Ukraine: trận chiến quyết định ở mặt trận chính trị và áp lực từ liên minh phương tây

Sau hơn ba năm giao tranh, cuộc chiến của Ukraine đang chuyển trọng tâm từ chiến trường sang hành lang quyền lực ở Washington và Brussels. Kyiv nhận ra rằng, điều sống còn lúc này là duy trì ý chí viện trợ và sự thống nhất của liên minh phương tây.

Sự chuyển dịch trọng tâm: từ chiến hào đến hành lang quyền lực

Sau hơn ba năm chìm trong khói lửa, cuộc chiến của Ukraine đang chuyển trọng tâm từ những chiến hào đẫm bùn sang những hành lang quyền lực ở Washington và Brussels. Điều sống còn đối với Kyiv lúc này không chỉ là giữ được từng dãy phố ở Donetsk hay từng cánh đồng ở Zaporizhzhia, mà là giữ được ý chí chính trị và sự hậu thuẫn tài chính không giới hạn từ phương tây.

Nga hiểu rõ điều đó và đang khai thác triệt để sự chia rẽ, mệt mỏi và tính toán chính trị của các nền dân chủ phương tây. Các nhà phân tích Đức, tiêu biểu là tờ *Spiegel*, đã nhiều lần chỉ ra rằng, một khi liên minh lung lay, mọi kế hoạch quân sự – dù tinh vi đến đâu – cũng có thể sụp đổ như một tòa nhà mất móng.

Thực tế buộc Ukraine vào một thế kẹt đầy hiểm nguy: Washington cần một chiến thắng chính trị nhanh chóng; châu Âu mệt mỏi và muốn đóng lại hồ sơ chiến tranh; còn Ukraine thì phụ thuộc nặng nề vào viện trợ quân sự, tài chính và cả hậu thuẫn tinh thần. Trong cục diện đó, Kyiv chỉ còn một con đường: chơi ván cờ chính trị tinh quái nhất trong lịch sử hiện đại của mình.

Ván cờ Washington: vai trò của tổng thống Donald Trump

Trước hết, Ukraine phải biến sự sống còn của mình thành một phần của thành công chính trị tại Washington. Muốn Mỹ tiếp tục viện trợ, Kyiv cần khiến chiến thắng của Ukraine gắn liền với thành công ngoại giao của tổng thống Donald Trump, đương kim tổng thống Mỹ sau khi tái đắc cử năm 2024.

Washington phải được trao vai trò trung gian tối thượng, và chương kết thúc của cuộc chiến phải mang dấu ấn chính trị của nhà trắng. Theo nhận định của các chuyên gia quan hệ quốc tế, chỉ cần Kyiv tạo ấn tượng đối đầu hoặc “dạy đời” đồng minh chủ chốt, dòng viện trợ có thể bốc hơi trong chớp mắt, đẩy quốc gia này vào tình cảnh khó khăn chưa từng có.

Áp lực từ Berlin và Brussels: đối phó với sự mệt mỏi của châu Âu

Song song với việc tìm kiếm sự ủng hộ từ Mỹ, Ukraine đối mặt với nhiệm vụ thuyết phục châu Âu rằng bỏ rơi Ukraine đồng nghĩa tự khoét thủng an ninh của chính mình. Sự mệt mỏi (Europe müde) đã trở thành một thuật ngữ phổ biến trên truyền thông Đức, đặc biệt là khi thủ tướng Đức Friedrich Merz đang thúc đẩy các chính sách phòng thủ và năng lượng nội địa mạnh mẽ hơn.

Sự thật chiến lược là Nga tiến lên nghĩa là làn sóng tị nạn mới, những chi phí quốc phòng tăng vọt, và một Moscow lấn sâu vào an ninh châu âu. Kyiv phải đánh thẳng vào nỗi sợ này để buộc châu Âu hiểu rằng sự tồn tại của Ukraine chính là tấm lá chắn của họ, giúp giảm thiểu rủi ro trực tiếp cho khối liên minh quân sự.

Thủ tướng Merz đã nhiều lần khẳng định cam kết của Đức là quốc gia viện trợ lớn nhất châu âu, nhưng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng viện trợ một cách hiệu quả và minh bạch, đáp ứng sự quan tâm của công chúng Đức đang chịu áp lực kinh tế.

Chiến lược tồn tại: mua thời gian và kiểm soát nhận thức

Thời gian cũng là một mặt trận quan trọng. Phương tây không cần Ukraine giành chiến thắng lớn ngay lập tức; họ chỉ cần thấy Kyiv không sụp đổ và duy trì khả năng phòng thủ.

Bằng cách giữ vững các đô thị trọng yếu, phòng thủ chiều sâu bằng máy bay không người lái (UAV) và giảm thiểu thương vong trong đô thị, Ukraine kéo dài được niềm tin của đồng minh và duy trì lý do để họ tiếp tục ở lại cuộc chiến. Một chiến lược khác không kém phần quan trọng là kiểm soát dư luận phương tây. Khi cử tri mệt mỏi, chính trị gia sẽ quay lưng.

Kyiv cần tạo ra nhịp điệu chiến thắng nhỏ, tránh những tuyên bố cứng rắn thiếu tính toán, và duy trì hình ảnh một quốc gia kiên cường nhưng thực tế. Đây là cuộc chiến của nhận thức không kém phần gay gắt so với cuộc chiến trên chiến trường.

Tìm kiếm lối thoát ngoại giao có lợi

Cuối cùng, Ukraine phải chuẩn bị một phương án ngừng bắn có lợi, không phải để từ bỏ mà để mua thời gian tái thiết sức mạnh. Một thỏa thuận giữ nguyên ranh giới hiện tại với sự giám sát quốc tế, trong đó Washington đóng vai trò trung gian trung tâm, có thể là lối thoát tạm thời nhưng hợp lý.

Phương án này giúp bảo vệ chủ quyền trong dài hạn và ngăn Moscow tuyên bố chiến thắng toàn diện. Ukraine hôm nay không chỉ đang chạy đua với Nga, mà còn chạy đua với lịch chính trị của các nền dân chủ phương tây.

Nếu Kyiv muốn tồn tại, họ phải khiến đồng minh hiểu rằng bỏ rơi Ukraine bây giờ đồng nghĩa chấp nhận một cái giá gấp bội trong tương lai, từ làn sóng tị nạn đến sự bất ổn an ninh. Trong chiến tranh hiện đại, chiến thắng không chỉ nằm ở khả năng giữ tuyến phòng thủ, mà nằm ở khả năng giữ được đồng minh — một mặt trận khó khăn không kém, nhưng quyết định vận mệnh của cả quốc gia.

Nguyễn Cẩm Chi ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---