Tàu ngầm Kilo của Nga gặp sự cố nghiêm trọng ở Địa Trung Hải: Nguy cơ phát nổ và thảm họa môi trường

Tàu ngầm hạt nhân của Nga đối mặt với nguy cơ phát nổ tại Địa Trung Hải. Sau một sự cố nghiêm trọng trên tàu Novorossiysk, nguy cơ con tàu bị nổ lớn đang hiện hữu do nhiên liệu bị rò rỉ vào khoang chứa. Chiếc tàu ngầm này chính thức được biên chế vào Hải quân Nga từ năm 2015.

Thủy thủ đoàn trên tàu không có phương tiện hay chuyên gia hỗ trợ để khắc phục sự cố.

Theo các báo cáo từ Nga, sau khi tàu ngầm Nga gặp sự cố ở Địa Trung Hải vào cuối tuần qua, nguy cơ nổ lớn xuất phát từ chiếc Novorossiysk. Con tàu khi đó đang trên đường trở về từ khu vực hoạt động ở Nam Âu thì buộc phải nổi lên gần eo biển Gibraltar.

Nguy cơ cháy nổ và thảm họa môi trường

Theo kênh Telegram VChk-OGPU, thủy thủ đoàn của chiếc tàu ngầm Diesel lớp Kilo này đã ban bố “Báo động cấp cao nhất” vì nhiên liệu tích tụ trong khoang chứa. Điều này tạo ra nguy cơ cháy nổ cực lớn, theo trang "Focus Online" đưa tin.

Thủy thủ đoàn bất lực trước sự cố

Hiện tại, thủy thủ đoàn hoàn toàn bất lực: “Trên tàu ngầm không có phụ tùng thay thế cho việc sửa chữa, cũng không có nhân sự chuyên môn, và thủy thủ đoàn không đủ khả năng khắc phục sự cố,” VChk-OGPU dẫn nguồn tin nội bộ cho biết.

Trong tình huống xấu nhất, nhiên liệu có thể sẽ phải bơm thẳng ra biển. Tàu Novorossiysk và các tàu cùng loại có thể chứa tổng cộng tới 140.000 lít dầu Diesel, tuy nhiên chưa rõ tại thời điểm xảy ra tai nạn còn bao nhiêu nhiên liệu trên tàu và bao nhiêu đã rò rỉ vào khoang chứa.

Vị trí chiến lược và những tổn thất của Hạm đội Biển Đen

Mặc dù thuộc biên chế của Hạm đội Biển Đen, nhưng chiếc tàu ngầm gặp nạn này đã lâu không còn hoạt động trong vùng biển của mình. Khi cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu vào cuối tháng 2 năm 2022, Novorossiysk đã có mặt ở Địa Trung Hải, và do đó không thể trở về căn cứ.

Từ đó đến nay, Ukraine đã nhiều lần giáng đòn mạnh vào Hạm đội Biển Đen của Nga. Ngay từ đầu cuộc chiến, soái hạm Moskva đã bị đánh chìm, và đến tháng 9 năm 2023, Kyiv thông báo đã phá hủy tàu ngầm lớp Kilo "Rostov trên sông Đông".

Tàu ngầm lớp Kilo - Vũ khí nguy hiểm

Tàu ngầm lớp Kilo có thủy thủ đoàn khoảng 52 người và có thể trang bị tên lửa hành trình Kalibr mang đầu đạn hạt nhân. Với động cơ Diesel, chúng có thể lặn liên tục tới 45 ngày, đồng thời được thiết kế để săn lùng tàu ngầm và tàu nổi đối phương với tốc độ cao và độ ồn thấp.

Ảnh minh họa: Tàu Novorossiysk hoạt động gần eo biển Gibraltar / Khu vực trên bản đồ.

Chiếc Kilo này, trong ảnh đang được một tuần dương hạm của hải quân Pháp theo dõi.

Ảnh hưởng của lệnh trừng phạt và sự phụ thuộc vào công nghệ phương Tây

Nhiều thập kỷ qua, Nga đã xây dựng nền công nghiệp quốc phòng dựa trên sự phụ thuộc vào công nghệ tiên tiến từ phương Tây.

Ngay cả các thiết bị cốt lõi như vòng bi tốc độ cao, vòng bi siêu chính xác cho động cơ phản lực, thiết bị y tế, máy CNC hay tên lửa đều phải nhập khẩu từ các hãng uy tín của Thụy Điển, Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Ngay cả các dòng tên lửa hiện đại của Nga cũng phụ thuộc vào linh kiện từ Thụy Sĩ, vốn nổi tiếng về thiết bị quang học chính xác và cảm biến.

