

Thời gian phục vụ tối thiểu là sáu tháng. Đối với những người cam kết phục vụ lâu hơn, sẽ có thêm các chính sách khuyến khích hấp dẫn. Ví dụ, những người đã hoàn thành ít nhất 12 tháng nghĩa vụ quân sự sẽ nhận được khoản trợ cấp lên tới 3.500 euro để chi trả cho việc học và thi lấy bằng lái xe ô tô (hạng B). Việc học bằng lái xe tải cũng được hỗ trợ tương tự.

Lý do áp dụng từ lứa tuổi sinh năm 2008

Việc lựa chọn mốc thời gian này được quyết định bởi thời điểm bắt đầu triển khai luật nghĩa vụ quân sự mới.

Trong phần giải thích của dự luật có nêu rõ: "Việc áp dụng các quy định mới cho các năm sinh trước đó, những người không được đăng ký kể từ khi Luật sửa đổi Nghĩa vụ quân sự năm 2011 có hiệu lực (xét trên phạm vi rộng có thể lùi về đến năm sinh 1993), sẽ chưa được thực hiện, ngoại trừ trong trường hợp xảy ra tình trạng căng thẳng hoặc chiến tranh quốc phòng." Bên cạnh đó, quyền từ chối phục vụ trong quân đội vì lý do lương tâm vẫn được tôn trọng và bảo vệ.

Nguyễn Thanh Bình - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---