Phản ứng của châu Âu nếu tổng thống Mỹ Donald Trump thay đổi lập trường về Ukraine

Trong bối cảnh lo ngại Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể thay đổi lập trường đối với cuộc xung đột Nga-Ukraine, các đồng minh châu Âu đang âm thầm chuẩn bị cho một kịch bản ít phụ thuộc vào sự lãnh đạo của Washington. Khối EU, đứng đầu là Thủ tướng Đức Friedrich Merz, có thể tìm kiếm sự liên kết sâu rộng hơn với các quốc gia Thái Bình Dương để duy trì trật tự quốc tế.

Châu Âu tăng cường tự chủ chiến lược

Sự ổn định của trật tự phương Tây kể từ sau thế chiến thứ hai phần lớn dựa vào cam kết an ninh của Mỹ. Tuy nhiên, việc Tổng thống Donald Trump tái đắc cử và đường lối “Nước Mỹ trên hết” đã buộc châu Âu phải đối mặt với một sự thật phũ phàng: Mỹ là siêu cường duy nhất có khả năng thay đổi chiến lược toàn cầu một cách đột ngột. Điều này đã thúc đẩy các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) tăng tốc tái vũ trang, một nỗ lực mạnh mẽ nhất kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc.

Các nguồn tin từ DPA và Spiegel cho biết, chính phủ Đức, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Friedrich Merz, đang ưu tiên khái niệm “chủ quyền chiến lược châu Âu”. Điều này không chỉ là tăng chi tiêu quốc phòng mà còn là việc xây dựng các nền tảng ổn định, đối tác lâu dài và cam kết rõ ràng về an ninh, độc lập với sự thay đổi chính sách ở Washington.

Kịch bản “Lá chắn Âu – Thái Bình Dương”

Nếu Tổng thống Trump quyết định công nhận những vùng lãnh thổ Nga đã chiếm giữ ở Ukraine – một động thái đi ngược lại hoàn toàn với chính sách của EU – phản ứng của châu Âu sẽ không phải là các biện pháp trừng phạt kinh tế trực diện nhằm vào Mỹ. Thay vào đó, phản ứng này mang tính chiến lược, thâm trầm và dài hạn hơn: xây dựng một liên minh mới không có Mỹ dẫn đầu.

Liên minh này được dự đoán sẽ là một “Lá chắn Âu – Thái Bình Dương” (Euro–Pacific Shield), bao gồm EU, Anh, Canada, Úc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây là các quốc gia chia sẻ cam kết mạnh mẽ đối với việc hỗ trợ Ukraine và bảo vệ luật pháp quốc tế. Sự hình thành của liên minh này không nhằm mục đích đối đầu với Mỹ, mà là để bảo vệ trật tự quốc tế mà Mỹ từng kiến tạo, nhưng có nguy cơ rời bỏ.

Phân bổ gánh nặng và cô lập lập trường

Nếu Mỹ giảm vai trò viện trợ cho Ukraine, liên minh mới này sẽ chia sẻ gánh nặng. Các quốc gia Thái Bình Dương và Canada đóng vai trò quan trọng:

• Canada sẵn sàng tăng cường vận chuyển vũ khí và hỗ trợ tài chính đáng kể.
• Hàn Quốc, với tư cách là nhà sản xuất đạn pháo quy mô lớn, có thể cung cấp nguồn lực quân sự quan trọng.
• Úc hỗ trợ mạnh mẽ về mặt tài chính, huấn luyện và trừng phạt Nga.
• Nhật Bản có thể cung cấp radar, công nghệ phòng thủ tiên tiến và thông tin tình báo.

Mục tiêu chiến lược của EU và các đối tác là cô lập chính trị lập trường của chính quyền Tổng thống Trump. Bằng cách giữ vững quan điểm “Không công nhận lãnh thổ Nga chiếm”, liên minh này đảm bảo rằng Mỹ sẽ đứng một mình trong bất kỳ thỏa thuận đơn phương nào với Moscow.

Đây là một đòn đánh vào hình ảnh lãnh đạo toàn cầu của Mỹ. Nếu Washington chọn đi theo hướng “tự đi đêm với Moscow”, họ sẽ không còn lôi kéo được phần còn lại của phương Tây. Đối với Thủ tướng Đức Friedrich Merz và các nhà lãnh đạo châu Âu, việc củng cố các mối quan hệ đa phương bên ngoài NATO truyền thống là chìa khóa để đảm bảo an ninh và ảnh hưởng của khối.

Sự ra đời của “Phương Tây 2.0”

Liên minh mới này đại diện cho “Phương Tây 2.0” – một cơ chế hợp tác nơi các giá trị dân chủ, chống bành trướng, và ủng hộ Ukraine được duy trì mà không cần Mỹ tự quyết định mọi thứ. Đây là lần đầu tiên sau thế chiến thứ hai, một liên minh quan trọng của các cường quốc dân chủ lại được xây dựng độc lập với sự dẫn dắt trực tiếp của Mỹ.

Mặc dù việc Mỹ rút lui gây ra nhiều lo ngại, nó cũng tạo cơ hội cho châu Âu khẳng định vị thế là một cực quyền lực độc lập. Thay vì đối đầu kinh tế, chiến lược của châu Âu là sử dụng sức mạnh ngoại giao và liên minh để giữ vững các nguyên tắc quốc tế cốt lõi, khiến bất kỳ hành động đơn phương nào của Washington trở nên kém hiệu quả trên trường quốc tế.

Nguyễn Cẩm Chi ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---