Sau tháng 2 năm 2022, dù Thụy Sĩ giữ thái độ trung lập nhưng đã tham gia các gói trừng phạt đối với Nga, cấm xuất khẩu các thiết bị lưỡng dụng. Các lệnh cấm vận này, nếu được duy trì ngay cả khi cuộc chiến kết thúc có lợi cho Nga, vẫn có thể khiến nước này đình trệ trong nhiều thập kỷ.

Bên cạnh đó, sự tham gia của Trung Quốc vào việc cung cấp linh kiện có thể sẽ không bù đắp hoàn toàn cho sự mất mát này. Số phận của các máy bay dân dụng Nga hiện nay do thiếu phụ tùng thay thế từ phương Tây là một minh chứng rõ nét nhất cho thấy tác động của lệnh trừng phạt.

Vận mệnh của tàu ngầm Kilo và Công ước Montreux

Chiếc tàu ngầm Kilo mang tên Novorossiysk, vốn thuộc biên chế của Hạm đội Biển Đen Nga, phải đi qua eo biển Bosphorus và Dardanelles của Thổ Nhĩ Kỳ để ra Biển lớn và trở về căn cứ. Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, có ảnh hưởng đáng kể đến quyền đi lại của tàu Nga qua các eo biển này, vốn được điều chỉnh chủ yếu bởi Công ước Montreux năm 1936.

Quy định của Công ước Montreux

Công ước này quy định rõ:

• Tàu dân sự được tự do đi lại qua eo biển trong cả thời bình và thời chiến.
• Tàu chiến có giới hạn nghiêm ngặt về loại tàu, trọng tải và thời gian lưu lại ở Biển Đen đối với các nước không thuộc Biển Đen. Các nước có bờ Biển Đen được nhiều quyền hơn, bao gồm quyền cho tàu chiến đi qua eo biển để trở về căn cứ chính thức ở Biển Đen sau khi thông báo trước cho Thổ Nhĩ Kỳ.
• Tàu sân bay của bất kỳ nước nào không được phép qua eo biển. Tàu ngầm của các nước Biển Đen (như Nga) được phép qua lại chỉ để bảo dưỡng hoặc trở về căn cứ, và cũng phải báo trước.
• Trong thời chiến, nếu Thổ Nhĩ Kỳ trung lập, quy định như thời bình, nhưng có quyền ngăn chặn tàu chiến của các bên tham chiến. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ tham chiến, họ có quyền đóng cửa hoàn toàn eo biển cho tàu chiến nước khác.

Liên Hợp Quốc có thể yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ cho tàu chiến đi qua để thi hành quyết định tập thể, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ có quyền từ chối nếu thấy việc này đe dọa an ninh quốc gia.

Số phận khó lường của tàu ngầm Novorossiysk

Nói rõ hơn, mọi quyền quyết định cho tàu Nga qua hay không qua gần như nằm trong tay Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên NATO, khi nước này có "lý do" để chặn các loại tàu của Nga. Hiện nay, Hạm đội Biển Đen của Nga đã bị Ukraine đẩy lùi khỏi Biển Đen và biển Azov.

Dù Thổ Nhĩ Kỳ có cho phép qua lại thì tàu Kilo/Killer cũng sẽ như một con thú hoang mất chỗ trú, không còn hang để quay về. Điều này có lẽ cũng là nguyên nhân khiến nó không được bảo dưỡng đúng hạn, dẫn đến tình trạng thiếu phụ tùng và chuyên môn kỹ thuật như đã đề cập.

Số phận của 52 thủy thủ Nga sẽ ra sao? Liệu con tàu Kilo/Killer Novorossiysk có theo số phận của tàu Kursk năm nào, vĩnh viễn bị vùi sâu dưới đáy biển? Chỉ biết rằng với việc mất chiếc Kilo, Nga sẽ mất đi năng lực răn đe, phòng thủ và một khoản tiền khổng lồ.

Đối với thế giới văn minh, trước hết là nguy cơ thảm họa sinh thái khi Nga buộc phải cho bơm 140.000 lít Diesel ra biển.

Hãy cùng chờ xem số phận của tàu Kilo của quân xâm lược Nga sẽ đi về đâu.

Vũ Bình Minh - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

---