Bỏ ngỏ số phận giới trùm khi Campuchia truy quét lừa đảo trực tuyến kỷ lục

Campuchia vừa triển khai chiến dịch truy quét lừa đảo trực tuyến lớn nhất từ trước tới nay, với gần 140 cuộc đột kích và hơn 3.000 người bị bắt từ ít nhất 19 quốc gia. Tuy nhiên, giới nghiên cứu cho rằng số phận của những ông trùm đứng sau vẫn bỏ ngỏ, khi phần lớn người bị bắt chỉ là lao động cấp thấp trong các đường dây.

Bất chấp chiến dịch truy quét lừa đảo trực tuyến kỷ lục ở Campuchia, những kẻ cầm đầu các đường dây này có thể khó bị bắt giữ.

Cảnh sát quân sự Campuchia kiểm tra thiết bị tịch thu trong một vụ truy quét lừa đảo ở tỉnh Kandal, ngày 17.7.2025. Ảnh: AFP

Channel NewsAsia đã công bố một bản phân tích của Ivan Franceschini, giảng viên ngành Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Melbourne (Australia), và Ling Li, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Ca' Foscari ở Venice (Italy), chuyên nghiên cứu về nạn nô lệ hiện đại được hỗ trợ hoặc tạo điều kiện bởi công nghệ.

Phân tích nhấn mạnh rằng, chiến dịch truy quét lừa đảo trực tuyến được phát động sau khi Thủ tướng Campuchia Hun Manet ngày 16.7 ban hành chỉ thị yêu cầu chính quyền địa phương, lực lượng thực thi pháp luật, tòa án và Ủy ban Quốc gia quản lý cờ bạc hành động mạnh mẽ trước mối đe dọa gia tăng từ các đường dây lừa đảo.

Khi các cuộc đột kích diễn ra, nhiều kênh Telegram của giới tội phạm mạng xuất hiện cảnh báo khẩn, cho biết cảnh sát lập chốt kiểm soát, bắt giữ người không có hộ chiếu. Một số video lan truyền cho thấy cảnh hàng loạt người tháo chạy khỏi các khu phức hợp lừa đảo.

Chính quyền Campuchia tuyên bố chiến dịch thành công, bắt giữ hơn 3.000 nghi phạm từ ít nhất 19 nước. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cho rằng chỉ rất ít trong số này bị giam giữ trái ý muốn, trái ngược với các nghiên cứu trước đó được công bố trên tờ The Conversation cho thấy hàng nghìn người đã bị lừa hoặc buôn bán vào các khu phức hợp, buộc phải làm việc trong điều kiện tương tự “nô lệ thời hiện đại”.

Chiến dịch nhận được khen ngợi từ Trung Quốc và một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi ngành công nghiệp lừa đảo ở Campuchia, nhưng giới phân tích vẫn nghi ngờ về khả năng xóa sổ hoàn toàn các đường dây.

Theo hai chuyên gia, nguyên nhân nằm ở hai yếu tố then chốt chưa được xử lý: Mạng lưới bảo kê quyền lực cho các băng nhóm và cơ sở hạ tầng kiên cố của các khu phức hợp. Nếu các “ông trùm” vẫn không bị động tới và hạ tầng vẫn tồn tại, hoạt động lừa đảo có thể nhanh chóng trở lại khi áp lực giảm. Người bị bắt thường chỉ là nhân viên cấp thấp, còn kẻ cầm đầu vẫn ẩn mình.

Kịch bản thường thấy là sau các đợt truy quét, đường dây tạm ngừng rồi hoạt động trở lại hoặc chuyển sang nơi an toàn hơn. Thiết bị tịch thu có thể thay mới dễ dàng và lao động cũng không khó tuyển lại.

Chiến dịch truy quét cũng trùng thời điểm xảy ra xung đột ngắn ở biên giới Thái Lan - Campuchia khiến một số nhà phân tích cho rằng có mối liên hệ giữa 2 sự kiện này.

Một phụ nữ bế trẻ đi ngang qua dây thép gai mà Campuchia tố Thái Lan đặt tại tỉnh Banteay Meanchey, ngày 14.8.2025. Ảnh: Xinhua

Phía Thái Lan cho rằng căng thẳng xuất phát từ nỗ lực của nước này nhằm triệt phá hoạt động lừa đảo ở Campuchia. Từ đầu năm, Thái Lan đã cắt điện và Internet tại thành phố biên giới Poipet - điểm nóng của các đường dây.

Đầu tháng 7, Bangkok nhắm vào một thượng nghị sĩ kiêm tài phiệt Campuchia sở hữu nhiều bất động sản ở Poipet bị cáo buộc liên quan đến lừa đảo trực tuyến, ra lệnh bắt và khám xét tài sản của ông cùng gia đình ở Thái Lan.

---