Học nghề tại Đức: Giấc mơ đổi đời hay thực tế nợ nần và áp lực

Với hơn 16.000 người Việt Nam đang theo học nghề tại Đức, cơ hội việc làm và định cư ngày càng rộng mở. Tuy nhiên, đằng sau viễn cảnh tươi sáng là những thực tế khắc nghiệt về nợ nần, rào cản ngôn ngữ và áp lực tâm lý mà nhiều người phải đối mặt.

Gánh nặng tài chính ngay từ vạch xuất phát

Cơ hội học nghề tại Đức đang thu hút hàng ngàn bạn trẻ Việt Nam, đặc biệt trong các ngành có nhu cầu nhân lực cao như nhà hàng, khách sạn và điều dưỡng. Con số hiện đã vượt mốc 16.000 người và dự kiến sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, bước đầu tiên của hành trình này thường đi kèm với một gánh nặng tài chính khổng lồ.

Nhiều học viên phải chi trả cho các công ty môi giới tại Việt Nam số tiền từ 10.000 đến 20.000 euro. Khoản phí này được cho là bao gồm chi phí tư vấn, hoàn thiện hồ sơ, học tiếng Đức, tìm hợp đồng học nghề và xin visa. Hệ quả là nhiều bạn trẻ bắt đầu cuộc sống mới ở Đức với một khoản nợ lên đến hàng trăm triệu đồng, tạo ra áp lực tâm lý nặng nề thay vì có thể tập trung hoàn toàn vào việc học.

Rào cản ngôn ngữ và thực tế công việc

Yêu cầu về trình độ tiếng Đức thường là chứng chỉ B1, nhưng đây lại là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi nhất. Thực tế cho thấy nhiều học viên dù có chứng chỉ trong tay nhưng vẫn không đủ khả năng giao tiếp hiệu quả trong môi trường làm việc hoặc theo kịp bài giảng ở trường dạy nghề. Một số trường hợp được cho là đã sử dụng chứng chỉ giả hoặc chỉ học thuộc lòng để vượt qua kỳ thi.

Sự thiếu hụt về ngôn ngữ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Các bạn không chỉ gặp khó khăn trong học tập mà còn dễ bị cô lập, phân biệt đối xử hoặc thậm chí là bóc lột sức lao động. Thay vì được đào tạo chuyên sâu, nhiều người bị giao các công việc phụ trợ, lặp đi lặp lại như bưng bê, rửa chén, dọn dẹp, và không có cơ hội học hỏi kỹ năng nghề thực sự.

Cuộc sống không như mơ

Những hình ảnh lung linh trên mạng xã hội thường che giấu một cuộc sống đầy thử thách. Nhiều học viên chia sẻ về cú sốc văn hóa và nỗi cô đơn khi phải đối mặt với mùa đông khắc nghiệt ở Đức. Thời gian đầu, công việc thường đơn điệu và môi trường làm việc có thể rất căng thẳng, khiến cảm giác tủi thân và chán nản dễ dàng xuất hiện.

Đặc thù của ngành dịch vụ như nhà hàng, khách sạn là giờ làm việc không ổn định, thường xuyên phải làm việc đến khuya, trong khi sáng hôm sau vẫn phải đến lớp học lý thuyết. Áp lực từ công việc, học tập và nỗi lo trả nợ đã khiến không ít bạn trẻ bị căng thẳng, trầm cảm và cuối cùng phải bỏ cuộc giữa chừng.

Nỗ lực cải thiện và lời khuyên cho người đi sau

Trước thực trạng này, giới chính trị gia Đức đã bắt đầu lên tiếng, yêu cầu thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giám sát hoạt động của các công ty môi giới. Các đề xuất hỗ trợ học tiếng miễn phí tại trung tâm dạy nghề và kêu gọi doanh nghiệp cam kết tuyển dụng công bằng cũng được đưa ra. Tuy nhiên, các biện pháp này vẫn chưa đủ mạnh để giải quyết triệt để vấn đề.

Đối với những ai đang có ý định sang Đức học nghề, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố quyết định sự thành công. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:

• Tìm hiểu kỹ lưỡng về công ty môi giới, yêu cầu hợp đồng minh bạch và rõ ràng về mọi chi phí.
• Học tiếng Đức một cách nghiêm túc để có thể thực sự giao tiếp và làm việc, thay vì chỉ học để đối phó lấy chứng chỉ.
• Kết nối với các tổ chức hỗ trợ người nhập cư, hội sinh viên hoặc cộng đồng người Việt tại Đức để được giúp đỡ khi cần.
• Chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đối mặt với khó khăn, vất vả và đừng mù quáng tin vào những lời hứa hẹn về một công việc nhẹ nhàng với mức lương cao.

Con đường học nghề tại Đức không phải là một thiên đường, nhưng nó cũng không phải là ngõ cụt. Nếu có sự chuẩn bị kỹ càng, một tinh thần kiên trì và một cái đầu tỉnh táo, đây vẫn là một cơ hội lớn để thay đổi tương lai.

Nguyễn Thanh Bình ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---