Làm giúp nhau ở Đức: Ranh giới mong manh giữa hỗ trợ và lao động chui

Ở Đức, việc phân biệt giữa việc giúp đỡ nhau và lao động chui không phải lúc nào cũng dễ dàng. Một phán quyết gần đây của Tòa án Tối cao Liên bang Đức đã làm sáng tỏ vấn đề này, đặc biệt trong trường hợp liên quan đến tiền bạc. Thực tế phán quyết cho thấy, nếu thuê lao động chui, chủ nhà sẽ không được quyền yêu cầu sửa chữa nếu xảy ra sự cố.

Vụ việc điển hình: Thợ xây và 1800 Euro

Phán quyết trên liên quan đến một vụ việc cụ thể: một thợ xây nhận 1800 Euro tiền mặt (không có hóa đơn, chứng từ) từ người quen để trải nhựa lối vào ga ra rộng 170 m2 cho xe tải. Hai bên coi đây là việc giúp đỡ, tiền trả là quà tặng.

Tuy nhiên, chất lượng công trình không đạt chuẩn, thợ xây từ chối sửa chữa.

Chủ nhà buộc phải thuê một thợ khác với chi phí lên tới 8000 Euro và yêu cầu người quen bồi thường nhưng không thành công.

Hình ảnh minh họa về lao động xây dựng ở Đức.

Vụ kiện trải qua nhiều cấp tòa, nhưng cuối cùng bị bác bỏ tại Tòa án Tối cao. Lý do dựa trên Luật chống lao động chui có hiệu lực từ năm 2004. Hợp đồng lao động chui bị coi là vô hiệu, do đó chủ nhà không có quyền yêu cầu người lao động chui sửa chữa.

Định nghĩa lao động chui: Khi nào thì bạn phạm luật?

Vậy ranh giới giữa giúp đỡ và lao động chui nằm ở đâu? Việc nhờ hàng xóm hay bạn bè giúp đỡ, không liên quan đến tiền bạc, hoàn toàn không bị coi là lao động chui. Tuy nhiên, nếu có trao đổi tiền bạc, công việc đó cần được thực hiện một cách chính thức, đầy đủ nghĩa vụ thuế, bảo hiểm xã hội. Nếu không, đó sẽ là lao động chui.

Ví dụ, trả công bằng một bữa ăn không bị coi là lao động chui. Nhưng việc nhờ hàng xóm sửa chữa xe ô tô tốn nhiều công sức thay vì đưa xe vào gara sửa chữa (mất vài trăm Euro) lại bị coi là lao động chui.

Hậu quả của lao động chui: Rủi ro tài chính và pháp lý

Những người liên quan đến lao động chui có thể phải đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng. Họ có thể bị phạt vì hành vi trốn thuế, không đóng bảo hiểm xã hội. Các khoản thuế, phí bảo hiểm sẽ bị truy thu, kèm theo đó là các khoản phạt và thậm chí truy tố hình sự. Như phán quyết đã nêu, một hậu quả nữa là người thuê không có quyền yêu cầu bảo hành, sửa chữa, mà phải tự chi trả.

Tuy nhiên, những hành động giúp đỡ tự phát, tình cờ, chẳng hạn như cho cậu bé hàng xóm 5 Euro để mua kem sau khi giúp cắt tỉa hàng rào, không bị coi là lao động chui.

Thực trạng lao động chui tại Đức: Con số đáng báo động

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Kinh tế ứng dụng Tübingen, lao động chui tại Đức đạt doanh số khổng lồ, khoảng 340 tỷ Euro mỗi năm. Đa phần tập trung vào dịch vụ gia đình, đặc biệt là lao động thủ công, xây dựng. Việc này gây ra thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước, với khoản thuế và bảo hiểm bị thất thu lên đến hàng chục tỷ Euro.

Tóm lại, việc hiểu rõ ranh giới giữa giúp đỡ và lao động chui là vô cùng quan trọng để tránh những rủi ro pháp lý và tài chính. Luôn tuân thủ pháp luật là cách tốt nhất để đảm bảo quyền lợi cho cả người lao động và người sử dụng lao động.

Nguyễn Thanh Bình - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---